گروه علمی: یافته‌های یک مطالعه پژوهشی انجام شده توسط محققان کشورمان حاکی از آن است که استفاده روزافزون از قلیان، خطرات زیادی را برای سلامت جوانان به همراه داشته و حتی در افراد ورزشکار، باعث افت شدید ظرفیت تنفسی می‌شود. مصرف دخانیات، یکی از دلایل اصلی مرگ‌ومیر در جهان است. در حال حاضر، سالانه حدود ۵ میلیون مرگ درنتیجه مصرف دخانیات اتفاق می‌افتد و پیش‌بینی شده است که این نرخ مرگ‌ومیر تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۱۰ میلیون نفر برسد.در کشور ما، علاوه بر مصرف سیگار، استفاده از قلیان نیز به علت نبود قوانین منع مصرف در مجامع عمومی در بین نوجوانان و جوانان رواج یافته است. سازمان جهانی بهداشت دلیل افزایش تمایل به استفاده از قلیان را مرتبط با درک اشتباه افراد در بی‌ضرر بودن مصرف قلیان نسبت به سایر روش‌های مصرف تنباکو دانسته است.به گفته محققان، گزارش شده است که ۱۵ درصد مردم ایران اعم از مرد و زن مواد دخانی مختلف مثل سیگار و قلیان مصرف می‌کنند و سالانه نزدیک به ۷۵ هزار مرگ ناشی از مصرف این مواد رخ می‌دهد. بر اساس آمارها شیوع مصرف قلیان در جامعه ایران در گروه سنی ۱۶ تا ۲۵ سال رو به افزایش است. مصرف دخانیات زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های قلبی عروقی ازجمله کرونر، عروق محیطی، ایسکمی میوکارد، سکته قلبی ومرگ ناگهانی است. درواقع تنباکو بیش از ۴۴ ماده مضر برای سلامتی از قبیل نیکوتین، قطران و مونواکسید کربن دارد که هریک مضرات خود را دارد.
در رابطه با این موضوع، محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام اقدام به انجام مطالعه‌ای کرده‌اند که در آن اثر طولانی‌مدت مصرف قلیان بر ظرفیت هوازی بدن و ضربان قلب مردان ورزشکار و غیر ورزشکار مورد بررسی واقع شده است.این پژوهش با مشارکت ۴۹ مرد جوان ۱۸ تا ۳۴ ساله شهر ایلام انجام شده است. یک گروه از این افراد در طی سه سال گذشته، حداقل سه جلسه یک ساعته در هفته فعالیت هوازی داشتند، درحالی‌که گروه دیگر از یک سبک زندگی غیرفعال برخوردار بودند.نتایج این پژوهش که در فصل‌نامه «آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران» متعلق به انجمنی علمی با همین نام منتشر شده‌اند، نشان می‌دهد که مصرف قلیان آثار نامطلوبی بر ظرفیت هوازی افراد بالأخص در بین مردان جوان تمرین‌کرده دارد.به گفته محمود نیک‌سرشت، استادیار و محقق گروه فیزیولوژی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام و دو همکارش دیگرش در این تحقیق، «نتایج بررسی‌های ما نشان داد که شاخص VO2max در اثر مصرف قلیان پایین می‌آید، هرچند در گروه تمرین کرده از سایر گروه‌ها بالاتر بود. این شاخص به حداکثر اکسیژن مصرفی بدن طی فعالیت ورزشی اشاره دارد».آنها می‌گویند: «همچنین، ضربان قلب در پاسخ به فعالیت هوازی زیربیشینه و در حین استراحت در گروه‌های تمرین‌کرده نسبت به گروه‌های تمرین‌نکرده به‌طور معناداری پایین‌تر بود».با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان گفت، مصرف درازمدت قلیان آثار نامطلوبی بر عملکرد قلبی- تنفسی دارد و موجب کاهش شاخص مهم VO2max در مردان جوان می‌شود.به اعتقاد نیک‌سرشت و همکارانش، «بر اساس نتایج به‌دست‌آمده به ورزشکاران جوان و سایر افراد جامعه توصیه می‌شود که مصرف قلیان را به دلیل آثار نامطلوب بر ظرفیت هوازی متوقف نمایند».
