گروه جامعه: ویروس کرونا مهم‌ترین پدیده سال ۱۳۹۹ بود که تمام ابعاد زندگی مردم در ایران و جهان را تحت تاثیر خود قرار داد و همچنان هم ادامه دارد، با این تفاوت که واکسیناسیون کرونا در جهان به شکل قابل‌توجهی انجام می‌شود، اما در ایران این کار با تاخیر و کندی زیاد صورت می‌گیرد. رویداد۲۴ این پدیده مهم قرن ۲۱ و سال گذشته خورشیدی پرداخته است.
گفته می‌شود شیوع جهانی ویروس کرونا از ووهان چین آغاز شد با این حال قرنطینه این شهر هم نتوانست از انتشار گسترده ویروس جلوگیری کند. درباره علت شروع انتشار این ویروس از چین حرف و سخن بسیار بود، از ساخت عمدی و مهندسی شده این ویروس در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی این کشور تا خوردن گوشت حیوانات مختلف و سرایت از خفاش به انسان همگی نظریاتی بودند که در این خصوص ارائه شدند.
علت وجود و حضور این ویروس هرچه که بود، اما به سرعت درجهان منتشر شد و ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در جهان را تحت تاثیر خود قرار داد. ویروسی که بار‌ها و بار‌ها جهش یافت و تغییر شکل داد به نحوی که علائم و آثار آن به صورت مداوم در حال تغییر حالت بود. در این میان کشورهای توسعه‌یافته و برخوردار توانستند تسلط بهتری بر شرایط کرونایی یافته و شرایط قرنطینه مناسبی را برای شهروندان خود ایجاد کنند.
در برخی کشور‌ها برای مردم حاضر در قرنطینه مستمری‌ها قابل توجه ماهیانه به همراه ارزاق عمومی تا ماه‌ها تامین شد تا مردم کمتر در اماکن عمومی حاضر شوند. ابتدا رقابت کشور‌ها بر سر تامین تست‌های کرونا و حتی تامین اقلام بهداشتی مانند ماسک و الکل و مواد ضدعفونی کننده بود، اما به تدریج و با تامین این موارد که به آرام شدن آتش کرونا در کشور‌ها انجامید به تدریج رقابت‌ها متوجه تولید واکسن کرونا و بازار آن بود.
همزمان با دستیابی دانشمندان به رموز مرتبط با تولید واکسن کرونا، اما این ویروس جهشی چشمگیر یافت، جهشی که ابتدا در انگلستان مشاهده شد و قدرتی ترسناک و نفس‌گیر داشت و قربانیان خود را هم از میان کودکان و افراد کم سن و سال انتخاب می‌کرد. بر اساس گزارش‌های علمی، ویروس جهش یافته قدرت سرایت بالاتری داشت. به طوری که هر فرد ناقل در ویروس کلاسیک ووهان می‌توانست ۱.۲ نفر را مبتلا کند، اما این رقم در ویروس انگلیسی به ۲.۳ رسید.
ویروس کرونا در ایران چه کرد؟
کشور ما ایران نیز از قافله کرونا عقب نماند و حتی می‌توان گفت جزو اولین کشور‌هایی بود که تحت تاثیر این ویروس قرار گرفت. به این صورت که روز ۲۹ بهمن سال گذشته اولین مورد ابتلا به ویروس کرونا و البته مرگ در اثر این بیماری گزارش شد. این ویروس در ایران فراز و فرود بسیاری را طی کرد.ابتدا گفته شد کانون انتشار ویروس کرونا شهر قم است چرا که اولین مورد ابتلا و موارد اولیه بعدی نیز در این شهر اتفاق افتاد. به تدریج سایر شهر‌های کشور و به‌ویژه شهر‌های شمالی نیز با این ویروس ناشناخته دست به گریبان شدند. آمار ابتلا و مرگ و میر در شمال کشور آنچنان بالا بود که گفته شد در کشور دو کانون انتشار ویروس کرونا وجود دارد، استان گیلان و استان قم.
وقتی قرنطینه در ایران انجام نشد
برخی از فعالان اجتماعی و رسانه‌ای در گیلان این موضوع را مطرح کردند که ورود دو مربی چینی دو هفته پیش از اپیدمی گسترده کرونا در کشور باعث انتشار کرونا در گیلان شده است، به گفته این افراد حضور این دو مدرس با اصرار مدیر کل اداره ورزش و جوانان این استان برای تدریس در جام شهید نامجو صورت گرفته بود و انتقادات و اعتراضات کارشناسان برای جلوگیری از حضور این دو فرد در استان گیلان هم فایده‌ای نداشته است. چند ماه بعد وزیر بهداشت علت انتشار ویروس در کرونا را مسائل ورزشی و دانشجویی عنوان کرد.در ابتدای انتشار ویروس موضوع قرنطینه شهر قم و بعد‌ها منع عبور و مرور میان شهری هم مطرح شد که از نظر مسئولان امر، پیشنهادی غیرقابل پذیرش و حتی متحجرانه عنوان شد.
