گروه فرهنگی: خالو قنبر راستگو آخرین بازمانده نسل طلایی موسیقی هرمزگان و استاد مسلم نی جفتی مانند برخی دیگر از بزرگان با انتشار فیلم وضعیت زندگیاش، از مردم استمداد کمک کرد.اهالی موسیقی نواحی چه در شرایط عادی و چه در بحرانها با مشکلات عدیده مواجهند. این اوضاع سالهاست وجود دارد و متاسفانه طی چند سال گذشته هیچ تمهیدی برای رسیدگی به این وضعیت ازسوی مسئولان اندیشیده نشده است. حال نیز شیوع بیماری کرونا طی یک سال و نیم گذشته شرایط بغرنجتری را برای اهالی موسیقی بخصوص فعالان موسیقی نواحی رقم زده است.
بیش از یک سال و نیم است اهالی موسیقی به دلیل تعطیلی فعالیتهای هنری و جلوگیری از برگزاری برنامههای جمعی، همچنین عدم وجود حمایتهای مادی و معنوی دولتی، اوضاع معیشتی و شغلی بدتری پیدا کردهاند. طی این مدت، برخی هنرمندان و اهالی رسانه به صورت جسته و گریخته درباره اوضاع هنرمندان موسیقی همه مناطق کشور هشدارهایی دادهاند، اما هیچ واکنش مثبتی در اینباره وجود نداشته است.
نارضایتی اساتید و بزرگان از اوضاع معیشتی
موضوع بدتر نارضایتی اساتید و بزرگان موسیقی نواحی از وضعیت نابسامان کاری و معیشتی است. بیشک اساتید و بزرگان هر شهر و استان پرچمداران موسیقی و رسوم و آیینهای کهن منطقه شان هستند و نارضایتی آنها از زندگی، نظر نسلهای جوانتر را نسبت به فعالیتهای هنری تغییر خواهد داد و اینگونه است که گاه میشنویم نوجوانان و جوانان فلان شهر یا روستا علاقهای به یادگیری موسیقی فولک و محلی دیارشان ندارند و به موسیقیهای سطحیتر و عامه پسندتر روی آوردهاند.
با اینحال صدای اهالی موسیقی نواحی به گوش مسئولان نمیرسد، این محاق تا به آنجاست که گاه برخی از آنها علی رغم میل باطنی وضعیت بغرنج خود را رسانهای میکنند؛ زیرا چارهای جز این نمیبینند. تا همین چندماه پیش انجمنهای موسیقی استانها خانه امید اهالی موسیقی نواحی بودند اما چند ماهی است که شعبههای آنها در حال تغییر رویه و تبدیل به موسسات خصوصی است و با این تفاسیر هیچ واسطهای میان هنرمندان نواحی و مسئولان پایتختنشین در وزارت ارشاد وجود نخواهد داشت. در نهایت اینکه اوضاع بد و شرایط مالی بغرنج بزرگان اهالی موسیقی نواحی به نفع کلیت موسیقی کشور نیست و در مدت زمانی نه چندان کوتاه تبعات این بیتوجهیها ابعاد گستردهتری پیدا خواهد کرد.
خالو قنبر راستگو و زندگی ناجورش
طی یک سال و نیم گذشته تعدادی از اساتید موسیقی نسبت به وضعیت بد شغلی و هنری خود واکنش نشان دادهاند و با انتشار فایلهای مکتوب و تصویری در فضای مجازی برای رساندن اعتراض و صدایشان به گوش مسئولان تلاش کردهاند که اغلب به نتیجهای نرسیدهاند. یکی از دلایل این عدم موفقیت کوتاهی رسانه های رسمی در انعکاس اخبار مربوط به آنهاست. یکی از آخرین افرادی که وضعیت بد زندگی و معیشتیاش را رسانهای کرده، خالو قنبر راستگو (نوازنده جفتی و یکی از شروهخوانهای مطرح استان هرمزگان) است. او که در عرصه موسیقی با نام خالو قنبر و قنبر احمد شهرت دارد بیشک یکی از بزرگان موسیقی جنوب کشور است.
لازم به یادآوری است که نی جفتی یکی از مطرحترین سازهای استان هرمزگان است و اهمیت آن تا به آنجاست که مردم نوای موسیقی برخی از مناطق جنوبی ایران را با صدای آن میشناسند. با تاکید بر اینکه خالو قنبر تنها بازمانده نسلی است که این ساز را سینه به سینه آموخته و آموزش دادهاند.
