شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی و الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه در مکالمات خصوصی که ۲۸ ماه مه داشتند موافقت کردند بدون سروصدا با تمدید یک ماهه کاهش تولید به میزان ۹.۷ میلیون بشکه در روز موافقت کنند. یک روز قبل آن سران دو کشور با هم گفت و گو کرده بودند و با یکی کردن نظراتشان، شاهزاده عبدالعزیز پیشنهاد کرد که نشست وزیران اوپک زودتر برگزار شود و نواک هیچ مخالفتی نداشت.
در حالی که به نظر می‌رسید این گروه در آستانه یک توافق قرار دارد، یک روز بعد مشکلات آغاز شد. نخستین بررسی انجام گرفته از تولید نفت اوپک که توسط سازمانهای خبری و شرکتهای مشاوره انجام شد، نشان داد که آنگولا، عراق، قزاقستان و نیجریه تولیدشان را به میزانی که وعده داده بودند کاهش نداده‌اند. بغداد در میان این کشورها بدترین عملکرد را داشت.
تقلب در سهمیه تولید به اندازه سیستم اوپک که به اواسط دهه ۱۹۸۰ برمی گردد، قدمت دارد و در جریان آن، یک تولیدکننده از تلاش کشورهای دیگر بهره برداری می‌کند. در اوپک وزیران نفت به چنین وضعی، مشکل پینوکیو می‌گویند.
عربستان سعودی همواره از سایر اعضای اوپک خواسته بود در کاهش تولید منصفانه‌تر عمل کنند. روسیه که در گذشته پایبندی ضعیفی به توافق کاهش تولید داشت، این بار تعهد قوی‌تری نشان داد و در تلاشها برای متعادل کردن عرضه، به سعودی‌ها پیوست. انگار که جنگ قیمت کوتاه مدت میان دو کشور هرگز اتفاق نیافتاده بود.
مذاکرات دیپلماتیک نفتی
به گفته مقامات آگاه از مذاکرات، شرکتهای مشاوره و معامله‌گران نفتی، در ابتدا چهار کشوری که به تعهداتشان عمل نکرده بودند، مقاومت نشان دادند. آنچه که بعدا اتفاق افتاد، درام یک هفته ای بود که ریاض و مسکو را در برابر این کشورها قرار داد. هر کدام از این کشورها بهانه‌ای از مشکلات فنی گرفته تا اشتباهات محاسبه‌ای داشت اما مسکو و ریاض از موضع سخت گیرانه خود کوتاه نیامدند.
نماینده روسیه روشن کرد که تمدید یک ماهه کاهش تولید اخیر به شرط پایبندی بهتر سایر اعضای اوپک پلاس خواهد بود. چند روز بعد نواک دیدگاهش را در سخنرانی گشایش نشست اوپک پلاس تشریح کرد و گفت: مهم است که توجه داشته باشیم بازار همچنان ضعیف است و به اقدام قاطع نیاز دارد. بنابراین بیش از گذشته اهمیت دارد که پایبندی را در نرخ ۱۰۰ درصدی نگه داریم.
عربستان سعودی یک گام جلوتر رفت و نه تنها از اعضای مذکور خواست پایبندی خود به توافق کاهش تولید را به ۱۰۰ درصد بهبود دهند بلکه خواستار جبران بدعهدی آنها شد. این کشورها از ژوییه تا سپتامبر باید تولیدشان را به میزان بیشتری کاهش دهند تا مازاد تولیدی که در ماههای مه و ژوئن داشته‌اند را جبران کنند. این تنبیه سختی به حساب می‌آید به خصوص که قیمت نفت رو به افزایش گذاشته است.
شاهزاده عبدالعزیز که دیپلمات نفتی باسابقه‌ای است، حمایت سایر اعضا را از این پیشنهاد جلب کرد و یک اولتیماتوم داد. کل توافق اوپک پلاس به پذیرش جبران بدعهدی از سوی این چهار کشور تولیدکننده مشروط شد.
پس از اندکی کشمکش دیپلماتیک، نیجریه، آنگولا و قزاقستان تسلیم این فشارها شدند اما عراق در برابر این توافق مقاومت می‌کرد. علی علاوی که به عنوان وزیر نفت موقت، نماینده عراق بود نامه‌ای ارسال و اعلام کرد که بغداد تا پایان ژوییه قادر خواهد بود به سهمیه تولید خود عمل کند و ایده جبران بدعهدی را نپذیرفت.
با به بن‌بست رسیدن مذاکرات، عربستان سعودی و روسیه به همه اعلام کردند که نشست در چهارم ژوئن برگزار نخواهد شد و تهدید کردند که نشست دهم ژوئن را که از مدتها قبل برنامه ریزی شده بود، لغو خواهند کرد.
برای بسیاری از کشورها این تهدید یک بلوف بود. از نظر آنها ریاض و مسکو در وضعیتی نیستند که بتوانند یک جنگ قیمت دیگر راه بیاندازند به خصوص که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا برای توافق صلح میان آنها میانجیگری کرده است. اما مذاکرات دیپلماتیک نهایتا موثر واقع شد و عراق در پنجم ژوئن از اعتراض دست برداشت. اوپک فورا برگزاری نشست در روز شنبه را اعلام کرد.
هنگامی که نشست وزیران اوپک در روز شنبه برگزار شد، تمدید یک ماهه کاهش تولید ۹.۷ میلیون بشکه در روز تصویب شد و برای نخستین بار در تاریخ اوپک، مفهوم جبران که مطالبه شخصی شاهزاده عبدالعزیز بود و اعضای اوپک را ملزم می‌کرد از تقلب درست بردارند در بیانیه نهایی مطرح شد.
با این حال معامله‌گران همچنان درباره نتیجه بخش بودن این تلاش تردید دارند. عراق و سایر کشورهایی که در توافق کاهش تولید تقلب کرده اند ممکن است پذیرفته باشند که بدعهدی خود را جبران کنند اما عربستان سعودی و روسیه فاقد مکانیزم اجرایی معتبر هستند. اگر بغداد دوباره تصمیم بگیرد تقلب کند، ریاض و مسکو تنها می‌توانند برای تنبیه این کشور یک جنگ قیمت راه بیاندازند.
بر اساس گزارش بلومبرگ، اما برای عربستان سعودی اتحاد اوپک پلاس واقعی یا ظاهری به هر شکل اهمیت دارد. ریاض معتقد است که این اتحاد برای مجاب کردن بازار درباره کنترل اوضاع توسط این گروه کلیدی است. شاهزاده عبدالعزیز روز شنبه خطاب به سایر وزیران گفت: ما برای رسیدن به وضعیت امروز همه نوع فداکاری انجام دادیم اما اگر با روحیه واقعی اعتماد متقابل و مسئولیت پذیری مشترک ادامه ندهیم، این فداکاریها بیهوده خواهد بود. ما با یکدیگر قوی‌تر خواهیم بود.
انتهای پیام
