گروه اقتصادی: روزنامه “فایننشال تایمز” در مورد موضوع چالش افزایش قیمت بنزین در ایران می نویسد: “در حالی که دولت‌های غربی تلاش می‌کنند تا قیمت سوخت را کنترل کنند مقام های ایران با مشکل بسیار متفاوتی مواجه هستند: بنزین آن کشور بسیار ارزان است. یارانه های سنگین دولتی تضمین می کنند که قیمت بنزین در ایران تنها به میزان ۰٫۰۳ دلار در لیتر باقی مانده باشد در حالی که این قیمت در پمپ بنزین های امریکا ۱٫۱۰ دلار به ازای هر لیتر و در بریتانیا ۱٫۸۸ دلار بازای هر لیتر برای مصرف کنندگان است. ایران نفت خیز با لیبی و ونزوئلا که دارای ذخایر نفتی بیش تر از عربستان سعودی هستند به عنوان کشورهای دارای ارزان ترین بنزین در جهان رقابت می کند. با این وجود، اکنون افزایش شکاف بین
فرارو به نقل از فایننشال تایمز، مقام های ایرانی می گویند تقاضای سوخت پالایش شده از ماه مارس به میزان یک پنجم افزایش یافته است اما محدودیت در ظرفیت پالایش باعث شده که این کشور نتواند نفت خام خود را بیش تر به محصولات مورد استفاده در وسایل نقلیه تبدیل کند. از آنجایی که دولت با واردات سوخت با نرخ بازار و سپس فروش آن به مصرف کنندگان با قیمت بسیار پایین تر ضرر قابل توجهی را متحمل می شود، فشار برای پایان دادن به سال ها بنزین فوق العاده ارزانی که ایرانیان به آن عادت کرده اند افزایش یافته است. “محمدرضا میرتاج الدینی” نماینده مجلس در هفته جاری به رسانه های داخلی ایران گفته بود که یارانه سوخت اکنون سه برابر کل بودجه عمرانی کشور است اما کسی جرات نمی کند درباره افزایش قیمت بنزین سخنی بگوید. افزایش قیمت بنزین خطر تکرار اعتراضات خیابانی را به دنبال دارد که دولت ایران آخرین بار در سال ۲۰۱۹ میلادی پس از افزایش قیمت بنزین آن را تجربه کرد. وضعیت فعلی پایین بودن قیمت بنزین پایدار نیست اما به نظر می رسد دولت ایران شهامت سیاسی افزایش قیمت را ندارد.
کارشناسان می گویند مصرف هم چنان بالا می رود و دولت بنزین را با نرخ های جهانی فقط برای فروش با نرخ های یارانه ای بالا وارد می کند اگر قیمت ها ثابت بماند مدیریت تقاضا در مدت دو سال غیرممکن خواهد بود. قیمت ۰٫۰۳ دلار برای سهمیه ماهیانه ۶۰ لیتر پرداخت می شود و برای هر مقداری که بیش از این مقدار باشد تقریبا افزایشی دو برابری پیدا می کند. با این وجود، برخی از رانندگان در هفته‌های اخیر با محدودیت‌هایی مواجه شده‌اند و به آنان گفته شده بیش از ۴۰ لیتر بنزین خریداری نکنند.
این روزنامه می افزاید: “مقام های شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران می گویند مصرف بنزین در ایران از ماه مارس ۲۰ درصد افزایش یافته و به ۱۲۴ میلیون لیتر در روز رسیده است اما ظرفیت پالایش داخلی به ۱۰۷ میلیون لیتر محدود شده است. تحلیلگران بر این باورند که ایران در اوایل سال جاری از همسایگان شمالی دریای خزر خود و اخیرا از کشورهای حوزه خلیج فارس و آسیایی بنزین خریداری کرده اما این قراردادها برای محافظت از فروشندگان در برابر مواجهه با پیامدهای تنبیهی ناشی از نقض تحریم های امریکا مسکوت باقی ماندند.
