گروه اقتصادی: پس از آنکه نات‌کوین در اوایل سال جلب توجه کرد، بازی‌های تلگرامی متعدد پا در راهی گذاشتند که پیش‌تر نات‌کوین در آن یکه‌تازی می‌کرد. رمزارزی که برخلاف تصور عموم جامعه، در بزرگترین صرافی‌ها فهرست شد، ارزش نسبتاً قابل‌توجهی پیدا کرد و همچنان با ارزش بازار ۹۰۴ میلیون دلاری (در زمان نگارش مطلب) به حیات خود ادامه می‌دهد.
روزنامه هم‌میهن، اما تجربه ایردراپ توکن‌های بازی‌های تلگرامی که پس از آن عرضه شدند، نشان داد که احتمالاً باید به نات‌کوین به‌عنوان یک مورد استثنا نگاه کنیم. همستر کامبت که یکی از پرطرفدارترین بازی‌ها بود، با ایجاد بخش‌های جدید کاربران را به مشارکت هرچه بیشتر دعوت می‌کرد و در ایران کاربران زیادی به آن روی آورده بودند، نتیجه‌ای ناامیدکننده داشت.
شایعاتی که رنگ واقعیت گرفت
همستر چند روز زودتر از زمان تعیین‌شده برای ایردراپ توکن خود، به فاز اول این بازی پایان داد و فاز دوم را با سر‌و‌شکلی جدید آغاز کرد و توکن‌هایی را که کاربران در فاز اول موفق به دریافت آنها از طریق میزان مشارکت خود شده بودند، اعطا کرد. برخلاف نات‌کوین که به‌شکلی شفاف و با حذف چند صفر، توکن‌ها را میان کاربران خود تقسیم کرده بود، همستر از روش پیچیده‌تری بهره برده بود که درواقع مجموع امتیاز‌هایی بود که کاربران از طریق مشارکت در بخش‌های مختلف بازی به دست آورده بودند. هرچند سیستم اعطای این امتیاز‌ها همچنان مشخص نبود.
از همان زمان برخی حدس می‌زدند که این توکن نمی‌تواند شگفتی نات‌کوین را تکرار کند. شایعات در حدی گسترده بود که بنیان‌گذاران همستر کامبت به شیوه همیشگی خود، ویدئویی را در کانال یوتیوب‌شان قرار دادند که سعی داشت به کاربران القا کند در این مورد مرتکب اشتباه شده‌اند و باید منتظر روز ایردراپ بمانند. هرچند مدرک یا دلیلی متقن برای این ادعای خود مطرح نمی‌کردند. در روز‌های منتهی به ایردراپ، صاحبان پروژه همستر اقدام دیگری نیز انجام دادند که به کاربران خود اطمینان دهند بادقت در حال طی کردن این مسیر هستند و آن بستن حساب‌های کاربری کسانی بود که با استفاده از روبات‌ها و سایر روش‌های متقلبانه تلاش کرده بودند بر امتیاز‌های خود در این پروژه بیفزایند. اما با فرارسیدن روز ایردراپ و معلوم شدن قیمت اولیه این توکن، شایعات تأیید شدند.
قیمتی که یک ناامیدی بزرگ برای شرکت‌کنندگان در این ایردراپ را به همراه داشت. قیمت کمتر از یک سنت به این معنی بود که توکن‌هایی که میان بیشتر کاربران توزیع شده، بیشتر از ۱۲-۱۰دلار نمی‌ارزد. برخی که تجربه بیشتری از ایردراپ‌های گذشته کسب کرده و به همین مقدار راضی بودند، در همان ابتدا توکن‌های خود را فروختند و عده‌ای دیگر که این رقم حسابی پکرشان کرده بود و هزینه-فایده آن را ناعادلانه می‌دانستند، همستر را ته کیف پول خود نگه داشتند تا شاید در آینده بتوانند سود بیشتری از آن کسب کنند.
