گروه اقتصادی: کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی، در حاشیه جلسه کمیسیون کشاورزی مجلس و در جمع خبرنگاران از خروج غیرقانونی جوجه‌های یک‌روزه از مرزهای غربی کشور (بانه و سقز) و ضربه بزرگ این پدیده به تولید مرغ و تخم‌مرغ خبر داد و اعلام کرد: قاچاق جوجه‌های یک‌روزه از کشور را با نهادهای مربوط ازجمله اطلاعات سپاه درمیان گذاشته‌ایم. درباره ابعاد این موضوع و تأثیر آن بر چشم‌انداز بازار مرغ و تخم‌مرغ در چندماه آینده با حبیب اسدالله‌نژاد، نایب‌رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی گفت‌وگو کرده‌ایم.
وضع فعلی تولید مرغ چگونه است؟
خوشبختانه در ایران زیرساخت‌های لازم برای تولید یک میلیون تن مرغ مازاد بر نیاز بازار وجود دارد و اگر بستر و شرایط لازم برای تولید مرغ وجود داشته باشد که عمده‌ترین آن تامین نهاده‌های تولید و بازار مصرف داخلی و صادراتی است می‌توان از رقم تولید سالانه ۳ میلیون و ۲۰۰ تا ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن مرغ نیز عبور کرد اما متأسفانه به‌دلیل ممنوعیت و تعطیلی بازارهای صادراتی و تلاطم و شرایط خاص قیمت‌گذاری و عرضه در بازار داخلی، معمولا سیاستگذاری‌ها به شکلی صورت می‌گیرد که فقط نیاز بازار داخلی به مرغ تامین شود. بر این اساس اکنون نیز برنامه‌ریزی برای تولید ماهانه ۱۲۰ میلیون قطعه مرغ گوشتی صورت گرفته و مرغداران نیز آمادگی دارند تا نیاز بازار را به‌طور کامل تامین کنند.
اخیرا بحث‌هایی درباره قاچاق جوجه یک‌روزه مطرح شده، تأثیر کمبود و گرانی جوجه یک‌روزه بر بازار مرغ چه بوده است؟
تامین جوجه یک‌روزه با قیمت و کیفیت مناسب یکی از دغدغه‌های اصلی مرغداران است. افزایش قیمت و تامین جوجه یک‌روزه برای واحدهای مرغداری مشکل‌ساز شده و هرروز واحدهای مرغداری برای تامین جوجه با قیمت مصوب یا حتی نرخ ۶هزار تومانی جوجه یک‌روزه در بازار آزاد با مشکل مواجه هستند که امیدواریم دولت از طریق مقابله با قاچاق یا توزیع خارج از شبکه جوجه یک‌روزه به این مشکلات پایان دهد تا آرامش نسبی کنونی در بازار مرغ تداوم یابد.
چرا قاچاق جوجه یک‌روزه رونق گرفته است؟
مابه‌التفاوت هزار و ۸۰۰ تومانی نرخ مصوب و بازار آزاد هر قطعه جوجه یک‌روزه، انگیزه لازم برای صادرات این محصول حتی به شیوه قاچاق را فراهم کرده است و افزایش و نوسان نرخ ارز نیز موجب شده تا قاچاق جوجه یک‌روزه به صرفه باشد.
اثر قاچاق جوجه‌ها بر قیمت چه بوده است؟
اگر قاچاق جوجه یک‌روزه را شاهد نباشیم نرخ این محصول در بازار برای مرغداران به ۴ هزار و ۲۰۰ تومان می‌رسد و مرغداران نیز دغدغه‌ای برای تامین این نهاده اصلی تولید با قیمت مصوب نخواهند داشت. فشار مابه‌التفاوت نرخ مصوب و بازار جوجه یک‌روزه به تولیدکننده داخلی منتقل می‌شود.
اگر قاچاق جوجه ادامه یابد چشم‌انداز بازار مرغ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بنابر گفته وزیر جهادکشاورزی قاچاق جوجه یک‌روزه از کشور یکی از عوامل کمبود و گرانی مرغ در بازار است. با توجه به دوره زمانی ۴۵ تا ۵۰ روزه پرورش مرغ، تأثیر منفی کمبود و قاچاق جوجه یک‌روزه بر بازار مرغ در ۲ ماه آینده با کمبود و گرانی این ماده پروتئینی مشخص خواهد شد.