شروه نیز نمونهای از قدیمیترین و اصیلترین شیوههای آوازی در مناطق جنوب ایران از جمله هرمزگان است و غالباً دارای مضامین حزنانگیز است. شروه در هرمزگان با نام عمومی شروند شناخته میشود. در شروهخوانی بوشهری معمولاً از جفتی استفاده نمیشود اما در هرمزگان استفاده از جفتی در شروهخوانی مرسومتر است.
خالو قنبر که فراگیری موسیقی را از کودکی آغاز کرده، در سالهای پایانی پیش از انقلاب با دعوت علیخان حبیبزاده به او و گروهش پیوست و این همکاری حدود ۵ سال به طول انجامید. او پس از انقلاب اسلامی و در زمان جنگ تحمیلی ایران و عراق فعالیتهای هنری را کنار گذاشت و در سالهای پایانی جنگ بود که گروه «کالنگ» را تشکیل داد و طی فعالیتهای آن به خواندن ترانهها و آواهای محلی و نوازندگی پرداخت.
خالو قنبر که در عرصه تئاتر نیز فعالیتهایی داشته و کنسرتهای داخلی و خارجی متعددی را روی صحنه برده، طی این سالها با خوانندگانی چون رضا صادقی، ناصر عبداللهی، سعید شهروز، پیام عزیزی، محمد علیزاده و زندهیاد مرتضی پاشایی همکاری داشته است.
خالو قنبر که شیوه نوازندگیاش در پنجمین اجلاس کمینه ثبت میراث ناملموس (سال ۱۳۹۴) ثبت ملی شده به تازگی با انتشار فیلم محل زندگیاش، از وضعیت بد خود و فقری گفته که دامنگیر او و خانوادهاش است. طی یکی دو روز گذشته برخی از اهالی موسیقی برای کمک به خالو قنبر و جلب حمایتها فیلم او را در صفحات خود منتشر کردهاند تا در این اطلاعرسانی و کمک سهیم باشند. برخی نیز انتشار فیلم کمک خواستن خالو قنبر را دور از شان و جایگاه او دانستهاند و دیگران را نیز از انتشار فیلم باز داشتهاند. اما واقعیت این است که خالو قنبر راستگو راهی جز انتشار فیلمی از خانه محقر و زندگی نابسامانش نداشته و تمهیدی جز کمک خواستن زبانی را چاره کار ندیده است.فیلمی که خالو قنبر راستگو در فضای مجازی منتشر کرده و دست به دست میچرخد؛
….
….
واکنش رضا صادقی به وضعیت زندگی خالو قنبر و انتقاد از مسئولان
رضا صادقی که همشهری خالو قنبر است و با او همکاریهایی داشته نسبت به وضعیت خالو قربان واکنش نشان داده و در صفحه شخصی خود فیلم و یادداشتی را منتشر کرده است. صادقی نوشته است: «استاندار استان هرمزگان، فرمانداری بندرعباس، شهردار و شهرداری بندرعباس و به طور ویژه مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان
مردی با ۷۵ سال سن و سابقه درخشان و طولانی در هنر استان و کشور، واقعا شانش این است که برایش پول جمع بشه اونم به خاطر سرپناه؟واقعا ندیدین و نشنیدین یا ندیدن و نشنیدن را دوست دارید؟ شما در مقابل این مرد موظف هستین. بین او همه حساب کتاب شما واقعا جایی برای تهیه یک سرپناه، که این مرد شریف دراین سن و جایگاه بتواند با آرامش زندگی کند نیست؟ یا مثل همیشه روی همت مردم حساب کردید؟!
به عنوان یک هرمزگانی درخواست رسیدگی و رفع مشکل استاد راستگو رو دارم و پیگیر این درخواست خواهم بود. ایشان چهره سرشناس و ویژه استان هستند، امیدوارم شرمندگیش برایتان نماند و سریعا تا دیر نشده اقدام کنید.
از دوستان هنرمندن تقاضا دارم شان استاد را حفظ کنند و حق ایشان را به طور محترمانه و درست از متولیان امر هنر استان مطالبه کنند و صد البته همراه خالو هستیم.»
خالو قنبرهای موسیقی نواحی و فریادهایی که شنیده نمیشود
متاسفانه این تنها خالو قنبر راستگو نیست که نسبت به وضعیت بد زندگیاش از هنرمندان و مسئولان درخواست کمک کرده است. خبرگزاری ایلنا پیشتر طی گفتگو با هنرمندان موسیقی نواحی درباره وضعیت معیشتی و شغلیشان اطلاعرسانی کرده که بازخوردهای مثبتی از سوی مسئولان نداشته است، اگر هم کمکی بوده توسط خیریهها و نهادهای مردم نهاد تامین شده است.