کمبود نیرو از یک طرف و بی‌توجهی مسئولان در پرداخت حقوق معوقه و دیگر مزایا هم از طرفی دیگر، جامعه سلامت ایران را وادار به چندین تجمع و اعتراض برای رسیدن به این حقوق هم کرده است.در‌این‌بین البته آماری رسمی از افزایش مهاجرت پرستاران و کادر درمان به خارج از کشور هم حکایت دارد؛ کسانی که به گفته خودشان از سر اجبار در چنین شرایط سختی هم‌میهنان خود را ترک می‌گویند تا در شرایطی مساعدتر به انسان‌های نیازمند همراهی کادر درمان، در دیگر نقاط دنیا کمک کنند.آنها که مانده‌اند اگرچه ستایش مردم و مسئولان را برانگیخته‌اند اما به گفته خودشان از وعده‌های مداوم عملی‌نشده خسته شده‌اند. گزارش پیش‌روی «شرق» بنا به خواسته پرتکرار کادر درمان ایران و در پیگیری وعده‌های سازمان برنامه‌و‌بودجه و وزارت بهداشت به این افراد پرکار در ۹ گذشته، به این موضوع پرداخته است.
مبارزان میدان کرونازده چه می‌خواهند؟
«درخواستی داشتم اگر امکانش باشه روزنامه درمورد وعده‌های آقای نوبخت و وزیر بهداشت به پرسنل بهداشت و درمان پیگیری و راستی‌آزمایی انجام دهد. من کارمند رسمی بیمارستان هستم، قسمت آزمایشگاه. سه هفته قبل آقای نوبخت با انتشار نامه‌ای اعلام کرد که تمام معوقات کادر درمان تسویه شده که به‌هیچ‌وجه و در هیچ بیمارستانی این کار صورت نگرفته است. از دو ماه قبل هم هر ماه نامه‌ای منتشر می‌کنند و درمورد اعمال فوق‌العاده ویژه کادر درمان صحبت می‌کنند.از مهرماه هر‌ماه موکول می‌کنند به ماه بعد تا امروز که عملا نامه منتشر کردند که از دی‌ماه برقرار شود. البته وزارت بهداشت و دانشگاه‌ها هم باید مورد سؤال قرار بگیرند که آیا منابع لازم تخصیص داده شده یا نه که مبلغی به کادر درمان پرداخت نشده؟». این محتوای یکی از چندین درخواست پرتکرار کادر درمان از روزنامه «شرق» است که موارد مطرح‌شده در آن را اعضای دیگری از جامعه پرستاران و دیگر کارمندان بیمارستان‌ها هم تأیید می‌کنند.خواسته این گروه پرکار در ۹ ماه گذشته به چندین مورد شاید ساده و عملی خلاصه می‌شود؛ افزایش کادر درمان، پرداخت حقوق و معوقات و همچنین اعمال بندی درباره پرداخت فوق‌العاده. در ماه‌های گذشته البته بارها این خواسته‌ها از سوی مسئولان پیگیری شده و حتی در چندین مورد از عملی‌شدن آنها هم سخن به میان آمده اما آن‌طور‌که کادر درمان به «شرق» اطلاع می‌دهند، همه اخبار گذشته در حد شعار بوده و تاکنون هیچ موردی عملی نشده است.
تجمع و اعتراض ادامه‌دار کادر درمان
همین بی‌توجهی به خواسته‌های کادر درمان و همچنین فشارهای کاری و روحی مداوم به دلیل کار طولانی و طاقت‌فرسا و البته خطرناک، کادر درمان را وادار به اعتراض هم کرده است. در ماه‌های گذشته به‌طور میانگین هر هفته‌ای در گوشه‌ای از کشور، گروهی از پرستاران یا کادر درمان به این شرایط اعتراض کردند که آخرین مورد آن مربوط به یزد است.دوشنبه هفته پیش، سوم آذر، جمعی از پرستاران شرکتی دانشگاه علوم پزشکی یزد برای دومین روز متوالی در اعتراض به عدم تبدیل وضعیت و تبعیض و تأخیر در پرداخت حقوق‌ها دست به تجمع زدند. پرستاران معترض با برپایی تجمع مقابل ساختمان استانداری یزد علاوه بر اعتراض به عدم تبدیل وضعیت و عدم پرداخت حقوق‌هایشان، خواستار حذف شرکت‌های پیمانکاری و عقد قرارداد مستقیم و رفع تبعیض و تأخیر در پرداخت حقوق شدند.علاوهبراین پرداخت به‌موقع دستمزد و تعلق‌گرفتن فوق‌العاده ویژه پرستاری، کاهش سقف معافیت مالیاتی و درج‌شدن اضافه‌کاری و کارانه در فیش حقوقی از دیگر مطالبات پرستاران معترض بود که البته این خواسته‌ها در دیگر تجمعات ماه‌های گذشته هم تکرار شده است.
