امروزه گوشی‌های موبایل دوربین‌دار به یکی از وسایل معمول زندگی روزمره تبدیل شده‌اند. با گذشت یک دهه از اختراع گوشی‌های موبایل دوربین‌دار، مردم توانسته‌اند با استفاده از آن‌ها لحظات مهمی از زندگی شخصی یا وقایع مهم تاریخ را ثبت کنند و با به اشتراک گذاشتن آن‌ها در سایت‌های اشتراک عکسی مثل فیلکر، سایت‌های اشتراک ویدئو مثل یوتیوب و یا در وبلاگ‌های شخصی خود، آن لحظات را برای همیشه جاودانه کنند.
مراسم اعدام صدام حسین را به یاد بیاورید که چگونه یک ویدئو که توسط یکی از حضار گرفته شده بود، میلیون‌ها تماشاگر پیدا کرد.
در سال ۲۰۰۵ عکس‌هایی که مردم از بمب‌گذاری‌های لندن گرفته بودند و در سایت فیلیکر گذاشته می‌شدند، توجه رسانه‌های سنتی را به خود جلب کردند.
بعد از اختراع گوشی‌های موبایل دوربین‌دار، خریداران به جز کیفیت تماس با گوشی موبایل به فاکتور‌های دیگری هم برای خرید اهمیت می‌دهند. مدیر عامل شرکت موتورولا در گفتگویی گفته است که شرکتش توانسته بیش از هر شرکت تولیدکننده دوربینی، گوشی موبایل دوربین‌دار بفروشد.
برآورد می‌شود که در سال ۲۰۰۶، ۴۶۰ میلیون گوشی موبایل دارای دوربین فروخته شده است و تخمین زده می‌شود میزان فروش این گوشی‌ها در سال ۲۰۱۰ به یک میلیارد دستگاه برسد.
هر محصول جدیدی قائدتا بایستی مخترعی داشته باشد. آیا شما می‌دانید مخترع موبایل دوربین‌دار چه کسی است؟
در منابع مختلف، مخترع موبایل دوربین‌دار، فیلیپ کان معرفی شده است.
بیوگرافی مختصر: فیلیپ کان در سال ۱۹۵۲ در فرانسه به دنیا آمد. تحصیلاتش را در ریاضیات در نیس فرانسه به پایان رساند. اما علاوه بر ریاضیات، فیلیپ کان، در هنرستان هنر‌های زیبای سوئیس مطالعاتی در زمینه موسیقی و به خصوصی فلوت‌زنی کلاسیک هم دارد. وی به موسیقی کلاسیک و جاز علاقه زیادی دارد و نواختن فلوت را دوست دارد.
وی چندین آلیوم موسیقی هم منتشر کرده است که ترکیبی هستند از موسیقی کلاسیک و جاز. کان به قایقرانی مسابقه‌ای هم می‌پردازد و رهبری یک تیم قایقرانی را هم برعهده دارد. همچنین وی یکی از حمایت کنندگان آزادی بیان به شمار می‌رود. کان در زمینه فعالیت‌های بشردوستانه هم فعال است و یک بنگاه خیریه دارد که در زمینه ارتقای دسترسی مردم به مراقبت‌های بهداشتی و آموزش فعال است.
از سال ۱۹۸۲ تا به حال، کان چهار شرکت کامپیوتری تأسیس کرده است: Borland، Starfish Software، LightSurf Technologies، Fullpower Technologies.
اما می‌رسیم به موضع اصلی این پست، یعنی داستان اختراع گوشی موبایل دوربین‌دار:
ایده یک‌پارچه‌سازی گوشی دوربین با موبایل یا وسایل دیگر و مهیا کردن امکاناتی برای اشتراک عکس با دیگران، البته یک چیز تازه نبود و پیش از اینکه به فکر کان برسد، چندین کمپانی به این فکر افتاده بودند:
– در سال ۱۹۹۵ شرکت اپل، وسیله‌ای را در نمایشگاه Macworld به نمایش گذاشته بود، که ترکیبی از یک PDA، دوربین و موبایل به حساب می‌آمد و AppleVideophone/PDA نام داشت.
– شرکت الیمپوس هم در سال ۹۴ دوربینی درست کرده بود که می‌توانست از طریق موبایل عکس‌ها را منتقل کند و OLYMPUS DELTIS VC-۱۱۰۰ نام داشت.
– اما نخستین موبایل مجهز به دوربین در سال ۱۹۹۷ توسط همین آقای فیلیپ کان ساخته شد. در همین سال، کان شرکت استارفیش را تأسیس کرد که فعالیتش در زمینه نرم‌افزار‌های گوشی همراه بود.
– نخستین نمونه تجاری موبایل دوربین‌دار به وسیله شرکت شارپ ژاپن ساخته شد، فیلیپ کان در ساخت این گوشی با شرکت شارپ همکاری داشت. این گوشی J-SH۰۴ نام داشت و به وسیله آن می‌شد از طریق اینترنت عکس‌ها را ارسال کرد.
