مکملهای غذایی شامل چه مواردی میشوند؟
مکملهای غذایی یعنی تکمیلکننده غذا، این به معنای دارو نیست که برای پیشگیری یا درمان بیماریها بهکار رود. مکملهای غذایی در شرایط خاص و برای تکمیل رژیم غذایی استفاده میشود؛ شرایط خاص مثل دوران بارداری، کودکی، ورزشکارانی که به دوز بیشتری از موادغذایی نیاز دارند یا افرادی که به رژیم غذایی سالم دسترسی ندارند مثل شرایط بحرانی سیل، زلزله و… بنابراین مکملها را برای همه افراد استفاده نمیکنیم. حتما باید نیاز به مکملها، پس از بررسیهای بالینی و توسط متخصص تایید شود.
کدام ویتامینها خطرناک هستند؟
مکملهای غذایی را شامل مکملهای ویتامین، املاح و ترکیبی از ویتامین و املاح طبقه بندی شده است : گروه ویتامینها نیز دو نوع هستند؛ محلول در آب و محلول در چربی. ویتامینهای محلول در آب از طریق ادرار دفع میشوند و زیادی آن در بدن معمولا عارضه حادی ایجاد نمیکند.
ویتامینهای محلول در چربی در کبد ذخیره شده، مسمومیت و عوارض مختلفی ایجاد میکنند. ویتامینهای A، E، D و K محلول در چربی بوده و میزان اضافه آنها در بدن، کبد را درگیر کرده و باعث ایجاد کبد چرب میشود. مسمومیت و حتی در موارد بسیار شدید، کما هم میتواند از نتایج مصرف بیش از حد ویتامینهای محلول در چربی باشد.
ویتامین B و آرامش اعصاب
افرادی که پرخاشگر هستند، زود عصبانی میشوند و بهطور کلی مشکلات روحی، عصبی و خلقی دارند ممکن است نیاز بیشتری به ویتامینهای گروه B خصوصا B1 و B2 داشته باشند. وی اضافه میکند: نانهای سبوسدار مثل نان سنگک، برنج و… حاوی ویتامینهای گروهB هستند و با مصرف این غذاها میتوان نیازهای بدن را تامین کرد. اما پزشک با بررسی وضعیت بیمار ممکن است ویتامینB کمپلکس را برای این افراد تجویز کند. این ویتامین در بدن ذخیره نمیشود و دریافت زیاد آن از طریق ادرار دفع میشود، بنابراین مصرف بیش از حد آن بهدلیل خروج از بدن عارضه حادی ایجاد نمیکند.
سنگ کلیه با مصرف بیش از حد ویتامینC
اگرچه مصرف بیش از حد ویتامین C از طریق ادرار دفع میشود و معمولا عارضه حادی ایجاد نمیکند اما باز هم نباید بیمحابا آن را مصرف کرد. ویتامینC یکی از مواردی است که به جذب آهن کمک میکند، بنابراین مصرف بیش از حد این ویتامین ممکن است به بالا رفتن آهن خون بینجامد، بنابراین بهطور غیرمستقیم عوارضی را بهدنبال خواهد داشت. بهعلاوه اخیرا ثابت شده که ویتامینC در دوز بالای ۵۰۰میلیگرم میتواند باعث ایجاد سنگ کلیه یا مشکلات گوارشی ازجمله اسهال شود.
پوستت نارنجی نشود!
ویتامینA برای تقویت بینایی، پوست و سیستم ایمنی استفاده میشود اما دریافت زیاد آن باعث عارضههای پوستی مثل خشکی و پوستهپوسته شدن میشود. بهعلاوه مصرف بدون مشورت پزشک و مصرف آن در دوران بارداری در دوزهای بالا و بدون هماهنگی پزشک خطر سقط جنین را افزایش میدهد. همچنین مصرف بیش از حد کاروتن (که در بدن به ویتامینA تبدیل میشود) نیز باعث نارنجی شدن رنگ پوست میشود.