بایگانی‌های مجله قلم - صفحه ۲۶ از ۲۹ - قلمنا | وبگاه خبری قلم | qalamfarda.ir | Qalam News Agency
ایرانِ صفوی؛ پرقدرت اما محدود
اما مساله آنجا بود که در ایران تلاشی برای ارتقا این توان علمی و فنی و نوآوری در اندیشه و فکر و فن انجام نمی‌شد. نظام فکری همان نظام قدیمی بود که در آن پرسشگری و تلاش برای یافتن پاسخ پرسش‌های جدید به سبک سنتی انجام می‌شد.
قرارداد ایران با “هفت خواهران نفتی”
این قرارداد دارای ۵۱ ماده و دو ضمیمه بود. کسانی که متن آن را دیده‌اند می‌دانند که مفصل‌ترین و در عین حال پیچیده‌ترین و صعب‌الفهم‌ترین قرارداد‌های نفتی بود که تا آن زمان وجود داشت، بلکه به احتمال زیاد تا زمان تحریر این سطور هم نظیر آن به‌وجود نیامده است.
“کوکلِس‌کلان”؛ انجمن مخفی زنان
این کلان‌های جدید که در دهه ۱۹۲۰ بین سه تا شش میلیون آمریکایی را به خود جلب کردند، از لحاظ کلیدی با گذشته خود متفاوت بودند. این سازمان بازسازی‌شده مورد پذیرش و مقبولیت مردم بود و حتی دولت آمریکا نیز با آن‌ها ارتباط خوبی داشت و در سراسر ایالات متحده گسترده شدند.
سابقه بیماری‌های واگیردار در ایران
بعد از وقوع انقلاب مشروطه اقدام‌های ارزشمندی در اواخر دوره قاجار به‌منظور بهینه‌سازی بخش پیشگیری و درمان صورت گرفت، به گونه‌ای که انستیتو پاستور ایران به سال ۱۲۹۹ ه. ش برپا شد.
مضرترین جاسوس زن برای خاورمیانه
«بل» اولین زنی بود که لیسانس تاریخ مدرن را از دانشگاه آکسفورد گرفت، از آنجا که وی فارغ التحصیل آکسفورد بود، مردان چیزی را که مورد علاقه آن‌ها باشد در این زن که در دوران خود غیرمعمول بود پیدا نکردند، اما این بدان معنا نیست که او زندگی عاطفی هیجان انگیزی نداشت.
“پروپاگاندای” قدرتمند؛ راز نفوذ هیلتر در فکر مردم
دروغ بزرگ بهتر از دروغ کوچک توده‌ها را متقاعد می‌کند چرا که توده‌ها خودشان اغلب در مسائل جزئی دروغ‌های کوچک می‌گویند، اما از گفتن دروغ در ابعاد بزرگ شرمنده می‌شوند.
جدایی “هرات” از ایران؛ حیله استعمایِ انگلیس
انگلیسی‌ها منطقه هرات را مهم می‌شمردند؛ چون برای این نقطه ضمن طرح‌هایشان به منظورتجاوز استعماری به منطقه آسیای میانه و حوزه دریای خزر اهمیت استراتژیک فراوانی قائل بودند.
اقتصاد ایران و بیماری هلندی
اقتصادی که با بیماری هلندی دست و پنجه نرم می‌کند با افزایش نرخ تورم شدید و افزایش پایه پولی رو به رو می‌شود اتفاقی که در سال ۱۳۵۶ به‌صورت عریان خود را بر اقتصاد ایران که با رشد تورم شدید و کاهش تولیدات کارخانه‌ها رو به رو شد، تحمیل کرد.
جنگ جهانی دوم؛ نقشه‌هایی که چرچیل می‌کشید
از نظر سر وینستون، اتحاد شوروی متحد آلمان شد و بدین ترتیب عملیات پایک تهیه شد. آزبورن از برنامه‌های اعزام بیش از صد بمب افکن انگلیسی و فرانسوی برای بمباران استراتژیک شبانه میادین نفتی قفقاز می‌نویسد.