یک تحلیلگر به “فایننشال تایمز” می گوید: “این وضعیت دولت را برای پرداخت هزینه واردات و سرعت بخشیدن به پروژه های توسعه برای افزایش ظرفیت پالایشی تحت فشار قرار می دهد”. برای آن دسته از ایرانیانی که سوخت ارزان را حق مادری می دانند زیرا کشورشان در جایگاه بالایی در میان بزرگترین دارندگان ذخایر نفت و گاز جهان قرار دارد معضل دولت حل نمی شود. یک راننده تاکسی ۳۲ ساله در تهران می گوید: “ما برخلاف سایر کشورها ذخایر عظیم انرژی در اختیار داریم چرا باید افزایش قیمت بنزین را بپذیریم؟ آیا حقوق ما بر اساس استانداردهای بین المللی پرداخت می شود؟ من ماهیانه ۲۰۰ دلار درآمد دارم. چه کسی در دنیا چنین دستمزد اندکی را دریافت می کند”؟
فرارو به نقل از فایننشال تایمز، مقام های ایرانی می گویند تقاضای سوخت پالایش شده از ماه مارس به میزان یک پنجم افزایش یافته است اما محدودیت در ظرفیت پالایش باعث شده که این کشور نتواند نفت خام خود را بیش تر به محصولات مورد استفاده در وسایل نقلیه تبدیل کند. از آنجایی که دولت با واردات سوخت با نرخ بازار و سپس فروش آن به مصرف کنندگان با قیمت بسیار پایین تر ضرر قابل توجهی را متحمل می شود، فشار برای پایان دادن به سال ها بنزین فوق العاده ارزانی که ایرانیان به آن عادت کرده اند افزایش یافته است. “محمدرضا میرتاج الدینی” نماینده مجلس در هفته جاری به رسانه های داخلی ایران گفته بود که یارانه سوخت اکنون سه برابر کل بودجه عمرانی کشور است اما کسی جرات نمی کند درباره افزایش قیمت بنزین سخنی بگوید. افزایش قیمت بنزین خطر تکرار اعتراضات خیابانی را به دنبال دارد که دولت ایران آخرین بار در سال ۲۰۱۹ میلادی پس از افزایش قیمت بنزین آن را تجربه کرد. وضعیت فعلی پایین بودن قیمت بنزین پایدار نیست اما به نظر می رسد دولت ایران شهامت سیاسی افزایش قیمت را ندارد.
کارشناسان می گویند مصرف هم چنان بالا می رود و دولت بنزین را با نرخ های جهانی فقط برای فروش با نرخ های یارانه ای بالا وارد می کند اگر قیمت ها ثابت بماند مدیریت تقاضا در مدت دو سال غیرممکن خواهد بود. قیمت ۰٫۰۳ دلار برای سهمیه ماهیانه ۶۰ لیتر پرداخت می شود و برای هر مقداری که بیش از این مقدار باشد تقریبا افزایشی دو برابری پیدا می کند. با این وجود، برخی از رانندگان در هفته‌های اخیر با محدودیت‌هایی مواجه شده‌اند و به آنان گفته شده بیش از ۴۰ لیتر بنزین خریداری نکنند.
این روزنامه می افزاید: “مقام های شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران می گویند مصرف بنزین در ایران از ماه مارس ۲۰ درصد افزایش یافته و به ۱۲۴ میلیون لیتر در روز رسیده است اما ظرفیت پالایش داخلی به ۱۰۷ میلیون لیتر محدود شده است. تحلیلگران بر این باورند که ایران در اوایل سال جاری از همسایگان شمالی دریای خزر خود و اخیرا از کشورهای حوزه خلیج فارس و آسیایی بنزین خریداری کرده اما این قراردادها برای محافظت از فروشندگان در برابر مواجهه با پیامدهای تنبیهی ناشی از نقض تحریم های امریکا مسکوت باقی ماندند.
یک تحلیلگر به “فایننشال تایمز” می گوید: “این وضعیت دولت را برای پرداخت هزینه واردات و سرعت بخشیدن به پروژه های توسعه برای افزایش ظرفیت پالایشی تحت فشار قرار می دهد”. برای آن دسته از ایرانیانی که سوخت ارزان را حق مادری می دانند زیرا کشورشان در جایگاه بالایی در میان بزرگترین دارندگان ذخایر نفت و گاز جهان قرار دارد معضل دولت حل نمی شود. یک راننده تاکسی ۳۲ ساله در تهران می گوید: “ما برخلاف سایر کشورها ذخایر عظیم انرژی در اختیار داریم چرا باید افزایش قیمت بنزین را بپذیریم؟ آیا حقوق ما بر اساس استانداردهای بین المللی پرداخت می شود؟ من ماهیانه ۲۰۰ دلار درآمد دارم. چه کسی در دنیا چنین دستمزد اندکی را دریافت می کند”؟
