انجام بازی های رایانه ای و آنلاین این روزها جزء لاینفکی از زندگی کودکان و نوجوانان شده و در دنیای امروزی با گسترش تکنولوژی، هر روز شاهد عرضه یک محصول جدید از بازیهای رایانهای در بازار هستیم جدای از اینکه این بازی ها می تواند منجر به افزایش خلاقیت و هوش آنها شود اما مضرات فراوانی دارد که شاید دیگر جبران ناپذیر باشد چرا که در صورت استفاده نادرست از بازیهای اینترنتی آسیبهای جدی روحی و روانی و همچنین جسمی به کودکان وارد می شود.
بازیهای رایانهای به خصوص بازیهای آنلاین به شدت اعتیادآور هستند و کاربر خود را از شرایط عادی زندگی دور میکند، این موضوع به خصوص در کودکان میتواند باعث ایجاد مشکلات رفتاری و آسیبهای جسمی شود. بازیهای آنلاین به دلیل طراحی هوشمندانهای که دارند گام به گام مخاطب را جذب می کند و به تدریج با شناسایی نیازهای عاطفی آن ها را مورد هدف قرار میدهند.
از دیگر خطرات این بازی ها، کلاهبرداری در قالب بازیهای رایانهای آنلاین است همان طور که پرنده های بسیاری در این زمینه در پلیس فتا تشکیل شده که برخی از کودکان و نوجوانان در بازی های رایانه ای و به ویژه آنلاین، حساب والدین و سایر نزدیکان خود را خالی کرده اند.
اما در این جا سئوالی مطرح می شود و اینکه آیا می توان فرزندان خود را به برنامه نویسی علاقه مند کرده و بهترین بازی های برنامه نویسی را برای آن ها امتحان کرد تا در مسیر درست هدایت کرد؟ اگر میخواهید کودکان را به برنامه نویسی علاقهمند کنید، هرچه زودتر این کار را انجام دهید، آنها نیز این مهارت را بهتر و آسانتر کسب خواهند کرد. ترفندی که باید بهکار بگیرید این است که در ابتدا نظر کودکان را به برنامه نویسی جلب کنید. بهتر است آموزش به بچهها را با استفاده از یک بازی لذتبخش آغاز کنید تا دلیلی برای یادگیری برنامه نویسی داشته باشند.
در این گزارش به برخی بازی های رایانه ای که منجر به یادگیری برنامه نویسی توسط کودکان شده، اشاره می شود:
Minecraft: نیازی به معرفی ندارد. حتی اگر هرگز بازی را انجام نداده اید، بدون شک در مورد آن چیزی شنیده اید. این بازی تقریباً روی هر دستگاهی که این روزها فکرش را بکنید وجود دارد و بچه ها نمی توانند به اندازه کافی از آن استفاده کنند. این محبوبیت به تنهایی آن را به یکی از بهترین بازی های برنامه نویسی برای کودکان تبدیل می کند. در حالی که Minecraft یک بازی است، همچنین ابزاری برای ساخت بازی در کل بازی ها است. این گزینه را برای بچه ها بسیار مناسب می کند، زیرا احتمالاً آنها قبلاً به آن علاقه مند شده اند. بچه ها از توانایی ایجاد بازی های شخصی خود در بازی مورد علاقه خود برخوردار خواهند بود. همچنین به اندازه کافی ساده است که حتی بچه های کوچکتر نیز می توانند آن را به سرعت انتخاب کنند.
CodeCombat: همانطور که از نامش پیداست یک بازی است که شما را در حال نوشتن کد به منظور کنترل یک قهرمان در یک جستجوی حماسی می بیند. این یک پروژه اجتماعی است که با در نظر گرفتن معلمان ساخته شده است. این باعث می شود این بازی به ویژه برای معرفی برنامه نویسی در مدارس مناسب باشد.
Blockly Games: گذشت زمان، این می تواند به طور بالقوه جرقه ای را در کودکان ایجاد کند تا به طور مستقل به بررسی مفاهیم برنامه نویسی مختلف بپردازند. به عنوان مثال به جای اشاره به اینکه متغیر چیست؟ شروع به استفاده از یکی می کند، سپس بازیکن را دعوت می کند تا نحوه عملکرد آن را بفهمد. این برای همه کسانی که به دنبال معرفی برنامه نویسی برای بچه ها هستند ایده آل نخواهد بود اما این رویکرد اکتشافی بیشتر ارزش امتحان کردن را دارد.
Blockly Games: در وب سایت خود توضیح می دهد که سری بازی ها به صراحت برای کودکانی است که هیچ تجربه برنامه نویسی قبلی ندارند. این برنامه نویسی واقعی را آموزش نمی دهد بلکه بر مفاهیم مرتبط تمرکز می کند. برخی از بازی ها بیشتر شبیه بازی های انتزاعی هستند تا معماهای مربوط به برنامه نویسی. به نظر می رسد برخی از بازی ها مشابه مفاهیم بازی های دیگر در این لیست هستند. بقیه انواع معماهای خودشان هستند. این یک مکان عالی برای شروع برای مبتدیان است، اما به ترتیب به آنها نزدیک می شوید، زیرا مفاهیم به تدریج معرفی می شوند. اگر بچه ها تا انتها یا حتی در وسط حرکت کنند، ممکن است اطلاعات کلیدی را از دست بدهند.
