یک تکه شترمرغ شامل ۲۲ گرم پروتئین است و یک وعده گوشت آن ۸۴ درصد ویتامین B12 و ۵۱ درصد سلنیوم و نزدیک به یک‌چهارم نیاسین، ویتامین B6، فسفر و روی را به بدن می‌رساند. خوردن بیش از اندازه گوشت قرمز برای قلب خوب نیست، به‌ویژه برای افراد مبتلا به دیابت؛ بااین‌حال پزشکان می‌گویند که گوشت شترمرغ کاملاً مفید است و انتظار نمی‌رود که سبب افزایش سطح گلوکز شود.
گوشت این پرنده با طبیعت گرم و خشک برای افراد مبتلا به دردهای مفصلی و مشکلات عصبی ناشی از طبع سرد مفید است، اما باوجود خواص فراوان هنوز آن‌چنان‌که باید مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
پرورش و تولید شترمرغ یکی از عرصه‌های بسیار سودآور و منطبق بر الگوی اقتصاد مقاومتی است، به‌گونه‌ای که علاوه‌بر فرآورده‌های گوشتی، پوست، روغن و پر آن نیز ارزش اقتصادی دارد. همدان به‌عنوان سومین استان کشور ازنظر تولید و پرورش شترمرغ، دارای حدود ۱۴ واحد صنعتی پرورش شترمرغ در سطح استان است؛ در این واحدهای صنعتی تعداد دو هزار و ۱۰۳ قطعه شترمرغ به‌صورت پرواری و ۳۱۵ قطعه هم به‌صورت مولد نگهداری و تولید می‌شوند. از شترمرغ علاوه‌بر تولید گوشت می‌توان در صنایع تولید کیف و کفش و روغن درمانی عضلانی استفاده کرد.
اما به‌راستی چقدر توانسته‌ایم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم؟ تابستان سال جاری بود که سرپرست معاونت دام و طیور سازمان جهاد کشاورزی استان همدان درخصوص وضعیت استان در تولید شترمرغ گفت: ۱۶ واحد دارای مجوز برای پرورش شترمرغ در همدان وجود دارد که از این تعداد پنج واحد مولد و ۱۱ واحد نوع پرواری این پرنده را پرورش می‌دهند.
علیرضا قراگوزلو مطرح کرد: از ۱۶ واحد پنج مورد غیر فعال بوده و هم‌اکنون ظرفیت پرورش دو هزار و ۱۰۳ قطعه پرواری و ۳۱۵ قطعه مولد در آن وجود دارد.
در این راستا بر آن شدیم تا با حسین مرادی، مدیرعامل شرکت تعاونی زاگرس شترمرغ ملایر و سعید حسنی‌پژو، نایب‌رئیس تعاونی پرورش شترمرغ حامد در شهرستان رزن درخصوص وضعیت تولید و فروش محصولاتشان گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه متن آن را می‌خوانید:
افزایش قیمت نهاده‌ها از دو هزار و ۷۰۰ تومان به ۱۵ هزار تومان
مدیرعامل شرکت تعاونی زاگرس شترمرغ ملایر در گفت‌وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه از اوایل دهه ۹۰ در زمینه پرواربندی و سپس جوجه‌کشی وارد کار شده است، عنوان کرد: این شرکت در زمینه فروش شترمرغ، مولد و پرواری و خریدوفروش جوجه شترمرغ در سنین مختلف فعالیت دارد.
حسین مرادی ادامه داد: شیوع ویروس کرونا روی وضعیت کاری ما تأثیراتی داشت، به‌نوعی که امسال را سالی عالی برای تولید و فروش پیش‌بینی کرده بودیم، اما شیوع این ویروس وضعیت را به سمت‌وسوی دیگری برد.
وی در ادامه تصریح کرد: راهکارهایی را درپیش گرفتیم تا نه‌تنها به تعدیل نیرو نرسیدیم، بلکه نیروی کاری هم در طول این چندماه اضافه کردیم.
مرادی در ادامه صحبت‌های خود گفت: شیوع ویروس کرونا در فروش جوجه‌هایمان اثرگذار بود، چراکه دیگر کسی تمایل به خرید جوجه نداشت؛ بدین‌سان واحد پرواربندی خود را تعطیل کردیم.
مدیرعامل شرکت تعاونی زاگرس شترمرغ ملایر در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به گرانی نهاده‌ها، افزود: قیمت نهاده‌ها نسبت به سال گذشته بسیار افزایش داشته است، به‌نوعی که سویا سال گذشته در بازار آزاد به قیمت دو هزار و ۷۰۰ به فروش می‌رسید، اما درحال حاضر این قیمت ۱۵ هزار تومان است و در باقی موارد نیز در تهیه نهاده‌ها مشکلاتی وجود دارد.
به سبب گرانی نهاده‌ها، دست به عصا پیش می‌رویم
نایب‌رئیس تعاونی پرورش شترمرغ حامد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما بیان کرد: این تولیدی با ظرفیت یک‌هزار قطعه شترمرغ پرواری و مولد آغاز شد و درحال حاضر به‌طور متوسط هفتگی ۴۰ قطعه شترمرغ کشتار و از هر قطعه ۳۵ کیلو گوشت خالص استحصال میکنیم.