تجدد نابهنگام؛ همیشه پای “غرب” در میان است
انقلاب مشروطه ایران از جنبه جهانی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده بود؛ زیرا در سده بیستم، پس از انقلاب ۱۹۰۵. م روسیه، نخستین انقلاب آزادی‌خواهی آسیا به شمار می‌آمد که الهام‌بخش انقلاب‌های دیگر آسیا از جمله انقلاب مشروطه ۱۹۰۸. م ترکیه شد.
زنان و انقلاب مشروطه
شرکت زنان در انقلاب مشروطیت، از زمان شکل‌گیری نخستین بارقه‌های انقلاب مشروطه آغاز شد. اگرچه ما قبل مشروطه وقایعی مانند قحطی یا نارضایتی‌های ناشی از گرانی رخ داد که تظاهراتی را از سوی زنان با تشویق مردان درپی داشت.
نخستین حضور، نخستین مدال
شیرین‌ترین لحظه این دور از رقابت‌ها برای ایران دقایقی بود که جعفر سلماسی به‌عنوان اولین ورزشکار ایرانی روی سکو رفت و نشان برنز (سوم) المپیک را دور گردن انداخت و نام خود را به‌عنوان نخستین ورزشکار ایرانی که در المپیک مدال دریافت کرده است، ثبت کرد.
ماجرای ترور شاه در ۱۳۲۷
ضارب، با غضب بسیار اسلحه را بر زمین زد و می‌خواست فرار کند، ولی از طرف افسران و اطرافیان من محاصره شد و متأسفانه به قتل رسید و محرکان اصلی او درست معلوم نشدند.
آغاز پایان صفویه
اما خانواده سلطنتی و بیشتر مردان دولت و دربار روی جانشینی سلطان حسین که مردی رام و مطیع بود، توافق کردند و تابستان ۱۰۷۳ خورشیدی در چنین روزی او را به تخت سلطنت نشاندند.
بانک بازرگانی؛ نخستین بانک خصوصی ایران
بانک بازرگانی فعالیت خود را در محل سابق شعبه بازار بانک‌شاهی در خیابان بوذرجمهری آغاز کرد. اما با توسعه فعالیت‌ها و اقبال مردم به خدمات آن، ساختمان بانک شاهی در میدان توپخانه را به قیمت ۵/ ۳ میلیون تومان خریداری و در آن مستقر شد.
نخستین کاسبی تاریخ با عکس سلبریتی‌ها!
قبال مردم به خرید این عکس‌ها فوق‌العاده بود. بعد‌ها و در دهه ۱۸۹۰، هنگامی که اقدامات نادار به عکاسی وجهه‌ای کاملاً تجاری داده بود، سیاستمداران کوشیدند تا از این روش، برای انتشار عکس‌های تبلیغاتی استفاده کنند و به این ترتیب، ابتکار نادار، در سراسر دنیا مورد توجه قرار گرفت.
کینه بودجه‌ای محمدعلی‌شاه
نخستین بود‌جه ایران نیز کسری د‌اشته که میزان آن ۵۰۰ هزار تومان بود‌ه است. عمد‌ه‌ترین بخش درآمد آن را هم مالیات بخش کشاورزی تشکیل می‌د‌اد‌ه است. روش بود‌جه‌نویسی صنیع‌الد‌وله تا سال ۱۳۲۰ که د‌رآمد‌های نفتی به بود‌جه تزریق شد ادامه پیدا کرد و پس از آن به‌صورت دیگری تد‌وین شد.
مصدق در سازمان ملل
مصدق گفت: ایران صلح جهانی را به خطر نمی‌اندازد و این انگلستان است که قصد مداخله مسلحانه در ایران را دارد و تأکید کرد اختلاف دولت ایران با یک شرکت بازرگانی و اقتصادی خصوصی ارتباطی به دولت بریتانیا ندارد.
آتش بیار معرکه در سرزمین حجاز
لورنس به دلیل سال‌ها حضور در منطقه خاورمیانه و سرزمین‌های عربی با فرهنگ مردم کشور‌های منطقه آشنایی داشت تا جایی که قادر بود به خوبی یک عرب صحراگرد به زبان عربی تکلم کند.
