خبرنگار ، وقتی دی ماه سال گذشته اخباری مربوط به شیوع بیحد و حصر یک ویروس منسوب به “ کووید ۱۹” در ووهان چین چشمهای جهان را به چین معطوف کرد، هیچ فردی فکر نمیکرد یک سال بعد نه فقط یک ووهان بلکه یک دنیا درگیر این ویرس باشند.
با وجود ناشناخته بودن این ویروس با گذشت کمتر از ۱۰ ماه از شیوع پاندمی، اخباری در خصوص واکسن آن مخابره شد، واکسنی که برخلاف همنوعان ویروسی خود در کمترین زمان به واکسن رسید، موضوعی که نشان از پیشرفت علمی ایران و جهان دارد.
در حالی که یکی دو ماهی از تولید واکسنهای تأئید شده کرونا میگذرد هنوز کشوری واکسیناسیون عمومی را آغاز نکرده است و این موضوع بیشتر متوجه کادر درمان و سالمندان بوده است، در ادامه به بررسی روند تزریق واکسن کرونا در قارههای مختلف جهان میپردازیم:
آمریکا
آمریکا یکی از کشورهای پیشتاز در خصوص توزیع واکسن کرونا است و تاکنون نزدیک به ۱۵.۱ میلیون نفر در این کشور واکسن کرونا را تزریق کردهاند و جو بایدن رئیس جمهور جدید این کشور نیز قول واکسن روزانه یک میلیون نفر را داده است، روندی که عملی شدن آن آمریکا را به سمت روزهای امید میبرد.
در کانادا نیز تاکنون بیش از ۶۰۴ هزار نفر واکسن کرونا تزریق کردهاند که رقمی به مراتب کمتر از همسایه جنوبی آنهاست.
آمریکای لاتین
بسیاری از کشورهای این منطقه هنوز به طور جدی طرح واکسیناسیون را اجرا نکردهاند، در میزان حصول توافقات دو جانبه با شرکتهای تولیدکننده دارو، شیلی پیشتاز کشورهای منطقه است. همچنین مکزیک نیز در بهکارگیری روشهای پیشرفته ایمنی سازی و کارزار واکسیناسیون در منطقه پیشروست.
آرژانتین، دومین کشور تأئیدکننده واکسن روسی اسپوتنیک-وی، ۳۰۰ هزار دوز اولیه این واکسن را دریافت کرده است. پس از واکسن روسی اسپوتنیک وی و فایزر، آسترازنکا سومین واکسن کووید -۱۹ است که به تأئید مقامهای آرژانتینی میرسد. همچنین این کشور آمریکای لاتین از ۹ دی ماه طرح واکسیناسیون کووید _۱۹ را با اولویت بخشیدن به کادر درمانی و بهداشتی آغاز کرده است.
در حالی که تفاوت چشمگیری میان رویکرد مکزیک، ونزوئلا و السالوادور به مقوله تأئید واکسنهای تولیدی وجود دارد، در برخی کشورها مانند اوروگوئه و پاراگوئه توافق خرید واکسن ثبت نشده است و هنوز مذاکرات دوجانبهای با هیچیک از شرکتهای تولیدکنندگان واکسن نداشتهاند.
اروپا
چند کشور اسکاندیناوی و حوزه بالتیک شرایط کرونا را در اروپا غیرقابل قبول خواندهاند و نیروی اقدام راهبرد واکسیناسیون بلژیک از شرکت فایزر به دلیل مشورت نکردن با این نیرو انتقاد کرده است، فرانسه که شمار فوتیهای کروناییاش از ۷۰ هزار نفر فراتر رفته، قرار است از روز دوشنبه عملیات واکسینه کردن افراد بالای ۷۵ سال را آغاز کند. روسیه نیز واکسیناسیون عمومی را در همین روز آغاز میکند.
در این میان، اسپانیا از روز یکشنبه اجرای دوز دوم واکسن به افرادی که دوز اول را اواخر ماه دسامبر (اوایل دی) دریافت کردند، آغاز کرده است؛ در نروژ که ۱۳ فرد میانسال و نحیف پس از اولین دوز واکسیناسیون فوت کردند، مرکز داروهای پزشکی این کشور پس از ارزیابی مواردی اعلام کرد که مرگ این افراد احتمالاً با عوارض جانبی واکسن مرتبط بوده است.
در همین حال، برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا مقادیر کمتر از حد انتظار دوز واکسن فایزر را دریافت کردهاند. انگلیس کنترل مرزی خود را برای جلوگیری از شیوع گونههای جدیدی از کووید – ۱۹ افزایش داده است و روسیه قصد دارد به طور کامل مدارس را از هفته آینده بازگشایی کند؛ شرکت فایزر تلاش میکند نگرانیها در اروپا در مورد تحویل واکسن را کاهش دهد.
آسیا
گزارشها حاکیست مقامات کشورهای ژاپن، استرالیا، هنگ کنگ و کره جنوبی تزریق واکسنهای موجود کروناویروس به مردم را به تأخیر انداختهاند و معتقدند حرکت محتاطانه در این مسیر، رویکرد ایمنتری است.
