چند روز قبل گواهی فوت تعدادی از خدمه کشتی سانچی بهحکم دادگاه باطل شد، چه مواردی را پیگیری کردید که به این نتیجه رسیدید؟
ببینید؛ قانون بهصراحت یک سری شرایط را مشخص کرده که مطابق آن میشود نتیجه گرفت چهکسانی را باید متوفی اعلام کرد. ضمن اینکه قانون مرجع درخواست صدور گواهی فوت را هم مشخص کرده است که ورثه هستند. همچنین در این خصوص قانون تکالیفی را بهعهده دادگاه گذاشته است که دادگاه مکلف به اجرای یکسری قوانین است. اینها موضوعات شکلی هستند و از این حیث تا این مسائل رعایت نشود هرگونه صدور گواهی فوت باطل است و حتماً باید مطابق قانون رفتار شود. متاسفانه در این مورد به هر دلیلی مطابق قانون رفتار نشد، و فقط به یک دستخطِ بدون سربرگ و اعتبار رسمی از آقای ربیعی، این خدمه را متوفی اعلام کردند و بلافاصله گواهی فوت برای آنها صادر شد.
محتوای این دست خط چه بود؟
آقای ربیعی که آن زمان هم وزیر بودند، هم نماینده دولت و هم سهامدار عمده نفتکش، از طرف دولت تشریف بردند و بر حادثه نظارت داشتند. بعد از آن ایشان یک دستخطی نوشتند که الان من آن دستخط را ندارم که دقیق برای شما بخوانم، اما نقل به مضمون اینکه ایشان در آن دست خط عنوان کردند متاسفانه قهرمانان ما شهید شدند، و فوت این خدمه را ایشان با آن دست خط اعلام کردند.
اما حالا شما شواهدی دارید مبنی بر اینکه این خدمه فوت نشدهاند؟
ببینید؛ جدا از این موارد غیرقانونی در صدور گواهیهای فوت موارد دیگری هم است.اول اینکه مادرها احساسی دارند که هیچوقت این احساس به آنها دروغ نمیگوید، غیرممکن است که مادری احساس زنده بودن فرزندش را داشته باشد و این احساس غلط از آب در بیاید. اما نکته مهم اینکه اسناد و مدارک بسیار زیادی درباره سرنوشت خدمه سانچی وجود دارد، بیش از ۱۲۰۰تماس تلفنی با خانوادهها گرفته شده است، جالب اینکه این تماسها به شمارههای خصوصی گرفته شده که کسی آن شمارهها را نداشته است، مثلاً به تلگرام خصوصی بین زن و شوهر پیام داده شده یاکه پیامهای ارسالی تیک آبی میخورده، یاکه در مواردی، تلفن خدمه سانچی مدتها روشن بوده و برای این تلفنها موکلین من(خانوادهها) ماهانه ۹۰هزار تومان، ۱۴۰هزار تومان، ۱۲۰هزار تومان، قبض پرداخت میکردند، چهطور ممکن است بهگفته شرکت ملی، خدمه نفتکش در آن حرارت بالا میسوزند، ذوب میشوند یا بهقولی پودر میشوند، اما برای تلفنهای آنها چنین اتفاقی نمیافتد؟ یعنی یک تلفن در عمق ۱۰۵متری آب هنوز دارد سیگنال ارسال میکند؟
آیا شواهدی از اینکه خدمه از کشتی خارج شدهاند دارید؟
قایقهای نجات در کشتیهای مختلف طراحیهای مختلفی برای آزاد شدن دارند، یعنی وقتی خدمه سوار آنها میشوند و تصمیم میگیرند که از کشتی اصلی جدا شوند در بعضی موارد اصطلاحاً قایق نجات در دریا شوت میشود، اما در برخی دیگر بازوهای قایق مانند چرثقیل باید پایین بیاید تا قایق نجات وارد آب شود. حالا کشتی سانچی دو قایق نجات دارد، شواهد بهخوبی نشان میدهد قایقِ نجاتِ سمت راست کشتی آزاد شده است، بهصراحت تمام کارشناسها این را قبول دارند. اما قایق سمت چپ کشتی سوخته است، همه کارشناسان هم بهاتفاق قبول دارند که قایق سمت چپ سوخته، ما هم قبول داریم. ولیکن باز میگویم قایق سمت راست کشتی جدا شده است. بازوهای نگهدارنده آن آزاد شده و کاملاً همه چیز مشخص است.
تا حالا از قایق نجات آزاد شده اثری یا نشانی پیدا شده است؟
ما اسناد و مدارک زیادی داریم، ببینید حتی ما یک شماره تلفن برای پیگیری اعلام کردیم که متاسفانه آن شماره تلفن کلاً مسدود شد و رسماً اعلام کردند که امکان پیگیری این تلفن را ندارید، بعد هم کلاً رومینگ تلفن مسدود شد که ما علت را نمیدانیم و آن شماره تلفن از دسترس ما خارج شد، ما اسناد و مدارکی داریم که آنها را فعلاً صلاح ندیدیم که مطرح کنیم.
