امروزه صحرای بزرگ آفریقا یکی از خطرناکترین و خشکترین مکانهای زمین شناخته میشود. این شهرت مرگبار به دلیل وجود گرمای زیاد، خاک غیر حاصلخیز و خشک و طوفانهای گردوغبار و شن است.
کاوشهای اخیر دیرینه شناسان در صخرههای مربوط به عصر کرتاسه واقع در جنوب شرقی مراکش، نشاندهنده وجود بقایای دهها گونه شکارچی وحشی، ازجمله خزندگان پرنده و گوشتخوارانی مانند تمساح است. این بقایای کشفشده متعلق به بخشی از آثار فسیلی جانورانی است که دیرینه شناسان آن را گروه کم کم (Kem Kem Group) مینامند.
در آغاز دوره کرتاسه یعنی حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش، صحرای بزرگ آفریقا محل استقرار سیستم رودخانهای وسیعی بود که زیستگاههایی را برای تنوع گونههای زمینی و آبزی فراهم میکرد. به باور دیرینه شناسان، گروه جانوری کم کم شامل بزرگترین دایناسورهای درنده روی کره زمین است.
دایناسور موسوم به Carcharodontosaurus که دارای دندانهایی بلند بوده و جثهای به ارتفاع حدود ۸ متر داشت، یکی از دایناسورهای خطرناک ساکن در این منطقه محسوب میشود که میتوانست طعمههای خود را با استفاده از آروارههای عظیم و دندانهای چاقو مانندش که بعضی از آنها تا طول ۲۰ سانتیمتر بودند، نابود کند.
یکی دیگر از دایناسورهای خونخوار و خطرناک این منطقه که Deltadromeus نام داشت، درندهای سریعتر و چابکتر از سایر دایناسورهای بزرگ محسوب میشود که این موضوع به وی امکان تعقیب طعمههایش را میداد.
در کنار این دو شکارچی ترسناک نوعی از خزندگان پرنده به نام pterosaurs و تعداد زیادی از شکارچیان تمساح مانند، این منطقه ماقبل تاریخی را تبدیل به خطرناکترین بخش کره زمین کرده بودند.
نزار ابراهیم، استادیار زیستشناسی در دانشگاه دیترویت رحمت در این رابطه گفت: «این منطقه مسلماً خطرناکترین مکان در تاریخ سیاره زمین بود.»
یافتههای دیرینه شناسان نشان میدهد دریاچهها و زیستگاههای آبی منطقه صحرای بزرگ افریقا در روزگار باستان به همان اندازه وحشتناک بود.
دیوید مارتیل (David Martill) پژوهشگر ارشد این مطالعات، از دانشگاه پورتسموث نیز درباره شرایط صحرای بزرگ آفریقا در دوره کرتاسه گفت: «این مکان مملو از ماهیهای بزرگ و گوشتخوار بود. جانوران کوسه مانندی در این منطقه زندگی میکردند که دندانهای آنها بیشباهت به خنجر نبوده و هیچ طعمهای نمیتوانست در برابر این جانور شانس چندانی داشته باشد.»
شرح کامل این پژوهش و یافتههای بهدستآمده از آن در آخرین شماره مجله تخصصی ZooKeys منتشرشده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.
سینا پرس