برنامه پنج ساله دوم توسعه و عمران کلانشهر اهواز بشکل ویژه و با اهداف آرمانگرایانه تدوین شده است. و اگر از سال ۹۷ تا کنون با فرض محالِ اجرای عملیاتی(ده درصد) اقدامات در خور و منطبق با نظام برنامه ریزی راهبردی مدون؛ مطالب و برنامه های مندرج در برنامه پنج ساله اهواز صورت گرفته باشد میبایستی آمار و ارقام اقدامات منتج به آنها بشکل فرم و محتوایی تغییرات و تحولات را عیان سازد. که متاسفانه نبوده است. البته در کلیات پروژه ها جغرافیا. آب و هوا. ویژگی جمعیتی. ویژگیهای اقتصادی و نرخ مشارکت اقتصادی در حوزه های صنعت کشاورزی و خدمات هم این طرح دیده شده و در این رابطه از سه کلانشهر ایران و دهها کلانشهر خارجی هم الگوبرداری شده (تدوین و بررسی دانشگاهی) در تحلیل این برنامه جامع کمیته های مختلف کوشیده اند تا هر کدام ماموریت و توانمندیهای حوزه خویش را با استراتژیها و انواع چالشها بررسی و معرفی نمایند هر چند چالش های کنونی بمراتب پیچیده تر شده اند البته در اکثر بخشهای این برنامه نمادهایی از تفکر و خرد جمعی نسبت به طرح تحول شهر مدرن اهواز منطبق با شهرهای مدرن جهانی دیده شده که برای بهره از طرح قانونی فوق ضروریست برخی بخشها حتما به فاز عملیاتی وارد شوند از جمله:
الف – اهواز شهر آرام و یاد گیرنده (عملا متضاد با شرایط و بستر سازی کنونی است) نوسازی برای آرامش با امنیت کامل در همه حوزه ها و رفع دغدغه های ذهنی مردم و جلب مشارکتها پس از اصلاح اعتماد آنها نسبت به دولت و بالاخص مسولان شهری و شهرداریها و متعاقبا ایجاد بستری برای آموزشهای شهروندی در فضایی شفاف با تجهیز آنها صورت خواهد پذیرفت.
ب – اهدف طرح های منتهی به پروژه ها در طرح پنج ساله اهواز عبارتند از:
۱- توسعه منابع درآمدی و تمرکز بر منابع جدید و پایدار و بهبود هزینه ها
۲- جذب مشارکتهای مردمی با بستر سازی برای بخش خصوصی
۳- ارتقای نقش فراملی کلانشهر اهواز با برنامه محوری
۴- استقرار نظام هوشمند خدمات عادلانه ؛ سریعتر و اقتصادی تر
۵- توسعه و بهبود کمی و کیفی خدمات حمل و نقل با توجه به نیاز مردم در جغرافیای استان
۶- بهبود خدمات شهری و توسعه متوازن مناطق و محلات شهری
۷- توسعه آموزش شهروندی و سرمایه های اجتماعی
۸- یکپارچه سازی نظام مدیریت مالی برای جلوگیری از فساد با نظارت هوشمند
۹- ارتقای بهره وری و عملیات عمران شهری و شهرسازی
۱۰- ارتقای بهداشت و محیط زیست و مدیریت اقتصادی پسماند
۱۱- توسعه شهر با تکیه بر موزاییک فرهنگی متحد و تعاملات اجتماعی
۱۲- توسعه سرانه فضای فرهنگی هنری تفریحی عمومی
۱۳- توسعه گردشگری با استفاده از ظرفیتهای موجود مانند رودخانه کارون
۱۴- پایدار سازی و توازن و تعادل در کالبد و فضای شهری
ج- اهداف استراتژیک:
۱- بهبود کلیه اقدامات فنی و عمرانی استاندارد
۲- بهبود معماری شهرسازی با توجه به نیاز روحی روانی مردم و زیبا سازی شهر و ترمیم نقاط فرسوده
۳- ارایه خدمات شهری استاندارد و دفع آبهای سطحی، ایجاد فضای سبز استاندارد،پسماند، بهداشت شهر و محیط کشتارگاهها
۴- تمرکز بر پدافند غیرعامل و ایجاد بسترهای لازم برای روزهای بحرانی
۵- ساماندهی مشاغل و میادین مختلف .حمل و نقل؛ قطار شهری؛ پایانه ها و حمل و نقل درون شهری با تاکسی و اتوبوس
۶- توسعه فناوریها در حوزه های شهری و شهرداریها و بسترسازی مشارکتهای اقتصادی و درآمد زایی با مشارکت مردم