اما با گذشت قریب به یک‌هفته و افزایش کسانی که مایل به فروش توکن‌های خود بودند، روزبه‌روز از ارزش همستر کاسته شد تا جایی که در زمان نوشتن این گزارش، قیمت این توکن در بازار‌های جهانی به ۰/۰۰۵ دلار رسیده است. قیمتی که نسبت به روز گذشته خود (دوشنبه) کاهشی حدوداً ۸/۵ درصدی داشته است. در حال حاضر ارزش بازار این توکن حدود ۳۴۴ میلیون دلار است که تفاوت فاحشی با ارزش بازار نات‌کوین، آن هم پس از گذشت چند ماه و ریزش‌های فراوان دارد.
به این ترتیب به نظر می‌رسد نه‌تن‌ها کار همستر برای جلب مشارکت در فاز دوم بازی خود سخت شده، بلکه سایر بازی‌های تلگرامی نیز مسیر دشواری برای جلب اعتماد مجدد کاربران خواهند داشت. درواقع با عملکرد ضعیف بازی‌های پس از نات‌کوین، چیز زیادی از اعتمادی که این توکن در جامعه ایجاد کرده بود، باقی نمانده است.
البته باید در نظر داشت که توکن همستر ۲۸ خردادماه در بازار پیش از عرضه صرافی ارز دیجیتال کوکوین (KuCoin) با قیمت ۰/۰۰۰۱ دلار فهرست شده بود، یعنی به‌ازای هر میلیون، ۱۰۰ دلار؛ اما در آن زمان هنوز مشخص نبود که میزان توکن‌های شرکت‌کنندگان در این بازی تلگرامی بر چه اساسی مشخص خواهد شد. پیش از کوکوین نیز صرافی ارز دیجیتال Gate.io، همستر را در بازار پیش از عرضه خود فهرست کرده بود که قیمت این کوین در این بازار متغیر بود و به ۰/۰۳ دلار نیز رسیده بود.
فشار عرضه و تقاضا
نکته‌ای که در برخورد با همستر کامبت و سایر بازی‌های تلگرامی که احتمالاً در آینده نه‌چندان دور باز هم ظهور خواهند کرد، وجود دارد، این است که این توکن‌ها از بستر بازی برای اعطای توکن‌های خود به شیوه ایردراپ استفاده می‌کنند و در مقابل وقت و توجهی که برای آنها صرف می‌شود، به‌رایگان همه یا بخشی از توکن‌های پروژه را میان کاربران تقسیم می‌کنند.
این توکن‌ها که معمولاً پشتوانه قدرتمندی ندارند، در تعیین ارزش خود بسیار وابسته به روند عرضه و تقاضا هستند. هرچند این وابستگی قیمت به عرضه و تقاضا در مورد همه بازیگران بازار‌های مالی صادق است، اما در اینجا به‌دلیل فقدان پشتوانه قدرتمند می‌تواند نقشی اثرگذارتر نیز ایفا کند. بر این اساس احتمالاً مواردی، چون نرخ نگهداری یا فروش این توکن‌ها یا تعداد کاربران شرکت‌کننده در یک پروژه بر توکن‌های اعطاشده در رویداد ایردراپ، قیمت آن و سیر نزولی یا صعودی‌ای که در روز‌های پس از ایردراپ به خود می‌بیند، اثرگذار خواهد بود.
همان‌طور که پیش‌تر نیز روی آن تأکید شده بود، ایردراپ ارزهای دیجیتال نوعی جایزه یا هدیه به حساب می‌آید. ایردراپ در ارزهای دیجیتال یک استراتژی بازاریابی و تبلیغاتی است که توسط استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا پیاده‌سازی می‌شود. در یک رویداد ایردراپ، معامله‌گران ارزهای دیجیتال به‌طور رایگان توکن یک پروژه را به دست می‌آورند. پروژه‌های رمزارزی برای ایردراپ و نحوه توزیع توکن‌های رایگان روش‌های مختلفی دارند که یکی از این روش‌ها از طریق بازی‌های تلگرامی است.