یعنی شما جز مواردی که گفتید، شواهد قویتری هم دارید؟
درباره اینکه گفتم صلاح ندیدیم، بهتر است مردم توجه کنند که ما پرونده دیگری هم در دادسرای بینالملل داریم که آن پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی است و خیلی از اسناد و مدارک و موضوعاتی که هست را مطابق قانون اجازه نداریم درباره آن صحبت کنیم. و همه این موارد در دادگاه مطرح میشود.
قبلاً اعلام شده بود ۳۲خدمه فوت شدهاند، اما امروز فقط گواهی فوت ۹نفر باطل شده است، شما از پیگیریهای خانواده بقیه خدمه کشتی سانچی اطلاعی دارید؟
ببینید از این ۳۲نفر، ۳نفر فوت قطعی داریم. یک نفر از این عزیزان مرحوم آروی هست(میلاد آروی) که پیکر ایشان از آب گرفته شده، البته موارد مربوط به پیکر ایشان نیاز به توضیحات مفصلی دارد، خود پیکر ایشان بهصراحت دارد با کارشناسان و متخصصان حرف میزند، حالا اینکه درباره این پیکر کسی نمیخواهد در صحبتهای کارشناسی استفاده کند بحث دیگری است. اما حالا خانواده ۹نفر از خدمه کشتی، به ما وکالت پیگیری دادند، بهعلاوه خانم(همسر) مرحوم آروی، چون ایشان هم معتقد هستند شوهرشان بهقتل رسیده است، ایشان اعتقاد ندارند که شوهرشان بهصورت طبیعی در آب فوت شدند. بنابراین خانواده ۱۰نفر از خدمه سانچی که ۹نفر از آنها خدمه مفقودالاثر هستند و یک نفر مرحوم آروی هست، در این موضوع به ما وکالت دادند. اما درباره سایر عزیزان، این را خانوادههای آنها باید پاسخ دهند، آنطورکه من مطلع هستم خانوادهها ظاهراً سندی را امضا کردند که هیچگونه شکایتی یا پیگیری یا حقی برای خودشان قائل نشدند.
شما گفتید در پیکر مرحوم آروی نشانههایی وجود دارد، این نشانههایی که شما مطرح میکنید چیست؟
اجازه بدهید این موارد در بحثهای کارشناسی در دادسرای بینالملل پیگیری شود، چراکه آنجا بحثهای تخصصی مطرح است. ولیکن عرض میکنم که خانم(همسر) مرحوم آروی به جد اعتقاد دارند که شوهرشان به مرگ طبیعی فوت نکردهاند. پیکر ایشان تقریباً به فاصله ۵مایلی از کشتی سانچی در آب پیدا شده طوریکه لباس مخصوص ضد حریق به تن داشتند، اسناد و مدارکی هم پیش ایشان بوده، حالا دلایل و مدارک زیادی هست، ولیکن خلاصه اینکه همسر مرحوم آروی ایشان را بهعنوان یک متوفی عادی قبول ندارند.
آقای شیرانی، این مسئله را تا کجا قرار است پیگیری کنید؟
تا وقتیکه خانوادههای خدمه سانچی تمایل داشته باشند.
چقدر امید دارید به نتیجه مورد نظر برسید؟
مستند به قوانین جاری کشور و استقلال قوه قضائیه امید زیادی داریم که به نتیجه نهایی برسیم. البته با دعای خیر مردم، بهشدت به دعای مردم و حمایت آنها در این موضوع نیاز داریم.
بهعنوان آخرین پرسش، فرضیه این است که این خدمه ربوده شدهاند؟
ببینید بهتر است در این موضوعات وارد نشویم، صلاح بچهها هم نیست. اما شما بدانید این رای که جدیداً صادر شد مدت طولانی زمان برد که ما دفاعیات حقوقی انجام دهیم، قاضیای هم که رای را صادر کرده از قاضیهای بسیار باسواد، خبره و کارکشته قوه قضائیه است، ایشان تحقیقات بسیار زیادی انجام دادند، لوایحی گرفتند، مذاکراتی انجام دادند و صحبتهایی کردند. میخواهم بگویم مسائل حقوقی کاملاً زمانبر است و استدلالهای حقوقی شرایط خاص خودش را میخواهد، بنابراین بهتر است در اینباره چندان صحبت نکنیم. ما شواهدی مبنی بر فوت بچهها نداریم و امیدواریم به نتایجی که خانوادهها را از این برزخ بیرون بیاورد، دست پیدا کنیم.