از طرف دیگر با توجه به مشکلات اقتصادی ایران حتی انتشار ویروس هم نتوانست تا مدتی شرکت‌های هواپیمایی را از پرواز به مقصد و مبدا چین بازدارد وممنوعیت این پرواز‌ها در واقع با تاخیر رخ داد. از سوی دیگر با توجه به انتشار ویروس در شب‌های عید و عدم تعطیلی اصناف مردم همچنان در خیابان‌ها بودند. علت این موضوع نیز عدم توانایی دولت در برآورده کردن نیاز‌های اساسی مردم و تامین اقتصادی آنان بود. برخلاف کشورهای توسعه‌یافته کشور ما ناچار شد به صورت زودهنگام اصناف را تنها چند روز بعد از عید بازگشایی کند و تنها اقبال مردم ایران در آن بازه زمانی آمدن گریزناپذیر روز‌های نوروز بود.
با آغاز تعطیلات نوروز ۹۹ و خانه‌نشینی مردم آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا در کشور فروکش کرد تا جایی که تقریبا تا اوائل اردیبهشت بیمارستان‌ها از بیماران کرونا خالی و تعداد بیماران انگشت شمار شد.همزمان با بازگشایی اصناف و برداشته شدن محدودیت‌های کرونایی که حدودا تا دو هفته بعد از تعطیلات عید یعنی تا اولین روز اردیبهشت ادامه داشت به تدریج آمار این بیماری عجیب رو به افزایش گذاشت به نحوی که این بار مناطقی که پیش‌تر آمار مبتلایان در آن‌ها اندک یا صفر بود گوی سبقت را از سایر استان‌ها ربودند. استان‌های جنوبی کشور از جمله، خوزستان بوشهر، هرمزگان در این گروه جای داشتند.
دولت محدودیت‌های کرونایی را جدی اعمال نکرد
با هر تعطیلاتی که در کشور رخ می‌داد مانند تعطیلات عید فطر و هجوم مردم سفردوست کشور به استان‌های مختلف این آمار روز به روز بیشتر و کادر درمان روز به روز فرسوده‌تر می‌شد، در این بین برپایی مراسم عزاداری محرم در کنار سفر‌های صورت گرفته در این ایام، حضور گسترده مردم در مراسم تشییع پیکر استاد شجریان و در نهایت بازگشایی مدارس از ۱۵ شهریور اوضاع کرونایی را به شناسایی روزانه بیش از ۱۰ هزار مورد ابتلای جدید رساند و آمار مرگ و میر به عدد ۵۰۰ نفر در روز نزدیک شد. از سوی دیگر متخصصان هشدار دادند که آمار واقعی چند برابر آمار اعلامی است.
با اوج‌گیری موارد ابتلا و مرگ و میر ستاد مقابله با کرونا اقدام به ایجاد محدودیت‌های جدید در شهر‌هایی با وضعیت‌های قرمز، نارنجی و زرد کرد. طرح منع تردد شبانه که از ساعت ۲۱ شب تا ۴ بامداد ادامه داشت نیز در راستای اعمال محدودیت‌های جدید از ۲۴ آبان ماه آغاز شد. همچنین ممنوعیت تردد با پلاک‌های غیربومی با مبدا یا مقصد شهر‌های قرمز و در مواردی شهر‌های نارنجی هم اجرا شد. نوشدارویی بعد از مرگ سهراب.به هر حال مدتی بعد از شروع محدودیت‌های جدید آمار کرونا در کشور رو به کاهش گذاشت تا آنجا که موارد ابتلای روزانه به بیش از ۸ هزار نفر در ۲۴ ساعت رسید و تعداد مرگ و میر‌ها نیز دو رقمی شد.
با گسترش کرونای جهش یافته در کشور، اما میزان ابتلا و مرگ و میر‌ها اندکی بالا رفت و به ویژه افراد کم سن و سال بیشتر در معرض ابتلا و مرگ و میر ناشی از این ویروس قرار گرفتند. آنچناکه شرایط استان‌های جنوبی کشور بحرانی شده و در وضعیت قرمز قرار گرفتند، در اواسط اسفند نیز اعلام شد ۵۶ درصد از مبتلایان به کرونا در اهواز به کرونای جهش‌یافته مبتلا بوده‌اند. از سوی دیگر کادر درمان نیز بیش از پیش دچار خستگی شده که این موضوع شرایط نگران‌کننده‌ای را برای کشور رقم زده است.
همزمان با نزدیک شدن تعطیلات نوروز مردم برای خرید عید راهی خیابان‌ها شدهند تحمل مردمی که به صورت عادی هم از نشاط اجتماعی کمی برخوردارند و از نظر اقتصادی هم شرایط خوبی را تجربه نمی‌کنند به پایان رسید و ترس مسئولان مبارزه با کرونا از سفر‌های نوروزی هم آغاز شد. به نحوی که وزیر بهداشت به التماس افتاد که مردم به سفر نوروزی نروند و از سوی دیگر دولتمردان تصمیم به تجویز سفر در شهر‌های سفید و آبی دادند بی‌آنکه به سرایت این ویروس به شهر‌های مذکور فکر کنند. در زمان اعلام تصمیمات درباره سفر‌های نوروزی مشخص بود که میان مسئولان دولتی اتفاق نظر وجود ندارد.