درواقع ایردراپ روشی هوشمندانه برای بازاریابی و تبلیغات یک پروژه رمزارزی است و نمی‌توان از آن توقع اعداد نجومی داشت؛ بنابراین دادن وعده‌های دور از ذهن درخصوص یک رویداد ایردراپ، یا از سوی افراد ناآگاه رخ می‌دهد که درک درستی از چیستی این پدیده ندارند یا افرادی که منافع مشخصی دارند، با این وعده‌ها در پی فریب‌دادن سایر کاربران هستند.
شگفتی تکرار نشد
چیزی که تا امروز مشاهده می‌شود، این است که پس از نات‌کوین، هیچ‌کدام از پروژه‌هایی که به تقلید از آن در تلگرام ظهور کردند و برخی کمتر و بعضی بیشتر موفق به جذب کاربر شدند، نتوانستند آن شگفتی را تکرار کنند. هرچند به‌قول قدیمی‌ها، دندان اسب پیشکشی را نمی‌شمارند، اما برخی کاربران معتقدند این پروژه‌ها حتی نتوانستند از خجالت زمان و اینترنتی که برایشان صرف شده بود هم بیرون آیند.
توکن‌هایی که پس از عرضه و درحالی‌که شبکه TON با اختلال مواجه بود و توانایی ارائه سرویس به همه کاربران را نداشت، با سرعتی عجیب سقوط کردند و قرمز شدند و روز سبز به خود ندیدند. بر این اساس بسیار دور از ذهن است که حداقل در آینده نزدیک بتوانند حتی دل کاربرانی را که توکن‌های خود را نگه داشته‌اند، به دست آورند.
در نظر داشته باشید که این نوشته به هیچ عنوان سیگنالی برای خرید و فروش این توکن‌ها یا تشویق به حضور در پروژه‌های این‌چنینی نیست، کمااینکه از منع افراد به حضور در این پروژه‌ها نیز پرهیز دارد. بازار رمزارز‌ها برای کارشناسان و متخصصانی که سال‌هاست در این‌باره مطالعه می‌کنند نیز نکات نامکشوفی دارد که گاه پیش‌بینی‌های آنها را حتی نسبت به پروژه‌های قدرتمند نیز برهم می‌زند؛ بنابراین توصیه می‌شود در مورد سرمایه‌گذاری (اعم از زمان و هزینه) در این بازار مالی بااحتیاط برخورد کنید، زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند با قطعیت در مورد سود و زیان یک پروژه صحبت کند.
روزنامه هم‌میهن، اما تجربه ایردراپ توکن‌های بازی‌های تلگرامی که پس از آن عرضه شدند، نشان داد که احتمالاً باید به نات‌کوین به‌عنوان یک مورد استثنا نگاه کنیم. همستر کامبت که یکی از پرطرفدارترین بازی‌ها بود، با ایجاد بخش‌های جدید کاربران را به مشارکت هرچه بیشتر دعوت می‌کرد و در ایران کاربران زیادی به آن روی آورده بودند، نتیجه‌ای ناامیدکننده داشت.
شایعاتی که رنگ واقعیت گرفت
همستر چند روز زودتر از زمان تعیین‌شده برای ایردراپ توکن خود، به فاز اول این بازی پایان داد و فاز دوم را با سر‌و‌شکلی جدید آغاز کرد و توکن‌هایی را که کاربران در فاز اول موفق به دریافت آنها از طریق میزان مشارکت خود شده بودند، اعطا کرد. برخلاف نات‌کوین که به‌شکلی شفاف و با حذف چند صفر، توکن‌ها را میان کاربران خود تقسیم کرده بود، همستر از روش پیچیده‌تری بهره برده بود که درواقع مجموع امتیاز‌هایی بود که کاربران از طریق مشارکت در بخش‌های مختلف بازی به دست آورده بودند. هرچند سیستم اعطای این امتیاز‌ها همچنان مشخص نبود.