به‌نظر شما چه میزان جوجه یک‌روزه از کشور قاچاق می‌شود؟
هیچ آمار رسمی از میزان قاچاق جوجه یک‌روزه از ایران وجود ندارد و آنچه در مورد قاچاق جوجه یک‌روزه اعلام شده به نقل از وزیر جهادکشاورزی است که موجب شده تا بازار جوجه یک‌روزه ملتهب شود. با توجه به ممنوعیت صادرات جوجه یک‌روزه و افزایش نرخ ارز، قاچاق این محصول به صرفه و موجب کمبود و گرانی جوجه یک‌روزه مورد نیاز مرغداران در کشور شده است. در مورد کم و کیف تولید جوجه یک‌روزه و میزان قاچاق آن نیز باید تشکل‌های صنفی ذیربط اظهارنظر دقیق‌تری کنند. وقتی جوجه یک‌روزه قاچاق می‌شود این امر موجب کمبود و افزایش قیمت آن در بازار و فشار به تولیدکنندگان مرغ شده است. با توجه به نقطه سر به سر تولید و نیاز بازار کشور به جوجه یک‌روزه باید از قاچاق این محصول جلوگیری و برای تامین نیاز مرغداران راهی بازار کشور شود.
نیاز سالانه مرغداران گوشتی به جوجه یک‌روزه چقدر است؟
سیاستگذاری برای تولید ماهانه ۱۲۰ میلیون قطعه مرغ گوشتی بوده است و تقریبا به همین میزان نیز جوجه یک‌روزه در کشور تولید می‌شود اما این که چقدر از این میزان جوجه یک‌روزه تولیدی صرف تولید داخل مرغ و چه میزان قاچاق می‌شود را باید دستگاه‌های ذیربط دیگر پاسخگو باشند. با توجه به آمار تولید و جوجه‌ریزی مرغ در کشور نباید علی القاعده برای تامین جوجه یک‌روزه مورد نیاز مرغداران مشکل چندانی وجود داشته باشد.
جوجه یک‌روزه از چه طریق و به چه کشورهایی قاچاق می‌شود؟
به‌گفته مسئولان جوجه‌های یک‌روزه و تخم‌مرغ نطفه‌دار از مرزهای غربی و شرقی کشور بیشتر به عراق و سپس به افغانستان قاچاق شده و در واحدهای تولیدی این کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین نوسان نرخ ارز موجب شده تا قاچاق تخم‌مرغ نطفه‌دار و جوجه یک‌روزه به این کشورها تشدید شود. علاوه بر آن با رشد قاچاق جوجه یک‌روزه به این کشورها و رشد تولید مرغ و تخم‌مرغ، برخی بازارهای صادراتی مرغ و تخم‌مرغ از دست خواهد رفت. وقتی تخم‌مرغ نطفه‌دار و جوجه یک‌روزه به خارج از کشور قاچاق می‌شود، بدیهی است که این کار به قصد تولید مرغ و تخم‌مرغ در واحدهای مرغداری کشورهای همسایه صورت می‌گیرد. نمی‌دانیم که قبلا هم قاچاق جوجه یک‌روزه داشته‌ایم یا نه اما یک هفته پیش وزیر جهادکشاورزی از آثار زیانبار قاچاق جوجه یک‌روزه بر تولید و بازار مرغ خبر داد. گرچه اطلاعات دقیقی وجود ندارد اما با توجه به ماندگاری حداکثر ۲ تا ۳ روزه جوجه یک‌روزه و شرایط سخت نگهداری آن، به‌نظر می‌رسد جوجه یک‌روزه و تخم‌مرغ نطفه دار با تجهیزات خاص و از طریق مرزهای زمینی کشور انجام می‌شود. در واقع صرفه اقتصادی قاچاق جوجه یک‌روزه موجب شده تا قاچاقچیان سازو کار لازم برای قاچاق آن و کسب سود بیشتر را فراهم کنند. این در حالی است که حتی خروج غیرقانونی هر محصول به‌خصوص محصولات کشاورزی فسادپذیر یا جوجه یک‌روزه از کشور نیازمند فراهم کردن ابزار و تجهیزات خاصی است.