چه خبر از واکسیناسیون کرونا
حالا رقابت کشور‌ها در ساخت واکسن کرونا به پایان رسیده و دوران واکسیناسیون فراگیر شهروندان در کشورهای مختلف رسیده است. واکسیناسیونی که البته تحت تاثیر بازی‌های سیاسی میان کشور‌ها قرار گرفت.در ایران ماجرای واکسن کرونا به شدت تلخ است. مردم برای خرید این واکسن و واکسیناسیون التماس می‌کنند و هشتگ واکسن بخرید را مدت‌هاست که به راه انداخته و فراموش هم نکرده‌اند. با این حال ساخت واکسن داخلی به گفته کارشناسان تا تیرماه طول می‌کشد و مشخص نیست واکسیناسیون عمومی چه زمانی ا نجام شود.واکسن فایزر هم که قرار بود خریداری شده و ۱۵۰ هزار دوز آن نیز بنا بود به صورت رایگان در اختیار کشور ما قرار بگیرد ممنوع اعلام شد. در این بین چهره‌های شناخته شده‌ای مانند مهرداد میناوند، علی انصاریان و حتی تعدادی از اهالی رسانه مانند سهیل گوهری، روح‌الله رجایی و علی اکرمی جان خود را در اثر ابتلا به کرونا از دست دادند و مردم علت این موضوع را تاخیر و تعلل دولت در تامین واکسن کرونا می‌دانند.
واکسیناسیون کرونا در ایران از اواخر بهمن ماه با واکسن اسپوتنیک وی ساخت روسیه و با اولویت قرار دادن کادر درمانی و سالمندان آغاز شد. مینو محرز عضو ستاد مقابله با کرونا، اما گفته بود که واکسن روسی تاییدیه‌های لازم را ندارد و شخصا این واکسن را تزریق نمی‌کند او گفته بود واکسن ایرانی قابل اعتمادتر است.وزیر بهداشت هم اعلام کرده که به زودی ایران به یکی از قطب‌های بسیار مهم واکسن‌سازی کرونا در منطقه تبدیل می‌شود وبه یکی از صادرکنندگان واکسن کرونا درجهان خواهیم شد. با این همه کار واکسیناسیون کرونا در کشور به کندی صورت می‌پذیرد و دز‌های خریداری شده واکسن کرونا کافی نیست. این درحالی است که براساس گزارشی که روز ۶ اسفند دانشگاه علوم پزشکی به نقل از نیویورک تایمز منتشر کرد تا آن زمان بیش از ۲۰۵.۳ میلیون دوز واکسن در جهان تزریق شده بودی یعنی برابر با ۲.۷ دوز برای هر ۱۰۰ نفر.
براساس گزارش مذکور تا زمان انتشار گزارش واکسن فایزر-بیون تک در ۶۵ کشور، واکسن آکسفورد-آسترازنکا در ۴۶ کشور، واکسن مدرنا در ۲۷ کشور، واکسن سینوفارم-پکن در ۱۱ کشور، واکسن گامالیا (اسپوتنیک وی) در۱۰ کشور، واکسن سینوواک در۶ کشور، واکسن سینوفارم-ووهان در ۲ کشور، واکسن بهارات بیوتک (کواکسین) در یک کشور و واکسن جانسون و جانسون نیز در یک کشور استفاده شده است. کرونا در جهان تا کنون جان دومیلیون و ۶۲۲ هزار و ۱۴۳ نفر را گرفته و امار مبتلایان نیز به ۱۱۸ میلیون و ۱۶۱ هزار و ۹۱۳ نفر رسیده است. در ایران نیز این آمار همچنان چشمگیر بوده و به … رسیده است.دوران پسا کرونا دورانی سخت خواهد بود. به‌ویژه آنکه مردم جهان دورانی پراضطراب و غمناک را پشت سر گذاشته‌اند عزیرانی را در اثر ابتلا به کرونا از دست داده و مدت طولانی در هراس از مرگی بودند که هر لحظه ممکن بود رخ دهد. مشکلات اقتصادی ناشی از شرایط کرونایی و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی این دوره هم احتمالا جهان را تحت فشار بیشتری قرار می‌دهد. کشور‌هایی مانند ایران که قطعا دوران طولانی‌تری در چنگال کرونا خواهد بود. حتما شرایط پسا کرونایی سخت‌تری خواهد داشت. اگرچه که ایران به لحاظ اقتصادی و محدودیت کاری اصناف مدت زمان زیادی تحت تاثیر کرونا قرار نگرفت و مردم همچون همیشه در مشکلات اقتصادی خود غوطه‌ور بودند.