از همان زمان برخی حدس می‌زدند که این توکن نمی‌تواند شگفتی نات‌کوین را تکرار کند. شایعات در حدی گسترده بود که بنیان‌گذاران همستر کامبت به شیوه همیشگی خود، ویدئویی را در کانال یوتیوب‌شان قرار دادند که سعی داشت به کاربران القا کند در این مورد مرتکب اشتباه شده‌اند و باید منتظر روز ایردراپ بمانند. هرچند مدرک یا دلیلی متقن برای این ادعای خود مطرح نمی‌کردند. در روز‌های منتهی به ایردراپ، صاحبان پروژه همستر اقدام دیگری نیز انجام دادند که به کاربران خود اطمینان دهند بادقت در حال طی کردن این مسیر هستند و آن بستن حساب‌های کاربری کسانی بود که با استفاده از روبات‌ها و سایر روش‌های متقلبانه تلاش کرده بودند بر امتیاز‌های خود در این پروژه بیفزایند. اما با فرارسیدن روز ایردراپ و معلوم شدن قیمت اولیه این توکن، شایعات تأیید شدند.
قیمتی که یک ناامیدی بزرگ برای شرکت‌کنندگان در این ایردراپ را به همراه داشت. قیمت کمتر از یک سنت به این معنی بود که توکن‌هایی که میان بیشتر کاربران توزیع شده، بیشتر از ۱۲-۱۰دلار نمی‌ارزد. برخی که تجربه بیشتری از ایردراپ‌های گذشته کسب کرده و به همین مقدار راضی بودند، در همان ابتدا توکن‌های خود را فروختند و عده‌ای دیگر که این رقم حسابی پکرشان کرده بود و هزینه-فایده آن را ناعادلانه می‌دانستند، همستر را ته کیف پول خود نگه داشتند تا شاید در آینده بتوانند سود بیشتری از آن کسب کنند.
اما با گذشت قریب به یک‌هفته و افزایش کسانی که مایل به فروش توکن‌های خود بودند، روزبه‌روز از ارزش همستر کاسته شد تا جایی که در زمان نوشتن این گزارش، قیمت این توکن در بازار‌های جهانی به ۰/۰۰۵ دلار رسیده است. قیمتی که نسبت به روز گذشته خود (دوشنبه) کاهشی حدوداً ۸/۵ درصدی داشته است. در حال حاضر ارزش بازار این توکن حدود ۳۴۴ میلیون دلار است که تفاوت فاحشی با ارزش بازار نات‌کوین، آن هم پس از گذشت چند ماه و ریزش‌های فراوان دارد.
به این ترتیب به نظر می‌رسد نه‌تن‌ها کار همستر برای جلب مشارکت در فاز دوم بازی خود سخت شده، بلکه سایر بازی‌های تلگرامی نیز مسیر دشواری برای جلب اعتماد مجدد کاربران خواهند داشت. درواقع با عملکرد ضعیف بازی‌های پس از نات‌کوین، چیز زیادی از اعتمادی که این توکن در جامعه ایجاد کرده بود، باقی نمانده است.
البته باید در نظر داشت که توکن همستر ۲۸ خردادماه در بازار پیش از عرضه صرافی ارز دیجیتال کوکوین (KuCoin) با قیمت ۰/۰۰۰۱ دلار فهرست شده بود، یعنی به‌ازای هر میلیون، ۱۰۰ دلار؛ اما در آن زمان هنوز مشخص نبود که میزان توکن‌های شرکت‌کنندگان در این بازی تلگرامی بر چه اساسی مشخص خواهد شد. پیش از کوکوین نیز صرافی ارز دیجیتال Gate.io، همستر را در بازار پیش از عرضه خود فهرست کرده بود که قیمت این کوین در این بازار متغیر بود و به ۰/۰۳ دلار نیز رسیده بود.
فشار عرضه و تقاضا
نکته‌ای که در برخورد با همستر کامبت و سایر بازی‌های تلگرامی که احتمالاً در آینده نه‌چندان دور باز هم ظهور خواهند کرد، وجود دارد، این است که این توکن‌ها از بستر بازی برای اعطای توکن‌های خود به شیوه ایردراپ استفاده می‌کنند و در مقابل وقت و توجهی که برای آنها صرف می‌شود، به‌رایگان همه یا بخشی از توکن‌های پروژه را میان کاربران تقسیم می‌کنند.
