پیشتر در ساختار دولت – ملت حوزه قضایی در مرزهای جغرافیایی کشورها تعریف می‌شد، اما امروز با گسترش فضای مجازی و تسری آن بر تمامی ابعاد زندگی بشر مرزهای جغرافیایی معنای سابق را ندارد و در هر سکو (پلتفرم شبکه‌های اجتماعی، خدمات و …) مرز تعریف متفاوتی دارد بنابراین باید حوزه قضایی و چگونگی اعمال اراده در فضای جدید بازتعریف شود.
پیش از این سید ابوالحسن فیروزآبادی -رئیس مرکز ملی فضای مجازی- با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات، شبکه‌ی شبکه‌هاست، گفته بود: این شبکه‌های متعدد می‌توانند داخلی باشند یا خارجی و قرار بر قطع هیچ شبکه یا پلتفرم خارجی نیست، مگر اینکه آن پلتفرم از قوانین ایران تبعیت نکند و اثرات امنیتی مخرب وسیعی داشته باشد که قانون حکم می‌کند اقدامات قانونی به عمل بیاید.
او همچنین خاطرنشان کرده بود: قرار نیست شبکه ملی اطلاعات در ابتدای امر، فیلتر کند، البته اگر از قوانین ایران تبعیت نکنند و روی پلتفرم‌هایشان موارد غیرقانونی به‌حدی باشد که تولید مسائل فرهنگی، اجتماعی سیاسی و امنیتی ایجاد کند، تدابیری جهت پالایش این پلتفرم‌ها صورت می‌گیرد.
چالش‌های حضور نوجوانان در فضای مجازی
در این راستا به نقل از سازمان فناوری اطلاعات، امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ضمن تبیین چالش‌های حضور نوجوانان در فضای مجازی به قابلیت‌های موجود در راستای واپایش یا کنترل در این زمینه پرداخت.
وی با بیان اینکه دنیای مجازی، بازتاب دنیای واقعی است و در کنار فرصت‌ها و امکاناتی که به همراه دارد، تهدیداتی نیز چاشنی آن است، گفت: اقدامات اصلی در راستای واپایش کودکان و نوجوانان در سه سطح خلاصه می‌شود. سطح یک یا همان سطح کاربر که مهم‌ترین بخش آن آگاهی بخشی به کودک و نوجوان است که ناشی از تحت تأثیر قرارگرفتن زندگی واقعی از مخاطرات فضای مجازی است.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ادامه داد: سطح دوم، کمک گرفتن از ابزارهایی است که به همین منظور طراحی‌شده‌اند که شامل دو دسته است. دسته‌ای که به‌طور شخصی مورداستفاده قرار می‌گیرد و در قالب PC یا parental control موجود است که در نهایت به شناسایی اقدامات فرزندان در فضای مجازی می‌انجامد. دسته دوم نیز مسئولیت‌های اجتماعی در نظر گرفته شده در سکوهای مجازی(platform) برای کاربران است. سطح سوم نیز متوجه مسئولیت‌های لایه دولت و حاکمیت است که نقش قابل توجهی را ایفا می‌کند.
ناظمی در خصوص ارزیابی موضوع فیلترینگ و نقش آن در واپایش حضور نوجوانان در فضای مجازی تصریح کرد: اعمال فیلترینگ در هفت موضوع مورد اجماع جهانی در این حوزه قرار دارد. این حوزه‌ها شامل سوءاستفاده‌های مالی(فیشینگ)، سوءاستفاده از کودکان، عضوگیری گروه‌های تروریستی، ترویج خشونت، ارایه اطلاعات نادرستی که به حوزه سلامت انسان‌ها بازمی‌گردد، برهنه‌نگاری و ارایه بدافزارهاست.
آگاهی‌بخشی کاربران از سنین پایین بسیار موثرتر است
وی با بیان اینکه ارایه آموزش الکترونیکی در کنار آموزش حضوری، یک نیاز جدی است، افزود: آگاهی‌بخشی کاربران از سنین پایین بسیار موثرتر خواهد بود و حتی لازم است به صورت بخشی از برنامه آموزشی لحاظ شود. گرچه تا قبل از هفت سالگی، میزان استفاده از ابزارهای هوشمند مانند تبلت و گوشی نباید بیش از دو ساعت باشد، اما به دلیل شرایط همه‌گیری کرونا در عمل استفاده از ابزارهای هوشمند افزایش یافته است.
معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به این سوال که آیا از عملکرد مسولان در حوزه تولید محصولات فرهنگی برای نوجوانان رضایت دارد یا خیر، گفت: در وضعیت کنونی، ظرفیت‌های موجود در این حوزه به جای تولید محتوا، بیشتر به توسعه پلتفرم‌ها معطوف شده است و زمانی در این حوزه موفق خواهیم بود که تولید محتوای بهتری داشته باشیم.
انتهای پیام