“رزم‌آرا” و حل غائله نفت
شاید اگر رزم‌آرا این موضوع را پنهان نمی‌کرد، طرح ملی‌شدن صنعت نفت باوجود مخالفت جبهه مصدق به شکل دیگری تحقق پیدا می‌کرد؛ تا جایی که ممکن بود حتی کار به کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ نیز ختم نشود.
ماه عسل کوتاه استالین و هیتلر
یکی دیگر از مزیت‌های این پیمان برای آدولف هیتلر آن بود که خیال او را حداقل تا مدتی از مرز‌های شرقی آلمان تسلی می‌بخشید و اجازه می‌داد برلین همه حواس خود را معطوف انگلستان و فرانسه کند که با اعلان جنگ به آلمان در دفاع از لهستان قد برافراشته بودند.
متفقین و اشغال ایران
متفقین خواسته‌های دیگری هم از دولت داشتند از جمله اینکه ارتش از کلیه نقاطی که از طرف متفقین اشغال شده ترک مقاومت و تخلیه کند، کلیه اتباع آلمان به استثنای اعضای سفارت و چند کارشناس اخراج شوند
جام افسانه‌‌ای “مارلیک”
هیچ چیز اضافه‌ای در کار نیست. بز و گراز و درخت و کرکس همان‌طور تصویر شده‌اند که باید باشند. همان روندی را طی می‌کنند که به‌صورت عادی در طبیعت طی می‌کنند و حال یک مشاهده‌گر آن را به‌صورت واقعی بازتاب می‌دهد.
پسری که عزیز سلطان بود
روزی هنوز بچه زبان باز نکرده بود که شاه دید در حال نشان دادن گنجشکی روی درخت است و آن را به زبان گروسی ملیچه می‌نامد و شاه که خوشش آمد به او و پدرش لقب ملیجک داد.
آغاز عصر تلویزیون در ایران
پس از مدتی ثابت پاسال فرستنده‌های خود را به دولت فروخت و از این تاریخ به بعد، رادیو و تلویزیون به طور کامل زیر نظر حکومت اداره شد و تلویزیون ثابت اولین و آخرین تلویزیون کاملاً خصوصی ایران باقی ماند.
سرداری که کابوس انگلیس شد
پس از این جنگ رئیسعلی دلواری بر حملات شبانه خود به بوشهر و پادگان انگلیسی‌ها افزود و با همفکری دیگر خوانین منطقه طرح حمله سراسری به بوشهر و آزادسازی آن را پی‌ریزی کرد.
“نویسندگی حساب” در قاجار
میزان مالیات سرانه از هرخانواری هشت شلینگ بود. اصولا مالیات از درآمد جمع‌آوری می‌شد نه از هر خانواری. میزان مالیات گله از هر راس شش پنس بود ولی اینجا نیز طرز جمع‌آوری خیلی ناقص بود.
سرانجام ابتهاج چه شد؟
روزنامه‌ها عصر ۲۰ آبان ۱۳۴۰ در خبری اعلام کردند: «ساعت ۴۵: ۸ صبح امروز ابوالحسن ابتهاج مدیرعامل بانک ایرانیان، به دادسرای دیوان کیفر رفت و در ساعت ۱:۳۰ بعدازظهر، قرار بازداشتش صادر شد.»
روزی که رضاشاه استعفا داد
رضاخان از اصفهان به کرمان و سپس به بندرعباس رفت. او از بندرعباس با یک کشتی تجاری، عازم بمبئی شد. برخلاف انتظار مسافران، کشتی به بمبئی نرفت و مسیر جزیره موریس را در پیش گرفت.
نخستین فراماسون ایرانی کیست؟
پس از ملکم‌خان، عباس‌قلی‌خان آدمیت و میرزا محمدحسن اصفهانی، به ترتیب با تأسیس لژ‌های جامعه آدمیت و انجمن اخوت، راه ملکم‌خان در ایجاد پایگاه قدرتمند برای فراماسون‌ها در ایران را ادامه دادند.