این توکن‌ها که معمولاً پشتوانه قدرتمندی ندارند، در تعیین ارزش خود بسیار وابسته به روند عرضه و تقاضا هستند. هرچند این وابستگی قیمت به عرضه و تقاضا در مورد همه بازیگران بازار‌های مالی صادق است، اما در اینجا به‌دلیل فقدان پشتوانه قدرتمند می‌تواند نقشی اثرگذارتر نیز ایفا کند. بر این اساس احتمالاً مواردی، چون نرخ نگهداری یا فروش این توکن‌ها یا تعداد کاربران شرکت‌کننده در یک پروژه بر توکن‌های اعطاشده در رویداد ایردراپ، قیمت آن و سیر نزولی یا صعودی‌ای که در روز‌های پس از ایردراپ به خود می‌بیند، اثرگذار خواهد بود.
همان‌طور که پیش‌تر نیز روی آن تأکید شده بود، ایردراپ ارزهای دیجیتال نوعی جایزه یا هدیه به حساب می‌آید. ایردراپ در ارزهای دیجیتال یک استراتژی بازاریابی و تبلیغاتی است که توسط استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا پیاده‌سازی می‌شود. در یک رویداد ایردراپ، معامله‌گران ارزهای دیجیتال به‌طور رایگان توکن یک پروژه را به دست می‌آورند. پروژه‌های رمزارزی برای ایردراپ و نحوه توزیع توکن‌های رایگان روش‌های مختلفی دارند که یکی از این روش‌ها از طریق بازی‌های تلگرامی است.
درواقع ایردراپ روشی هوشمندانه برای بازاریابی و تبلیغات یک پروژه رمزارزی است و نمی‌توان از آن توقع اعداد نجومی داشت؛ بنابراین دادن وعده‌های دور از ذهن درخصوص یک رویداد ایردراپ، یا از سوی افراد ناآگاه رخ می‌دهد که درک درستی از چیستی این پدیده ندارند یا افرادی که منافع مشخصی دارند، با این وعده‌ها در پی فریب‌دادن سایر کاربران هستند.
شگفتی تکرار نشد
چیزی که تا امروز مشاهده می‌شود، این است که پس از نات‌کوین، هیچ‌کدام از پروژه‌هایی که به تقلید از آن در تلگرام ظهور کردند و برخی کمتر و بعضی بیشتر موفق به جذب کاربر شدند، نتوانستند آن شگفتی را تکرار کنند. هرچند به‌قول قدیمی‌ها، دندان اسب پیشکشی را نمی‌شمارند، اما برخی کاربران معتقدند این پروژه‌ها حتی نتوانستند از خجالت زمان و اینترنتی که برایشان صرف شده بود هم بیرون آیند.
توکن‌هایی که پس از عرضه و درحالی‌که شبکه TON با اختلال مواجه بود و توانایی ارائه سرویس به همه کاربران را نداشت، با سرعتی عجیب سقوط کردند و قرمز شدند و روز سبز به خود ندیدند. بر این اساس بسیار دور از ذهن است که حداقل در آینده نزدیک بتوانند حتی دل کاربرانی را که توکن‌های خود را نگه داشته‌اند، به دست آورند.
در نظر داشته باشید که این نوشته به هیچ عنوان سیگنالی برای خرید و فروش این توکن‌ها یا تشویق به حضور در پروژه‌های این‌چنینی نیست، کمااینکه از منع افراد به حضور در این پروژه‌ها نیز پرهیز دارد. بازار رمزارز‌ها برای کارشناسان و متخصصانی که سال‌هاست در این‌باره مطالعه می‌کنند نیز نکات نامکشوفی دارد که گاه پیش‌بینی‌های آنها را حتی نسبت به پروژه‌های قدرتمند نیز برهم می‌زند؛ بنابراین توصیه می‌شود در مورد سرمایه‌گذاری (اعم از زمان و هزینه) در این بازار مالی بااحتیاط برخورد کنید، زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند با قطعیت در مورد سود و زیان یک پروژه صحبت کند.