یکی از اعضای شورای اجرایی که به رهبر هنگ کنگ مشاوره میدهد، گفت: دست نگه داشتن در تزریق واکسن و منتظر ماندن برای مشخص شدن نتیجه اقدامات دیگران، اقدام بدی نیست.
در حال حاضر در هنگ کنگ که موارد ناچیزی از ابتلاء به بیماری کووید -۱۹ در روز گزارش میشود و از زمان شروع همهگیری مجموع فوتیها به ۱۶۱ نفر رسیده است، تأئید واکسن کروناویروس به زمان ارائه اطلاعات آزمایشگاهی دقیق موکول شده و واکسیناسیون تا ماه فوریه انجام نمیشود.
در استرالیا نیز که محدودیتهای کرونایی تشدید شده و مرزها به روی ساکنان غیر بومی بسته شده، قرار است واکسن تولید شده شرکت فایزر پایان ماه ژانویه و واکسن آسترازنکا نیز ماه آینده تأئید شود و واکسیناسیون نیز احتمالاً در ماه فوریه آغاز شود.
مقامات و کارشناسان بهداشت در آسیا همچنان در مورد عملکرد این واکسنها اطمینان ندارند زیرا این اولین مورد استفاده از فناوری mRNA برای واکسن است که به بدن دستور میدهد پروتئینهایی تولید کرده و سپس آنتی بادیهای محافظ ایجاد کند.
استرالیا
سازمان تنظیم مقررات دارویی استرالیا اعلام کرد که در مسیر بررسی واکسن فایزر تا ژانویه ۲۰۲۱ است و این کشور طبق برنامه زمانی در نظر دارد تا ماه مارس (اسفند) واکسیناسیون را آغاز کند.
“ گریگ هانت” وزیر بهداشت استرالیا گفت: جدول زمانی ماه ژانویه موجب شتاب در برنامهها برای آغاز واکسیناسیون نخواهد شد. ما در مسیر آغاز واکسیناسیون هستیم که پس از تأئید واکسن در ماه مارس با واکسینه کردن کادر درمانی و ساکنان خانههای سالمندان آغاز خواهد شد.
“ آدام تیلور” ویروسشناس در دانشگاه “ گریفیت” در کویینزلند استرالیا گفت: استرالیا از لحاظ تعداد موارد ابتلاء به کرونا و همچنین انتقال جمعی ویروس در شرایط بسیار بهتری از بریتانیا قرار دارد و از این رو استرالیا میتواند برای تأئید کامل استفاده از این واکسن صبر کند.
از میان مناطقی که شاهد موارد گسترده شیوع کرونا هستند شامل فیلیپین، اندونزی و مالزی، تنها شهر کوالالامپور قراردادی با شرکت فایزر دارد و همچنین باید در انتظار تأئید سازمان غذا و داروی آمریکا و نیز موافقت مقامهای محلی باشد.
آفریقا
به گفته سخنگوی کمیته رهگیری ویروس کرونا در الجزایر، مقامات این کشور انتظار دارند حدود ۵۰۰ هزار دوز واکسن روسی را در ماه ژانویه دریافت کنند که به گفته وی پس از دریافت نخستین محموله، سریعاً واکسیناسیون در این کشور که بر اساس اعلام وزارت بهداشت آن تعداد کل موارد ابتلاء به کووید – ۱۹ از ۱۰۳ هزار مورد فراتر رفته است، آغاز میشود.
پیشتر الجزایر اعلام کرده بود که قرار است واکسیناسیون را با واکسن روسی از ماه ژانویه شروع میکند.
اتحادیه آفریقا موفق شده ۲۷۰ میلیون دوز واکسن کرونا از آزمایشگاههای فایزر- بیونتک، آسترازنکا و جانسون برای این قاره به دست آورد که دستکم ۵۰ میلیون دوز آن باید بین ماههای آوریل و ژوئن (از فروردین تا تیر ۱۴۰۰) تحویل داده شود.
آفریقای جنوبی که ریاست دورهای اتحادیه آفریقا را برعهده دارد چهارشنبه گذشته در بیانیهای اعلام کرد که این اتحادیه ۲۷۰ میلیون دوز واکسن ضد کووید برای قاره آفریقا به دست آورده است. این در حالی است که اکثر کشورهای این قاره امکانات لازم برای تأمین هزینههای ایمنسازی جمعیت خود را ندارند.
تارنمای خبری و اطلاعرسانی «چاد اینفو» اعلام کرد تاکنون هیچ کشوری در آفریقا به جز مغرب واکسن ضد کووید ۱۹ دریافت نکرده است؛ در عمل، کشورهای آفریقایی هنوز واکسنی دریافت نکردهاند و همزمان در تهیه آن با مشکلات فنی و مالی روبه رو هستند.
«ماتشیدسیو موئتی» مدیر سازمان جهانی بهداشت در آفریقا میگوید: شدت اپیدمی کووید -۱۹ به سرعت در سراسر این قاره در حال افزایش است و به همین دلیل واکسنهای کووید -۱۹ باید تا ماه مارس به قاره آفریقا برسد.