ینس کوهن، متخصص ویروس‌های کشنده در موسسه ملی سلامت می‌گوید: «بزرگترین مشکل این است که بخش عمده‌ای از مردم متوجه نمی‌شوند نام‌ها فقط برچسب هستند.» برعکس ما دوست داریم جایی که نباید به دنبال معنا بگردیم و این بسیار خطرناک است. این همان بلایی است که در این گزارش به سراغ آن رفته ایم؛ اسامی دردسر سازی که آخرین نمونه آن “COVID-۱۹” است که استفاده اش به اندازه کرونا در بین مردم جهان مرسوم نیست. نامهای متعددی هستند که روی ویروس ها، افراد، محصولات، توفان‌ها و وقایع گذاشته شده اند و این نام‌ها یا شباهت‌های اسمی، چالش‌هایی را به وجود آورده است.
اسامی دردسر ساز
کرونا (Corona) به معنای تاج است و چه کسی تصور می‌کرد این نام پس از قرار گرفتن روی یک ویروس چنین هزینه ساز باشد؟ نخستین قربانی تشابه اسمی کرونا، شرکت آنهویزر بوش بود که ماءالشعیر معروف «کرونا» را تولید می‌کند. این شرکت اوایل اسفند ماه اعلام کرده بود که در دو ماه نخست شیوع ویروس کرونا، ۱۷۰ میلیون دلار زیان کرده است و سپس تولید خود را متوقف کرد. این میزان ضرر که ناشی از افت فروش این آبجوست، یکی از بدترین وضعیت‌های مالی این شرکت در ۱۰ سال گذشته را رقم زده است. اما دردسر به همین جا خلاصه نشد. این شرکت قرار بود کارخانه‌ای عظیم را برای تولید آبجو در یکی از مناطق مرزی مکزیک (شهر مخیکالی) برپا کند و بیش از ۶۰ درصد از کارخانه نیز احداث شده بود. اما با افزایش انتقاد‌ها و ترس مردم شهر، رئیس جمهوری مکزیک، چهارم فروردین امسال ادامه فعالیت این پروژه یک و نیم میلیارد دلاری را لغو کرد.
طلسم نام ویروسی برای خودرو
شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان، از جنبه‌های مختلف صنعت خودرو را تحت تاثیر قرار داده است؛ از کاهش فروش و تعطیلی کارخانه‌ها تا لغو برگزاری نمایشگاه‌های خودرو و رونمایی از مدل‌های جدید. در تازه‌ترین واکنش به این ویروس، «مینی» که بخشی از کارخانه «ب‌ام‌و» است اعلام کرده که نام رینگ ویژه‌ای را که برای اولین مدل الکتریکی خود طراحی کرده بود، تغییر می‌دهد. «چرخ کرونا»، نام رینگ ۱۷ اینچی جدید مینی بود که با الهام از پریز‌های برق در بریتانیا طراحی شده است. اما هفته گذشته، این شرکت گفت که این اسم را تغییر می‌دهد. یک بدشانسی تکراری. در سال ۲۰۱۶ نیز در حالی که شرکت «تاتا» قصد داشت یکی از مهم‌ترین مدل‌های خود به نام «زیکا» (اسم جنگلی در اوگاندا) را رونمایی کند، ویروسی به همین نام در جهان همه‌گیر شد و کارخانه هندی ناگزیر نام مدل خود را تغییر داد.
نامهای به دوست خوبم «کرونا»!
چندی پیش والدین هندی، نوزادان دو قلوی خود را کووید و کرونا نام گذاری کردند. اما این نام گذاری ممکن است خوشایند فرزندان شان نباشد. همچون «کرونا» پسر ۸ ساله استرالیایی که دوستانش در مدرسه کرونا ویروس صدایش می‌کردند. این کودک پس از آن که فهمیده بود تام هنکس بازیگر مشهور هالیوودی فیلم‌های «فارست گامپ» و «نجات سرباز رایان» به کووید ۱۹ مبتلا شده است، در نامهای با او و همسرش ابراز همدردی کرد. او نوشت که نامش را دوست دارد؛ اما در مدرسه «کروناویروس» صدایش می‌زنند و وقتی که این طور صدایش می‌زنند خیلی ناراحت و عصبانی می‌شود. این نامه باعث شد هنکس همراه نامهای دوستانه که با «دوست خوبم کرونا» آغاز می‌شود، ماشین تحریری از برند «کرونا» را به وی هدیه دهد.