نامه جدید پرستاران به رئیس‌جمهوری
«در آبان هر روز یک پرستار شهید شد»؛ کم‌توجهی به خواسته کادر درمان و در رأس آنها پرستاران تا جایی پیش رفته که همین دو روز پیش اعضای شورای عالی و رؤسای هیئت‌مدیره‌های نظام پرستاری سراسر کشور در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری، از جان‌باختن روزانه یک پرستار در آبان گفتند و خواستار بررسی جدی و سریع موضوع شدند.در این نامه به برخی نارضایتی‌های مدافعان سلامت در روزهای کرونا از جمله خستگی، فرسودگی و سختی کار، کمبود نیرو، کاهش در پرداخت‌ها، عدم تحقق کامل فوق‌العاده ویژه، ابتلای بالای آنان به بیماری و اجرا‌نشدن مصوبات ستاد ملی کرونا اشاره شده و خواستار چاره‌جویی شده‌اند.در بخشی از این نامه آمده است: «حتما مستحضر هستید که فقط در همین آبان‌ماه، ۳۰ شهید پرستار و مجموعا تا امروز تعداد شهدای پرستار به ۸۴ نفر رسید و تعداد مبتلایان پرستار، ۵۰ هزار نفر و تعداد پرستاران قرنطینه، بستری یا… که از خدمت منفک شده‌اند، از مرز هشت هزار نفر گذشته است».
آنها در ادامه و در ۹ بند خواسته‌های خود را مطرح کردند که در این بخش آمده است:
«۱- سریعا کارگروهی علمی ویژه، علل این میزان ابتلا و شهادت در بین مدافعین سلامت را بررسی و راه حل مناسب ارائه کنند
۲- تسریع و اتخاذ مسیر میانبر و ترک تشریفات بوروکراتیک برای استخدام سریع و فوری حداقل ۳۰ هزار نفر نیروی جدید و تازه‌نفس کادر پرستاری و تسریع در تغییر وضعیت نیروهای مدافع سلامت شرکتی
۳- بررسی و بازنگری کمی و کیفی امکانات محافظتی و ایمنی مؤثر در بیمارستان‌ها، بخش‌ها و نیز تجدیدنظر جدی در شرایط و محیط‌های کاری مدافعین سلامت مانند رختکن‌ها، اتاق‌ها و محل‌های استراحت موقت، به‌ویژه در بیمارستان‌ها و شهرهایی که آمار مرگ‌و‌میر بالایی دارند
۴- اجرای کامل قانون بهره‌وری در رابطه با مشاغل سخت و اعمال امتیازات سختی کار متناسب با بخش‌های مذکور
۵- تسریع در پرداخت معوقات و عدم کاهش میزان کارانه مدافعین سلامت در این روزهای سخت به بهانه کاهش درآمد بیمارستان‌ها و تسریع در اصلاح نظام پرداخت ناکارآمد نظام سلامت که دقیقا در تضاد با نیاز واقعی بیماران و خدمات ارزشمند تمام گروه‌های ارائه‌دهنده خدمت است. یعنی اجرای قانون تعرفه‌گذاری برای پرستاران که این روزها اهمیت و ارزش خدمات آنها بر همگان روشن و مبرهن است».
