حجم نقدینگی سال ۹۸ در جوابیه بانک مرکزی به رئیس‌کل اسبق این بانک رونمایی شد. نهاد سیاست‌گذار پولی ضمن تکذیب ادعای محمود بهمنی درخصوص میزان رشد نقدینگی، حجم این شاخص در انتهای سال ۹۸ و متوسط رشد نقدینگی در ۲ ماه ابتدایی ۱۰ سال گذشته را به اشتراک عموم گذاشت.
«دنیای‌اقتصاد» براساس این داده‌ها، آخرین تصویر نقدینگی را بررسی کرده است. تصویری که نشان می‌دهد حجم نقدینگی در انتهای اسفند ۹۸ به ۱/ ۲۴۷۲ هزار میلیارد تومان رسیده که حاکی از رشد ۳/ ۳۱ درصدی در سال ۹۸ است. این رشد از تمام سال‌های دهه ۹۰ (به استثنای سال ۹۲) بالاتر بوده است. در سال ۹۲ رشد نقدینگی ۸/ ۳۸ درصدی تحت‌تاثیر افزودن آمار برخی بانک‌ها و موسسات اعتباری به آمار‌های پولی و بانکی کشور بود.
از طرفی رشد فصلی نقدینگی نیز در زمستان گذشته به ۳/ ۹ درصد رسید. آخرین بار زمستان ۹۴ چنین رکوردی ثبت شده بود. بانک مرکزی در جوابیه دیروز اعلام کرد که متوسط رشد نقدینگی در ۲ ماه ابتدایی ۱۰ سال گذشته، معادل ۴/ ۲ درصد بوده است. اگر شتاب حرکتی نقدینگی در سال جاری نیز همچون میانگین ۱۰ ساله باشد، حجم نقدینگی در میانه بهار از ۲۵۳۰ هزار میلیارد تومان گذشته است. بسیاری از کارشناسان معتقدند ریشه رشد نقدینگی، سیاست‌های مالی دولت است.
حجم نقدینگی اقتصاد ایران در انتهای سال ۱۳۹۸ به ۱/ ۲۴۷۲ هزار میلیارد تومان رسید. عددی که در قیاس با انتهای پاییز، رشد ۳/ ۹ درصدی را نشان می‌دهد که بالاترین رشد فصلی پس از زمستان ۹۴ به حساب می‌آید. همچنین رشد نقطه‌ای نقدینگی به ۳/ ۳۱ درصد رسید که در طول ۶ سال اخیر بی‌سابقه بود. با ادامه این روند نقدینگی در پایان اردیبهشت امسال، در چه ارتفاعی قرار گرفته است؟
اعلام رقم نقدینگی در یک جوابیه
با اینکه بانک مرکزی داده‌های پولی و بانکی را از آذرماه سال گذشته به روز نکرده است، اما دیروز در یک جوابیه، رقم نقدینگی در اسفند ۹۸ اعلام شد. ماجرا از این قرار بود که محمود بهمنی، رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی مدعی شده بود که حجم نقدینگی در دو ماه ابتدایی سال ۹۹ معادل ۴۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. بانک مرکزی نیز در جوابیه‌ای این خبر را تکذیب کرد و نوشت: «رقم دقیق حجم نقدینگی در پایان اسفند ۱۳۹۸ معادل ۱/ ۲۴۷۲ هزار میلیارد تومان بوده است. هیچ‌گاه در تاریخ ۶۰ ساله بانک مرکزی، حجم نقدینگی در طی دو ماه نخست سال چنین رشدی (رشد مورد اشاره بهمنی) را تجربه نکرده است، ارقام اشاره شده صحیح نیست؛ به‌عنوان مثال، متوسط رشد نقدینگی در دو ماهه ابتدایی ۱۰ سال گذشته، رقمی معادل ۴/ ۲ درصد بوده که با ارقام ذکر شده توسط ایشان فاصله بسیار زیادی دارد.» با این اوصاف، رقم نقدینگی در پایان اسفند ۹۸ معادل ۱/ ۲۴۷۲ هزار میلیارد تومان است که در قیاس با پایان آذر، بیش از ۲۰۹ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
بر این اساس، رشد نقطه به نقطه نقدینگی در پایان سال ۹۸ به ۳/ ۳۱ درصد رسیده است که بالاترین رشد نقطه‌ای از بهمن ۹۳ به این سو به حساب می‌آید. همچنین از سال ۹۲ به بعد چنین رشدی در یک سال رخ نداده بود. رشد نقطه‌ای این شاخص، در مهر ماه سال ۱۳۹۳ معادل ۸/ ۳۱درصد بود.
اما در آن زمان به علت الحاق موسسات مالی غیرمجاز به سیستم بانکی کشور، حجم نقدینگی دچار جهش شده بود؛ همچنین آمار ۵ بانک ایران زمین، قرض‌الحسنه رسالت، خاورمیانه، بین‌المللی کیش و ایران و ونزوئلا نیز به آمار سیستم بانکی کشور افزوده شد. بر این اساس، نفوذ رشد نقطه‌ای نقدینگی در سال ۹۸، یک سیگنال مهم برای متغیر‌های پولی کشور به حساب می‌آید. همچنین داده‌های بانکی مرکزی نشان می‌دهد در ۳ ماه پایانی سال قبل، به‌طور متوسط در هر ماه نقدینگی ۳ درصد رشد کرد و رشد فصلی نیز به بیش از ۹ درصد رسید که از زمستان ۹۴، به این سطح نرسیده بود.
این در حالی بود که در ۹ ماه ابتدایی سال قبل، نقدینگی به‌طور متوسط در هر ماه ۱/ ۲ درصد رشد کرده بود. با این اوصاف می‌توان گفت که حدودا نقدینگی در دی‌ماه معادل ۲۳۳۰ میلیارد تومان و در بهمن‌ماه معادل ۲۴۰۰ میلیارد تومان بوده است.
رقم احتمالی نقدینگی در پایان اردیبهشت: بانک مرکزی در بیانیه‌اش اعلام کرد که در ۱۰ سال گذشته، میانگین رشد نقدینگی در ۲ ماه ابتدایی سال معادل ۴/ ۲ درصد بوده است. اگر این فرضیه برای سال جاری نیز صدق کند، رقم نقدینگی در پایان ماه دوم سال به ۴/ ۲۵۳۱ هزار میلیارد تومان می‌رسد که نشان از رشد نقطه‌ای ۴/ ۳۰ درصدی نقدینگی خواهد داشت. اما اگر رشد نقدینگی همانند ۳ ماه پایانی سال گذشته به شتاب خود ادامه دهد، رشد نقطه‌ای به چه عددی می‌رسد؟ با ثبت رشد ۳ درصدی در ماه، حجم نقدینگی در پایان اردیبهشت ۹۹ به ۶/ ۲۶۲۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد. در این حالت رشد نقطه‌ای نقدینگی نیز به رقم ۳۵ درصد خواهد رسید.
