بایگانی‌های مجله قلم - صفحه ۲۵ از ۲۹ - قلمنا | وبگاه خبری قلم | qalamfarda.ir | Qalam News Agency
نادرشاه و قره‌باغ
او از ملیک‌های مسیحی قره‌باغ که در جنگ‌های خود علیه امپراتوری عثمانی به او کمک کردند سپاس‌گزاری کرده و از طرف دیگر، طایفه زیاداوغلو را که حاکمیت او را رد کرده بودند مجازات می‌کرد.
نامه‌های میرزا کوچک خان به رهبران شوروی
میرزا و همکارانش حاضر به همکاری با رهبری سیاسی دولت روسیه شوروی بودند، اما نه اطاعت از آنان و مصمم بودند آزادی اخذ تصمیم خود را در برابر همه قدرت‌ها حفظ کنند.
وینستون چرچیل، سیاستمدار نقاش با تابلوهای میلیاردی؟!
چرچیل حدود ۵۴۴ اثر دارد که مربوط به دهه ۱۹۲۰ میشوند و بعد از آن بود که او به عنوان سرگرمی به کشیدن آن‌ها پرداخت و بعد‌ها به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر زندگی وی تبدیل شد
ناصرالدین شاه و حکایت نقاش‌باشی
شاه جوان از ۱۰سالگی عاشق هنر‌های زیبا و به شعر و نقاشی علاقه‌مند و از خدمت چندین استاد استفاده کرده و تعلیم می‌گرفت.
بحران فرمانروایان “بچه ننه” در ایران
اما بعد از داریوش یکم، کار تربیت ولیعهد‌ها کمی با مشکل روبه‌رو شد؛ آن‌ها بیشتر دوران کودکی و نوجوانی خود را در حرمسرا و نزد مامانشان می‌گذراندند؛ این مسئله به خودی خود، آن‌ها را از شناخت بهتر جامعه و فراگیری فنون حکومت‌داری بازمی‌داشت.
طلاق عاطفی انگلیس از رضاشاه!
به باور برخی از مورخان، رضاشاه دوست داشت در اواخر دوران حکومتش، خود را به نوعی از زیر سیطره انگلیسی‌ها بیرون بکشد و جای آن‌ها را به نازی‌ها بدهد. بنابراین، با وجود همه چموشی‌ها، در سوم شهریور ۱۳۲۰ پهلوی اول هنوز هم برای انگلیسی‌ها یک مهره سوخته به حساب نمی‌آمد.
دیکتاتوری توسعه و سلطه‌گری موروثی
دربار که با حذف امینی نبرد سیاسی را برده بود و در ائتلاف با کانون ترقی موفق شده بود موضع ترقی‌خواهی بگیرد، هنوز در موقعیتی نبود که به اعمال سلطه بی‌چون و چرا بر گروه بوروکرات‌ها بپردازد.
چه کسی “استالین” را کشت؟
انگار بریا از لب بازکردن استالین بیمناک بود، چرا که دائم وارد اتاق او می‌شد و درباره توانایی سخن‌گفتن وی تحقیق می‌کرد؛ حتی به استالین می‌گفت که همه کابینه را حاضر کرده‌است تا وی بتواند با آن‌ها سخن بگوید؛ در حالی که از کابینه خبری نبود!
نقشه‌های ضدانگلیسی امیرکبیر در هندوستان
امیرکبیر، باب مکاتبه بسیار محرمانه و سرّی را با مهاراجه‌های ناراضی و مخالف انگلیس که در گوشه و کنار هندوستان مقاومت‌هایی را علیه استعمارگران سازمان می‌دادند، گشود. این اقدام، آن‌قدر محرمانه بود که حتی بریتانیایی‌ها نیز از آن اطلاعی نداشتند.
کشف ۱۴۰ تابوت مومیایی در مصر
این کشف در منطقه مشهور نکروپولیس آخرین کشف از مجموعه یافته‌های باستان شناسی در مصر است. از ماه سپتامبر، مقامات باستان شناسی حداقل ۱۴۰ تابوت مهر و موم شده یافته اند که اکثرشان مومیایی داشته اند. همه این تابوت‌ها در منطقه ساقرا کشف گردیده اند.