اما داستان اختراع گوشی موبایل دوربین‌دار به وسبه آقای کان هم شنیدنی و جالب است:
در واقع فکر اصلی اختراع موبایل دوربین‌دار نه در اختراع مطالعه به فکر کان رسید و نه در دفتر شرکت استارفیش، محل چنین فکر بکری اتاق انتظار یک بیمارستان بود!
همسر آقای کان -سونیا لی- برای وضع حمل به بیمارستان آمده بود و در حال گذراندن ساعات زایمان خود بود که ۱۸ ساعت به طول کشید، کان مشغول دلداری دادن همسرش بود، ولی خانم لی در آن ساعات پردرد حوصله صحبت‌ها و دلسوزی‌های کان را نداشت. پس آقای لی مجبور شد روی یک نیمکت بنشیند و انتظار بکشد. وی لپ‌تاپ، موبایل و دوربینش را همراه آورده بود.
با دیدن تجهیزاتش ناگهان به این فکر افتاد که چقدر مسخره است که برای به اشتراک گذاشتن عکس‌ها با دوستانش مجبور باشد مراحل طولانی گرفتن عکس، ارسال آن به هارد کامپیوتر و بعد میل کردن عکس‌ها را به دوستانش انجام دهد، چقدر می‌شد اگر با فشار یک دکمه می‌شد عکس گرفت و همزمان آن را به گوشی موبایل دیگران فرستاد.
در همان حال که همسر کان مشغول زایمان بود، خود وی روی ایده‌اش مشغول کار شد، سخت‌افزار وسایلش را دستکاری کرد و کدنویسی را هم شروع کرد. وقتی دختر کان به دنیا آمد وی توانست با وسایل دستکاری شده‌اش یک عکس را به صورت بی‌سیم به دوستانش بفرستد.
کان در حال کار روی اختراعش
ناگفته نماند که خانم سونیا لی که ما اختراع موبیل‌های دوربین‌دار را تا حدی به زایمان طولانی وی مدیون هستیم، خود یک پژوهشگر و مؤسس شرکتی است که در زمینه صنایع بی‌سیم فعالیت می‌کند. وی همچنین طراح خوبی هم به حساب می‌آید و نمونه‌هایی از کار‌های وی را در اینجا ببنید.
نخستین بار موتورولا علاقه پیدا کرد که شرکت استارفیش را بخرد و بخت آن را داشت که نخستین شرکتی باشد که گوشی موبایل دروبین‌دار به بازاز می‌فرستد، ولی این شرکت در آن زمان مدیرعامل جدیدی پیدا کرده بود و دوره آشفته‌ای را طی می‌کرد و در حال کار روی یکی از پروژه‌های ناموفق بود. پس کان شرکت جدیدی به نام LightSurf ایجاد کرد و با همکاری شارپ، نخستین نسل گوشی‌های موبایل‌دار را روانه بازار کرد.
موبایل‌های دوربین‌دار و تأثیرات اجتماعی
جورج اورول در رمان ۱۹۸۴ می‌گوید که مردم مجبورند به خاطر نظارت همیشگی دوربین‌های دولت‌ها، رفتار دلخواه دولت‌ها را داشته باشند، ولی گویا این روز‌ها مردم باید مواظب دوربین‌های سایر شهروندان باشند که در بسیاری موارد در حکم یک دوربین جاسوسی هستند، در واقع این مردم هستند که جای دولت‌های مورد نظر اورول را گرفته‌اند.
همچون سایر پدیده‌های فن‌آوری این دوربین‌ها، کاربردی متضادی پیدا کرده‌اند. در عین حال که امروزه این دوربین‌ها که وضوحی چند مگاپیکسلی یافته‌اند نقش زیادی در پیشگیری از جرم، روزنامه‌نگاری شهروندی و فعالیت‌های تجاری ایفا می‌کنند می‌توانند تهدیدکننده حریم شخصی و کپی‌رایت باشند و به عنوان یک وسیله مدرن چشم‌چرانی voyeurism هم مورد استفاده قرار گیرند.
در ۱۷ ژانویه ۲۰۰۷ شهردار نیویورک برنامه‌ای را اعلام کرد که بر اساس آن شهروندان می‌توانند صحنه‌هایی را که از جنایات با دوربین موبایل گرفته‌اند مستقیما به شماره تلفن پلیس بفرستند. در ایالات متحده بردن گوشی‌های موبایل دوربین‌دار به اماکنی همچون پنتاگون، مدرسه‌ها، تئاتر و موزه‌ها ممنوع است.
در آوریل ۲۰۰۴ دولت عربستان سعودی ورود این نوع گوشی‌ها را ممنوع کرد، ولی دسامبر همان سال، ورود این گوشی‌ها را آزاد کرد. در کره جنوبی و ژاپن، همه گوشی‌های دوربین‌دار باید طوری تولید شوند که هنگام گرفتن عکس صدای قابل شنیدنی از خود خارج کنند. در ایران هم عکس‌ها و ویدئو‌های گرفته شده با دوربین موبایل بار‌ها به صورت گسترده خبرساز شده‌اند، زمانی هم صحبت از پلیس موبایل بود که با فاصله کوتاهی تکذیب شد.
روزپلاس