تغییر نام روستای گردشگری اتریشی
مسئولان یک دهکده گردشگری در اتریش می‌گویند به خاطر ویروس کرونا ناچارند نام گردشگری روستایشان را تغییر بدهند. روستای «زانکت کرونا آم وکسل» (به معنای کرونای مقدس) در اتریش با کمتر از ۴۰۰ نفر جمعیت یکی از جاذبه‌های گردشگری در منطقه خود به شمار می‌رود. دهدار این روستا به خبرگزاری فرانسه گفته: نام کرونا در اسم دهکده ما در روز‌های اول بحران اخیر شاید موجب خنده هم می‌شد، اما همه‌گیری جهانی این بیماری، موضوع جدی است و باید فکری به حال نام توریستی روستا بکنیم.
داعش، نام دردسرساز دیگر
همان طور که در ابتدای گزارش گفته شد کرونا آخرین اسم دردسرساز بوده، اما تنها اسم نبوده است. برای مثال در سال ۲۰۱۴ دو تبعه مصری مقیم آمریکا کافی شاپی را نزدیک منزل رئیس‌جمهور وقت این کشور (اوباما) افتتاح کرده‌اند که نام آن شبیه گروه تروریستی داعش بود. «رضا لبیب» و «میشل جادا…» اتباع مسیحیِ مصریِ مقیم نیویورک نام کافی شاپ خود را «ایزیس ISIS» که نام یکی از الهه‌های مصر است، گذاشته بودند. اما کلمه ISIS که مخفف انگلیسی نام گروه تروریستی داعش است، باعث نگرانی و وحشت رهگذران شده بود. آوریل ۲۰۱۵ نیز سازمان جهانی هواشناسی اسم (ISIS) را از فهرست اسامی گردباد‌های منطقه شمالی اقیانوس آرام حذف کرد. مثال دیگر برای دردسر مشابهت نامی با گروه تروریستی، ضرر مالی مقطعی شرکت داروسازی آمریکایی «ایزیس فارماسوتیکال» تولید کننده دارو‌های درمان سرطان و بیماری‌های قلبی به دلیل شباهت اسمش با داعش بود.
فیسبوک حساب بابانوئل را بست!
بابا نوئل که بیشتر آن را با «Santa Claus» می‌شناسند طبق افسانه‌ها هر سال در کریسمس با سورتمه‌ای که توسط گوزن‌ها کشیده می‌شود، از قطب شمال می‌آید و برای کودکان هدیه می‌آورد. شباهت نامی حساب فیسبوکی مردی به نام «سانتا کلاس» در سال ۲۰۱۷ باعث شد شرکت فیس بوک حساب کاربری این فرد را تعلیق کند و خواستار اثبات هویت او شود. «کلاس» اهل شهر «نورث پول» – به معنای قطب شمال – در ایالت آلاسکای آمریکاست و گفته که فیسبوک هرگز دلیل مسدود شدن صفحه او را توضیح نداد.
شباهت جنجالی کفش پوما و هیتلر
در کنار تشابه‌های اسمی، شباهت‌های ظاهری هم جنجال برانگیز بوده است. برای مثال:شرکت تولیدی معروف پوما سال گذشته یک کفش ورزشی به بازار عرضه کرده که برخی فعالان شبکه‌های اجتماعی آن را بسیار به هیتلر شبیه دانسته‌اند. وقتی این کفش را جلوی خود می‌گذارید، مدل مو و سبیل معروف آدولف هیتلر به ذهن متبادر می‌شود. آدولف هیتلر رهبر آلمان نازی بود که در دوران جنگ جهانی دوم به خاک شوروی حمله کرد. پس از پربازدید شدن این عکس در فضای مجازی طرفداران تئوری توطئه در روسیه فوراً دست به کار شدند و اسناد و مدارکی را هم برای این ادعای خود مبنی بر عمدی بودن طراحی کفش منتشر کردند. آن‌ها می‌گویند رودولف داسلر بنیان گذار شرکت کفش پوما عضو حزب نازی بوده است. حتی کار به دومای روسیه هم رسیده و یکی از نمایندگان مجلس این کشور پوما را به یادآوری چهره یک قاتل متهم کرده است.
روزنامه خراسان