برنامه‌و‌بودجه: مجوزها صادر و بودجه تأمین شده است
کم‌توجهی به پرداخت به‌موقع حقوق و معوقات کادر درمان در حالی است که پیش‌از‌این رئیس سازمان برنامه‌و‌بودجه کشور در نامه‌هایی مختلف و در چندین پیام در صفحات اجتماعی خود از صدور مجوز برای پرداخت این معوقات و همچنین تأمین بودجه برای این موضوع خبر داده است.دراینباره «نسرین وزیری»، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی این سازمان هم موارد مشابهی را مطرح می‌کند: «در چندماهه اخیر دکتر نوبخت در دو نامه ۱۷ مهر و ۲۸ آبان به وزیر بهداشت تمهیداتی را برای پرداخت فوق‌العاده ویژه کادر درمان از محل صرفه‌جویی اعتبارات و درآمدهای اختصاصی دستگاه بدون ایجاد بار مالی مازاد اندیشیده و به دکتر نمکی دراینباره اختیاراتی را اعطا کردند.همچنین سازمان برنامه‌و‌بودجه ١١ هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان را برای تسویه کلیه معوقات کارانه کادر درمان و آموزش پزشکی تا اول آبان‌ماه امسال از محل منابع صندوق توسعه ملی به وزارت بهداشت اختصاص داد. این موارد طی ابلاغیههایی از سوی رئیس سازمان به خزانه اعلام شده است».وزیری درباره افزایش حقوق کادر درمان که در ۹ ماه گذشته شرایط سخت کاری را پشت سرگذاشته‌اند هم می‌گوید: «اسفند‌ماه سال گذشته سازمان برنامه‌و‌بودجه به همه دستگاه‌ها اجازه داد که تا سقف ۵۰ درصد از محل جابه‌جایی ردیف‌های بودجه دستگاه‌ها، حقوق کارکنان خود را افزایش دهد.علاوهبراین ابتدای سال جاری نیز بار دیگر حقوق کارکنان دولت ۱۵ درصد افزایش یافت. برای کادر خدوم درمان نیز متناسب با زحمات این عزیزان، افزایش‌های دیگری نیز صورت گرفت».
اشاره او به این است که در اواخر آبان همین امسال رئیس این سازمان دستوری مبنی بر «اصلاح و متناسب‌سازی افزایش فوق‌العاده ویژه کادر درمان» صادر کرده است. در این نامه خطاب به وزیر بهداشت آمده است: «بازگشت به نامه شماره ۱۲۰۹/۱۰۰ مورخ ۱۳۹۹.۷.۲۳ جناب‌عالی درخصوص افزایش فوق‌العاده ویژه کارکنان دانشگاه‌های علوم پزشکی به استحضار می‌رساند که با عنایت به نقش مؤثر کارکنان حوزه بهداشت و درمان در کنترل بیماری کرونا و افزایش بار کاری مضاعف بر دوش این تلاشگران و حافظان سلامت در شرایط فعلی کشور و به‌منظور جبران بخشی از زحمات کادر سلامت کشور، ترمیم حقوق کارکنان دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی کشور از طریق اصلاح و متناسب‌سازی افزایش فوق‌العاده ویژه پس از تصویب در هیئت امناهای دستگاه‌های مربوطه و بدون ایجاد هرگونه بار مالی مازاد بر اعتبارات مصوب و تخصیص‌یافته و در صورت تأمین از محل صرفه‌جویی و درآمدهای اختصاصی از ابتدای دی‌ماه سال ۱۳۹۹ بلامانع خواهد بود.عندالزوم مساعدت‌های لازم طبق بند «ط» ماده ۲۸ قانون الحاق ۲ از سوی این سازمان معمول می‌شود». در ادامه همین نامه آمده است: «این دومین مکاتبه دراینباره و صدور دستور مقتضی جهت پرداخت فوق‌العاده ویژه کادر درمان در یک ماه گذشته است.
کما‌اینکه اواسط مهرماه نیز رئیس سازمان برنامه‌و‌بودجه کشور در نامه دیگری به وزیر بهداشت اعلام کرده بود: پیرو مذاکرات و توافق به‌عمل‌آمده درخصوص برقراری فوق‌العاده ویژه کارکنان بهداشت و درمان موضوع بند ١٢ ماده ۵۴ دستورالعمل اداری و استخدامی کارکنان غیر هیئت علمی دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی در احکام پرسنلی در ماه‌های آتی، مقتضی است نسبت به ارائه پیشنهاد تعداد مشمولین و برآورد اعتبار مورد نیاز در چارچوب قوانین و مقررات مربوط و از محل صرفه‌جویی اعتبارات در اختیار جهت بررسی و اقدامات بعدی، اقدام لازم به عمل آورید».تلاش برای پیگیری این موضوع از مسئولان وزارت بهداشت بی‌نتیجه ماند و درخواست ارائه توضیحات از سخنگوی این وزارتخانه هم تا لحظه تنظیم این گزارش با پاسخی همراه نشد. به نظر می‌آید ادامه این روند کم‌توجهی به خواسته‌های کادر درمان با خسارات جبران‌ناپذیری همراه خواهد شد.دراینباره کافی است بدانیم که پیش‌از‌این «آرمین زارعیان»، رئیس هیئت‌مدیره نظام پرستاری تهران، از افزایش درخواست مهاجرت پرستاران در دوران کرونا خبر داده بود که البته در خبرها هم آمده در همین دوران کرونا چندین کشور شرایط را برای مهاجرت پرستاران تغییر داده و روند راحت‌تری را ایجاد کرده‌اند.