RoboZZle: بازی دیگری است که مفاهیم برنامه نویسی را آموزش می دهد، اما یک زبان واقعی نیست. در این حالت شما با قرار دادن دستورات در یک سری بلوک مراحل ربات را برنامه ریزی می کنید. شما به سادگی شروع می کنید اما بازی به سرعت مفاهیمی مانند دنبالهای از دستورات در قالب یک قطعه کد واحد و بازگشت را معرفی می کند. اینها مفاهیم کلیدی برای کسانی است که به دنبال یادگیری برنامه نویسی هستند. این یک بازی بسیار ساده است به طوری که بچه های کوچکتر می توانند آن را به راحتی انتخاب کنند اما هنوز هم برای بچه های بزرگتر سرگرم کننده است حتی بزرگسالانی که از معماهای منطقی لذت می برند ممکن است از آن استفاده کنند. این موضوع به لطف معماهای ارائه شده توسط بازیکن که هسته اصلی بازی را تشکیل می دهند، صورت می گیرد.
CodeMonkey: برخلاف اکثر بازی های موجود در این لیست به نظر می رسد CodeMonkey منحصرا برای معلمان در نظر گرفته شده است. این بازی تقریبا قیمت بالایی دار و بازی گرانتر از Minecraft است. این برنامه کاملاً در مرورگر کار می کند.
Machineers: در وب سایت خود توسعه دهندگان Machineers از آن به عنوان یک ماجراجویی پازل آموزشی یاد می کنند. از بسیاری جهات این یکی از مناسب ترین بازی ها در این لیست است. اگرچه به آموزش منطق برنامه نویسی کمک می کند اما این فقط یک بازی پازل سرگرم کننده است.
Cargo-Bot: از چند جهت خاص است. این بازی شامل ۳۶ پازل است و بچه ها را بیشتر به برنامه نویسی علاقه مند کند.
Scratch: کدنویسی را با اسکرچ یاد بگیرید زیرا بیش از یک بازی برنامه نویسی است. این یک پلت فرم کامل است که به کاربران اجازه می دهد بازی های ارائه شده توسط سایر بازیکنان را انجام دهند و همچنین بازی های خود را ارائه دهند. این بازی بیشتر سرگرمی برای بچه ها نه بازی دیگران.
خطر کودکان و اعتیاد به بازیهای رایانهای
با وجود اینکه بازی های رایانه ای را می توان در مسیر درست قرار داد اما خطر بزرگی به نام اعتیاد به بازی های رایانه ای نیز وجود دارد.
سازمان بهداشت جهانی اعتیاد کودکان به بازیهای کامپیوتری و اختلالات روانی ناشی از آن را یک بیماری معرفی کرده و امروزه این امر به واقعیتی تبدیلشده که همه آن را میدانند.
درمان دارویی برای اعتیاد کودکان به بازیهای کامپیوتری وجود ندارد و این خود والدین هستند که باید با استفاده از روشها و بازیهای مختلف فرزند خود را سرگرم کنند تا ذهن او از بازیهای کامپیوتری دور شود.
تاثیرات مخرب بازیهای رایانهای:
تاثیرات منفی در روابط خانوادگی
آسیبهای روانی و تربیتی
افت تحصیلی
گوشهگیری و انزواطلبی
تقویت حس پرخاشگری
آسیبهای جسمانی
نکات ضروری در استفاده از بازیهای رایانهای
در خرید بازی برای فرزندان، به نظام ردهبندی سنی بازی توجه کنید.
استفاده از بازیهای رایانه ای برای فرزندان را زمانبندی کنید.
بازیها را با توجه به شرایط جسمی، روحی و روانی فرزندان و بر اساس هولوگرام نصب شده بر روی بازی انتخاب کنید.
سعی شود تا خرید بازیهای رایانهای از فروشگاه معتبر، جایگزین دانلود آنها از سایتهای اینترنتی نامعتبر گردد.
والدین، زمانی را برای همراهی فرزندشان در استفاده از بازی رایانهای اختصاص دهند.
ضرورت همراهی و نظارت والدین بر فرزندان در بازیهای آنلاین
با توجه به افزایش استفاده نوجوانان و جوانان از بازیهای آنلاین والدین همان گونه که در فضای حقیقی روی بازی فرزندان خود نظارت دارند در انتخاب بازیهای رایانهای فرزندشان نیز باید دقت داشته باشند.
برخی از بازیهای رایانهای حاوی محتواهایی است که مناسب سن و جنسیت فرزندشان نبوده و در صورتی که بدون نظارت و همراهی والدین بازی مورد نظر خود را انتخاب کرده باشند آسیبهایی را برای آنها به دنبال خواهد داشت. در انتخاب بازی رایانهای به رده بندی سنی آن توجه داشته باشند، قبل از در اختیار قرار دادن بازی محتوای آن را بررسی کنند، همانند فضای حقیقی که در کنار فرزندشان بازی میکنند در بازیهای کامپیوتری و آنلاین نیز فرزندشان را همراهی کنند.
والدین باید توجه داشته باشند که اطلاعات کارت بانکی خود را برای پرداختهای درون برنامهای بازیهای آنلاین در اختیار فرزندان خود قرار ندهند، توجه کنند که با چه کسانی در جریان بازی در ارتباط میباشند و در خصوص حریم خصوصی و آسیبهای احتمالی آموزشهای لازم را به فرزندانشان بدهند.
بازیهای رایانهای با همه فوایدش از کاستیها و آسیبهایی نیز برخوردار است، اما به نظر میرسد آسیبهای فردی و روانشناختی آن از سایر خطرات بیشتر باشد. این در حالی است که اغلب والدین در مورد نوع بازیها و نحوه استفاده از این بازیها و همچنین خطرات و تهدیدهای آن برای سلامت روان کودکان خود اطلاعات کافی ندارند.
بنابراین باید در کنار تمام مزایای عصر تکنولوژی با شناخت معایب آن، کودکان را در مسیر درست هدایت کرده تا ضمن افزایش دانش سایبری، آن ها را از گزند مضرات آن مصون بداریم.
از: معصومه نیکنام