“کمپ دیوید”؛ جرقه سازش اعراب با اسرائیل
چالش جدی میان شاه و حکومت مصر، از سال ۱۳۳۹ و در پی اعتراض شدید ناصر به رابطه محمدرضا پهلوی با رژیم صهیونیستی آغاز شد. قطع روابط سیاسی تا سال ۱۳۵۰، یعنی کمتر از یک‌سال بعد از مرگ ناصر، ادامه پیدا کرد.
فرش؛ باارزش‌ترین جنس صادراتی دوره قاجار
قیمت قالی در این دوره در عراق بسیار عالی بوده و نازکی و لطافت فرش‌های عراق، فراهان و ساروق در شرق و غرب شهرت بسیار یافته است؛ به‌گونه‌ای‌که شعبه تجارت قالی ایران در داخله و خارجه روز به روز رونق و گسترش یافته و دستاورد آن سالی کرور‌ها تومان منافع بوده است.
اصفهان؛ پایتخت موقت ایران
مورخان دیگر، اهمیت موقعیت جغرافیایی اصفهان را که در مرکز کشور و بر سر راه‌های تجاری قرار دارد، دلیل انتخاب آن به پایتختی دانسته‌اند.
پشت پرده خواستگاری نادرشاه از ملکه روسیه!
پس از این گفتگو نادر موضوع خواستگاری از ملکه روسیه را مطرح می‌کند: «نواب صاحبقران فرمودند که چه شود که بین ما و آن عقد ازدواج رو نماید که دولت یکی شود. تجاران عرض [کردند]که مژده بهتر از این نمی‌باشد.
پیامد‌های عشق پهلوی به ۷ خواهر نفتی!
شرکت‌های عضو کنسرسیوم، حتی حاضر نشدند قطره‌ای از نفت صادراتی را برای فروش مستقیم در اختیار ایران بگذارند و این، در واقع به معنای سلب اختیار از کشوری بود که صاحب اصلی ذخایر عمده نفت محسوب می‌شد.
معامله شاه با نیکسون
پیشنهاد ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا به محمدرضا شاه پهلوی برگرفته از دکترین او بود؛ دکترینی که قصد داشت بدون دخالت مستقیم آمریکا، منافع این کشور را در جهان حفظ کند.
عصر کشاورزی؛ شروع “دندان درد” انسان مدرن
با گذشت زمان فک‌ها در واکنش به این رژیم غذایی کوچک‌تر شدند، اما دندان‌ها خود را با این تغییرات وفق ندادند و اندازه تقریبی‌شان تغییر نکرد. به نظر می‌رسد که این موضوع به مشکلات رایج ساختاری در تناسب دهان و دندان منجر شده است.
حق امتیاز نفتی و سقوط پول ایران
فقط طی سال‌های ۱۹۲۹ تا ۱۹۳۰، نرخ برابری از ۴۸ قران به ازای هر پوند استرلینگ به ۶۷ قران رسید که بیانگر ۴۰ درصد کاهش ارزش پول ایران بود. فوری‌ترین اثر کاهش ارزش قران، بالا رفتن هزینه کالا‌های وارداتی بود.
پول قاجاریه؛ از ضرب فلوس تا چاپ اسکناس
از تحولات جامعه عصر قاجار که از روی سکه‌ها و مدال‌های این دوره قابل‌استنباط است، شکل و عیار آنهاست. کمبود طلا در آغاز حکومت قاجار باعث می‌شد مردم برای گذران امورات روزمره به فلوس روی بیاورند.
رفیق شفیق شعبون بی‌مخ چطور عاشق انقلاب شد؟
من باهاش کاری نداشتم؛ چون همیشه دور و برش یک مشت چاقوکش بود. خودش هم از بزن بهادر‌ها و لات‌های تهران بود و طرفدار شاه؛ جوری که وقتی فرح پهلوی بچه دار شد و پسر اولش، رضا پهلوی را به دنیا آورد، طیب کوچه و محل را چراغونی کرد.
