البته توصیه پزشکان این است که ما در روزهای در خانه ماندن حتما به سلامتی جسم خود نیز بها بدیم و با انجام ورزشهای خانگی از خود مراقبت کنیم. اما این نکته موضوعی است که بسیاری اوقات به دست فراموشی سپرده میشود.
در کنار توصیههایی که این روزها برای پیگیر اخبار از سوی اساتید سواد رسانهای به ما میشود و اینکه اخبار را تنها از منابع رسمی دریافت کنیم و به هر منبع مطلبی اعتماد نکنیم، موضوع مهم دیگری نیز اهمیت دارد و آن مراقبت از جسم در مقابل انجام کارهای مداوم و با ساعت طولانی نظیر همین استفاده از تلفن همراه است. «عبدالکریم خیامی» بیان کرد که منشأ این توصیهها متخصصان رشتههای گوناگون پزشکی هستند، اما در رشته تحصیلی ما یکی از شاخههای حوزه علمی «سواد رسانهای» محسوب میشوند که معمولاً در کارگاههای مربوطه به آنها اشاره میکنیم.
او همچنین برای بهتر سپری کردن این روزها از لحاظ فیزیکی ۱۰ نکته را عنوان کرده که در ادامه آنها را مرور میکنیم:
-هنگام استفاده از تلفن همراه، اگر سرمان را ۳۰ درجه به پایین خم کنیم مثل این است که یک وزنه ۱۸کیلوگرمی به گردنمان آویختهاند و اگر ۶۰ درجه خم کنیم یک وزنه ۲۷ کیلوگرمی را. پس مراقب ستون فقرات گردنمان باشیم و قدری تلفن همراه را بالاتر بگیریم. بهخصوص موقع استفاده طولانی مدت.
-به هنگام تماشای تلویزیون، دستکم یکونیم تا دو متر باید فاصله داشته باشیم. ابعاد صفحه نمایش که بزرگتر باشد فاصله بیشتر. نزدیکتر از این برای چشمانمان آسیبزاست.
-لپتاپ، رایانه، تبلت و بهخصوص تلفن همراه؛ خیلی فرقی نمیکند. حداکثر پس از ۳۰دقیقه استفاده، به چشمانمان استراحت و ورزش بدهیم: یا ۲ تا ۳ دقیقه بهجایی دوردست نگاه کنیم و یا اگر پنجرههای منزلمان افق دور ندارد، با سرِ ثابت، به چپترین، راستترین، بالاترین و پایینترین نقطهای که میتوانیم ـ هر طرف ۵ ثانیه ـ نگاه کنیم. این کار باید دو تا سه بار تکرار شود.
-صبحها که از خواب بیدار میشویم، بلافاصله به صفحه تلفن همراهمان نگاه نکنیم. ضرر دارد. قدری صبر کنیم تا چشمهایمان به حالت عادی برگردد. حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه.
-و، اما بازیهای ویدئویی یا رایانهای. چشم ما در هرساعت بازی بهطور متوسط حدود چهار هزار حرکت دارد. زیاد است نه؟ متخصصان از تأثیر منفی نور آبی بر هورمونهای خواب خبر دادهاند. توصیه این است که دستکم ۲ ساعت پیش از خواب، بازی ترک شود.
-پیشنهاد میکنیم بچهها بازیهای ویدئویی را صبحها پس از بیدار شدن از خواب انجام ندهند. چراکه این بازیها درگیری ذهنی بالایی ایجاد میکنند که تمرکز آنها را بر فعالیتهای روزانه ـ بهخصوص درس و مشقشان ـ به هم میریزد. این نوع بازیها را بعد از امور آموزشی انجام دهند بهتر است.
-مهدها و مدارس تعطیل هستند. تدریسها و تکلیفهای کتابی مجازی برگزار میشوند. ولی ورزش و فعالیتهای فیزیکی بچهها چه؟ در خانه هم اگر ساعتها صرف تبلت و تلفن همراه بکنند مشکلات جسمی جدیتر میشود؛ لذا به فکر بازیهای حرکتی و فیزیکی آنها هم باشیم و زمان استفاده دیجیتال آنها را «معین» (و نه حذف) کنیم. میتوانیم در مورد کودکان، تلفن همراه را تنظیم کنیم تا سر ساعت زنگ بزند و زمان اتمام بازی معلوم شود و برای نوجوانان هم از اول زمان را اعلام کنیم.
-برخی از ما به هوای نور صفحه نمایش تلفن همراه یا رایانهمان، بیخیال نوراتاق میشویم. اما اشتباه میکنیم. هنگام استفاده از این دست وسایل، نور اتاق باید کافی باشد. اگر هم بقیه خوابند و در منزل امکان روشنی نیست و بیخوابی سراغمان آمده، میتوانیم با یک گوشی، از فایلهای صوتی استفاده کنیم. بهخصوص اگر صدای آن سخنران یا خواننده یا موسیقی خوابآور باشد.