زیان ۲۵ درصدی پالایش یکم، وضعیت عجیب دارایکم!
گفتنی است دولت در تابستان امسال سهام خود در چهار شرکت پالایشی را به عامه مردم فروخت اما خریداران این واحدها اکنون بعد از حدود چهارماه شاهد زیان ۲۵ درصدی به دلیل خرید سهام از دولت بوده اند! صندوق پالایش یکم که به قیمت هر واحد ۱۰ هزار تومان به مردم فروخته شده است دیروز در قیمت ۷۵۰۰ تومان معامله شد که به معنی ۲۵ درصد ضرر است. البته ارزش ذاتی این صندوق ۷۲۰۰ تومان است که چشم انداز صندوق را ضعیف تر از قبل کرده است.
وضعیت دیگر صندوق دولتی یعنی دارایکم که اردیبهشت امسال عرضه شد هم اصلا خوب نیست. بازدهی این صندوق بسیار کمتر از بازار و حتی سهام منفرد موجود در صندوق بوده است. هم اکنون این صندوق حدود ۳۰ درصد کمتر از ارزش ذاتی معامله می شود که موجب اعتراض سهامداران هم شده است.متاسفانه بر خلاف تمام صندوق های سرمایه گذاری که دقیقا در حوالی ارزش ذاتی خود معامله می شوند، صندوق های دولتی انحراف بسیاری از این قیمت دارند و موجب بی منطق شدنِ روندها در این صندوق شده است.
غیرمنطقی شدن روندها و تحلیل ناپذیری صندوق های دولتی ناشی از حضور تعداد زیادی از سهامداران عام و ناآشنا به بورس است که لزوم حضور فعال سازمان بورس از این صندوق ها را آشکار می کند اما مدیران بورس در این خصوص بی توجه هستند. البته وضعیت فاجعه بارتر مربوط به سهام عدالت استانی در روش غیرمستقیم است.
سهام عدالت و فقدان آشکار بازارگردانی
متاسفانه وضعیت در خصوص افرادی که سهام عدالت خود را به روش غیرمستقیم مدیریت می کنند شبیه صندوق های دولتی و البته بسیار فاجعه بارتر است. در این صندوق ها نیز به علت حضور عامه مردمِ ناآشنا به بورس و بازارهای مالی، سهام برخی استان ها افت شدید قیمت پیدا کرده است. مسئله بدتر قفل شدن همه نمادهای سهام عدالت استانی در صف فروش است به نحوی که به هیچ وجه امکان فروش سهام وجود ندارد و عملا سهام عدالت نقدشونده نیست. تعداد زیادی از حدود ۳۰ میلیون سهامدار عدالت به روش غیرمستقیم حاضرند سهام خود را در هر قیمتی بفروشند اما خریداری وجود ندارد.در این شرایط لازم است که دولت و بازارگردان ها، اولا گره های معاملاتی را رفع و سهام را نقد شونده کنند. ثانیا لازم است با دخالت موثر و هوشمندانه از منافع حدود ۳۰ میلیون نفر سهامدار حمایت کنند. اما این اتفاق رخ نداده و سهام عدالت استانی همگی صف فروش هستند و در صف فروش هم خریداری ندارند. این در حالی است که کلیت بورس متعادل شده است و سهم های سرمایه پذیر هم وضعیت متعادلی دارند اما شرکت مادر نقدشونده نیست.
چرا سهام عدالت و صندوق های دولتی استثنا هستند؟
انحراف جدی صندوق های دولتی و سهام عدالت از ارزش ذاتی ( nav ابطال) در حالی است که این پدیده کاملا بدیع است و در خصوص هیچ کدام از صندوق های قابل معامله مشاهده نشده است. مثلا هم اکنون در بورس کافی است گروه صندوق های قابل معامله را باز و نمادهای مختلف مثل کاریس، سرو، آگاس، مدیر، یاقوت و کمند را ملاحظه کنید. صندوق ها دقیقا روی ارزش ذاتی معامله می شوند و هیچ گاه انحراف از ارزش ذاتی بیشتر از چند درصد نمی شود که به سرعت جبران می شود.علت این موضوع آن است که اولا این صندوق ها متولی دارند و ثانیا سهامداران آن ها عمدتا حرفه ای هستند. اما در خصوص صندوق های دولتی اولا متولی دولت است و ثانیا عمده سهامداران افراد کم تجربه هستند که صرفا به دولت اعتماد کرده اند و سهام دولتی خریده اند.
۳ کار فوری که دولت باید انجام دهد
در خصوص سهام عدالت هم که عملا یک صندوق سرمایه گذاری است و فارغ از ارزش سهام موجود در آن ارزش دیگری ندارد وضعیت همین گونه است چرا که اولا متولی دولت است و ثانیا سهامداران آن عامه مردم هستند که صرفا می خواهند سهام خود را بفروشند و شناختی از بورس و ارزش واقعی سهام و … ندارند. به نظر می رسد دولت در خصوص وظایف خود درباره صندوق های عرضه شده و همچنین سهام عدالت بی توجه است و گرنه باید به سرعت سه کار مهم انجام دهد:
۱- صندوق های دارایکم و سهام عدالت برخی استان ها را تا رسیدن به ارزش ذاتی مورد حمایت قرار دهد.
۲- در خصوص پالایش یکم، تا حد امکان از سهم های پالایشی حمایت کند تا زیان مردم کنترل شود.
۳- با فشار بر سازمان بورس برای اجرایی کردن دستورالعمل های رفع گره معاملاتی و بازارگردانی موثر در سهام عدالت، این سهام را ابتدا نقدشونده کند و سپس به ارزش ذاتی برساند.