۷- اصلاح شکلی و محتوای فرهنگی شهر بر مبنای موزاییک اقوام برای اتحاد و هم افزایی بیشتر
۸- سایر موارد منطبق با نیازهای روز مردم
د- مهمترین مشکلات و چالشهای اهواز عبارتند:
۱- کمبود منابع درآمدی پایدار و چالشهای ناشی از عدم توازن منابع و مصارف هزینه ها
۲- مشکلات جذب سرمایه گذاری و آماده نبودن زیرساختهای اقتصادی تجهیزاتی و سرمایه گذاری
۳- مشکلات کیفیت و کمیت محصولات و خدمات و مهارتها و مشکلات مهاجرت و حاشیه نشینی
۴- سرانه اندک فضای سبز و فضای فرهنگی ورزشی تفریحی و مبلمان شهری
۵- کیفیت نازل ساخت و سازها و عمران شهری و عدم نظارت مطلوب ناظرین شهرداری و سازمان نظام مهندسی
۶- مدیریت پسماند جمعیت و خدمات شهری با توجه به عدم توازن اقدامات در مناطق
۷- فرسودگی و نامطلوب بودن شبکه حمل و نقل در فصول گرم درون و برون شهری
۸- تقویت ساختار درون سازمانی شهرداریها و نوع افزایش کارایی با همکاری سازمانهای ماتریسی
۹- منابع مالی؛ انسانی؛ فناوریها؛ ارتباطات و استفاده از دستگاههای متولی
ه- افق ۱۴۰۱ اهواز
در افق ۱۴۰۱ با اجرای طرحها واهداف استراتژیک یاد شده می بایست شهری با شاخصه های ذیل در تعاریف داشته باشیم که برای رسیدن به هر کدام برنامه عملیاتی آن تعریف شده است
۱- اهواز شهری فرهنگ محور و یادگیرنده= باافزایش کارآمدی منابع انسانی و مردمی درتوسعه سرانه فضاهای فرهنگی ورزشی تفریحی
۲- اهواز شهر آینده= با تقویت جایگاه شهرداری هوشمند خدمات محور بهتر، سریعتر، اقتصادی تر و جذاب تر برای سرمایه گذاری
۳- اهواز شهری باتکیه بر موزاییک فرهنگ اقوام متحد= با توسعه و تقویت تعاملات و توسعه متوازن در مناطق مختلف
۴- اهواز شهر برتردرایجاد نظام مدیریت کارآمد= باکیفیت برتر خدمات شهر توسعه متوازن در مناطق و محلات و سطح بهداشت محیط
۵- اهواز جذاب برای زندگی و کسب و کار= بسترسازی برای جذب حداکثری مشارکت بخش خصوصی و اموراقتصادی و توسعه فرهنگی
۶- اهواز پیشتاز در ارایه خدمات آینده نگر مورد نیاز مردم= با ارتقای بسترسازی گردشگری از ظرفیتهای موجود مانند کارون و …
۷- اهواز شهری آرام و ایمن و پاک و روان= با بهبود کیفی حمل و نقل. ترافیک. تاب آوری بحران و بهره وری آرامبخش
۸- اهواز شهر مدرن جهانی= تعاریف این شهر در صورت ایجاد موسسه یا اندیشکده باحضور اندیشه ورزانی آگاه و بروز رسانیهای مداوم است و الزاما برای رسیدن به آن می توان مختصات شهر مدرن جهانی را تعریف کرد. شهری بدون مانع برای همگان و بالاخص معلولان و سالمندان، شهری که با ایجاد فضاهای گلخانه ای تفریحی گردشگری و نمایشگاهی درآمدزا در نقاط استراتژیک نواحی مختلف شهر پویایی اقتصادی شهری را رقم خواهم زد.
با اتوماسیون سازی و سیستم حمل و نقل عمومی و جاده ای مناسب درون شهری با نهضت آسفالت برای همه مناطق و محله ها. با گسترش و ایجاد بستر برای مشارکت استارت آپ ها در مناطق مختلف و ثروت سازی برای مردم و دسترسی آسان مردم به اینترنت پرسرعت در مناطق شهر و جذب متخصصان و ایده پردازان جوان و انتخاب بهترین ایده های عملیاتی می توان شهری در رنکینگ جهانی را متصور بود. مهم این است که بخواهیم و بدانیم که با حداقل ها هم می توانیم بهترین ها را داشته باشیم.
مرتضی جاویدان کارشناس ارشد مدیریت تکنولوژی استراتژیهای توسعه و کاندیدای ششمین دوره انتخابات شورای اسلامی شهر اهواز