سلفی می‌گرفتند، وقتی دوربینی نبود
واژه سلف‌پرتره یا همان خودنگاره اولین بار در سال ۱۸۲۱ در لغت‌نامه آکسفورد وارد شد و تا پیش از قرن نوزدهم میلادی اصلا واژه خودنگاره وجود نداشت.
فرارِ سلطان صاحبقران از “وبا”
ناصرالدین‌شاه با ملاحظه وضع، تصمیم می‌گیرد از تهران، به روستای شهرستانک در ناحیه کوهستانی شمال توچال برود. شاه و همراهان به شهرستانک می‌روند، اما وبا نیز با آنان همراه می‌شود و تعدادی از افراد را درگیر می‌کند.
شاه عباس؛ طراح صدور شناسنامه برای اراذل و اوباش
فرمانروای صفوی، به دلیل حافظه فوق‌العاده‌اش، بسیاری از این افراد ناراحت را به اسم می‌شناخت و رسمشان را می‌دانست. به این ترتیب، شناسنامه‌دارکردن مجرمان و افراد شرور، گامی مؤثر در راستای برقراری امنیت در شهر‌ها و جاده‌ها بود.
اجاره‌نشینی در تهران قدیم
مرد صاحب‌خانه نه تنها رئیس خانواده خود بود، بلکه رئیس خانه و همه اهالی خانه به‌شمار می‌آمد که اوامر و نواهی او قابل اجرا می‌آمد و صاحب اختیاری که همه مسائل اهل منزل با کدخدامنشی او حل‌وفصل و مستاجرانش جزو خانواده او که خیر و شرشان به او مربوط می‌شد.
“دوره‌ی گذار”؛ از سلطان حسین تا نادرشاه
در دیوان برخی از شاعران پارسی‌گوی می‌توان آگاهی‌هایی درباره توجه ایرانیان به مهاجرت به دست آورد، چنان‌که به‌عنوان مثال صائب تبریزی در غزلی عزم به سفر هند را به «رقص سودای» یار تشبیه می‌کند که سر هیچ ایرانی از آن خالی نیست…
اشرف‌السلطنه؛ نخستین زنِ عکاس و خبرنگار ایرانی
۲۸ ساله بود کتاب سه جلدی “خیرات حسان” را که زندگینامه زنان برجسته ایرانی، هندی، عرب و ترک در جهان اسلام است، برای چاپ آماده کرد.
ساعت تابستانی از کجا و برای چه آمد؟
پیشینه تغییر ساعت در دنیای مدرن، به بیش از یک قرن پیش باز می‌گردد. در آغاز قرن بیستم، یک بنای بریتانیایی به نام ویلیام ویلت، شروع به انتشار اطلاعیه‌هایی کرد با عنوان “هدر دادن روشنایی روز”.
فتحعلی‌شاه؛ طراح تخت شاهی
هرچند طراحی تخت به میرزابابا واگذار شده بود، اما خالق اصلی آن در حقیقت خود شاه بود. فتحعلی شاه از جلال و شکوه و ادوات سلطنتی بسیار خوشش می‌آمد و می‌خواست تختی مطابق تخت سلاطین و شاهنشاهان معروف ایران که در شاهنامه و کتاب‌ها خوانده بود داشته باشد.
شاه بدون اسم فامیل
طبق اسناد تاریخی به جا مانده از پهلوی اول اسم فامیل پهلوی را محمدعلی فروغی، نخستین نخست وزیر رضاشاه انتخاب کرد و پس از قبول رضا شاه همه شهروندانی که مشابه این اسم فامیل را داشتند مجبور شدند اسم فامیل خود را تغییر دهند.
کار، کارِ انگلیسی‌هاست
در جهت سیاست مملکتی می‌گفتند مثلا همین احمدشاه را با دربار و وزرا و مجلس و وکلایش به همین شکل و وضع و قیافه در انگلستان درست کرده همه‌روزه شاه به صندلی نشسته آیند و روندگان به حضورش شرفیاب شده، گفت و شنید و سوال و جواب می‌کنند.