سعید حسنی پژو با بیان اینکه به‌سبب گرانی نهاده‌ها دست به عصا پیش می‌رویم، خاطرنشان کرد: حجم پایینی از نهاده دولتی به ما اعطا می‌شود و با توجه به میزان پروارهایمان که نزدیک به ۳۰۰-۴۰۰ تا است، مجبوریم که نهاده‌های مورد نیاز را از بازار آزاد تهیه کنیم.
وی ادامه داد: سامانه بازارگاه هم که هر لحظه نیازمند به‌روزرسانی است، اما مرغ و شترمرغ این مباحث را نمی‌داند و نمی‌فهمد که سیستم قطع است و نیاز به نهاده داریم، بدین‌سان این موضوع نیز کمکی به ما نمی‌کند.
نایب‌رئیس تعاونی پرورش شترمرغ حامد درخصوص گرانی نهاده نیز گفت: سال گذشته سویا را در گران‌ترین حالت آن بالغ‌بر چهار هزار و ۶۰۰ تومان خریداری می‌کردیم، درحالی که امسال سویا را با افزایش پنج برابری در حدود ۱۴ هزار و ۲۰۰ تا ۱۵ هزار تومان تهیه میکنیم.
وی با بیان اینکه ذرت نیز ترخیص نشده است، افزود: هم‌اکنون قیمت ذرت در بازار آزاد بالغ‌بر چهار هزار تومان است.
حسنی‌پژو با بیان این اطلاعات، مطرح کرد: این افزایش قیمت‌ها درحالی است که قیمت گوشت شترمرغ سال گذشته بالغ‌بر کیلویی ۴۰ هزار تومان بوده و امسال به کیلویی ۳۸ هزار تومان رسیده است.
وی در پاسخ به اینکه آیا شیوع ویروس کرونا روی تولید و فروش شترمرغ اثرگذار بوده است یا خیر؟ مطرح کرد: بله ما قراردادی با یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای داریم، اما دو ماه است که هزینه گوشت‌هایمان را به ما پرداخت نکرده‌اند؛ البته با توجه به قراردادمان ما باید به آنها گوشت تحویل دهیم، از سویی شیوع ویروس کرونا روی درآمدهای مردم تأثیرگذار بوده است و این روند موجب شده تا تقاضای مردم برای خرید گوشت شترمرغ کاهش پیدا کند.
حسنی‌پژو با بیان اینکه میزان فروش گوشت شترمرغ نسبت به سال گذشته پایین آمده است، علت آن را کاهش سطح درآمدهای مردم و افزایش نرخ تورم دانست و گفت: کارمان را از سال ۸۶ آغاز کرده‌ایم و درحال حاضر ۵۰ قطعه مولد و ۴۰۰ قطعه پرواری داریم که در زمینه پرواری با ۵۰ درصد ظرفیت اسمی خود فعالیت میکنیم.
نایب‌رئیس تعاونی پرورش شترمرغ حامد در پایان این گفت‌وگو با بیان آنکه در طول مدت مذکور تعدیل نیرو نداشته‌ایم اما بار اصلی کار را بر دوش کشیده‌ایم، مطرح کرد: این‌روزها از هفت صبح تا ۱۲ شب کار میکنیم تا بتوانیم خیلی از مشکلات را جبران کنیم.
این موارد تنها بخشی از مشکلات تولیدکنندگان حوزه کشاورزی است؛ بخش‌های فعالی که این‌روزها کارآفرینانه سر پا مانده‌اند، اما دستانشان از تسهیلات حمایتی کشاورزی به‌سبب شیوع کرونا خالی مانده است.
در سال جهش تولید نیاز است تا واحدهای تولیدی در حوزه دام و طیور را حمایت کرد تا شاهد تعطیلی‌های آنها، کاهش سطح تولیدات و درنهایت بیکار شدن خیل عظیمی از فعالین این عرصه نباشیم.
موضوع سرمایه در گردش و تسهیلات حمایتی از یک‌سو، نبود واحدهای بسته‌بندی و فرآوری در حوزه کشاورزی از سوی دیگر این‌روزها موجب می‌شود تا در فروش این محصولات مشکلاتی وجود داشته باشد.
نبود صنایع تبدیلی و فرآوری شترمرغ را می‌توان ازجمله بزرگترین مشکل فعالان این عرصه عنوان کرد، چراکه با ورود این محصولات به حوزه فرآوری، بسته‌بندی و صنایع تبدیلی می‌توان تاحدی بازار فروش این محصول را ممکن ساخت و آن را در مسیر صادرات وارد کار کرد. پرورش هر قطعه شترمرغ حدود دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان هزینه دارد که با توجه به بالا بودن قیمت نهاده‌های تولید و نگهداری، آن‌چنان سودی از فروش گوشت نصیب تولید‌کننده نمی‌شود، اما درصورت وجود صنایع تبدیلی، سودآوری و ارزآوری قابل توجهی برای تولید‌کننده و نیز کشور خواهد داشت. بدین‌سان نیاز است تا در سال جهش تولید به‌جای مواجهه با تعطیلی‌های این واحدها و یا کاهش تولید آنها، در کنار حمایت‌ها و تأمین نهاده‌های مورد نیازشان، معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این صنعت، احداث و راه‌اندازی کارگاه‌های فرآوری پوست و چرم را نیز شاهد باشیم که همانا ارمغان آن اشتغال‌زایی، ارزآوری، درآمدزایی و درنهایت توسعه این حوزه خواهد بود.
