در تاریخ ششم آبان ۹۸ محمدحسن انصاری فرد مدیرعامل وقت پرسپولیس با شرکت آتیه داده پرداز قرارداد رسمی امضا کرد. بنا به این قرارداد، این شرکت به عنوان کارگزار رسمی سرخپوشان به مدت ۵ سال شناخته و به همگان معرفی شد؛ و از همان روز، حاشیههای جدید وارد اردوگاه سرخ شد.
قراردادی که از ابتدا در هیات مدیره، محل اختلاف بود، اما تزریق پول به باشگاه و راه افتادن برخی امورات، باعث شد تا صدای کسی از درون باشگاه درنیاید. هر چند بعدها مشخص شد، همان ترزیق اولیه پول هم قرض الحسنه بوده و باشگاه باید آن مبلغ را برگرداند!
محمدحسن انصاری فرد با همکاری رضا یلوه معاون اقتصادی خود، این شرکت گمنام را در هیات مدیره معرفی میکنند و در نهایت، قرارداد هم منعقد میشود. در ادامه، مدیرعاملی که خودش پای این کارگزار را به پرسپولیس باز کرده بود، علاوه بر اینکه اختلافتش با اعضای هیات مدیره عیان شد، با این شرکت هم دچار مشکل شد و تصمیم به کناره گیری گرفت.
نکته قابل تامل در این اتفاقات این بود که کم کم زمزمههایی مبنی بر ترکمنچای گونه بودن قرارداد پرسپولیس با آتیه داده پرداز به گوش رسید. با توجه به صحبتهای برخی اعضای هیات مدیره و اخباری که به بیرون درز میکرد، مشخص شد قراردادی که عقد آن را افتخاری برای باشگاه میدانستند، دستاوردی برای این تیم با هواداران میلیونی نداشته است.
قرارداد پرطمطراقی که هر چه در متن آن بررسی میکنیم، بیشتر عواید برای کارگزار است و سود خاصی برای پرسپولیس دیده نمیشود. یک طرفه بودن تعهدات این باشگاه مردمی و عدم تعهد مشخص و قطعی از سوی کارگزار، نکتهای است که ذهن مخاطب را با ابهاماتی اساسی مواجه میکند.
قرارداد پرسپولیس و کارگزاری که مدعی هستند هم اکنون فسخ شده، از ابعاد و زوایای مختلفی قابل بررسی است که در این گزارش قصد داریم به “موضوع قرارداد و همکاری” اشاره داشته باشیم که خود گویای بسیاری از ناگفته هاست. این مبحث در ماده سه وجود دارد که میتوانید متن آن را در زیر بخوانید:
ماده سه. موضوع قرارداد و همکاری:
۱.۳- واگذاری انحصاری امتیاز هر نوع استفاده و بهرهبرداری از عنوان حامی تیمهای پرسپولیس و امثال آن، از باشگاه صرفا به شرکت در کلیه فعالیتهای درآمدزا و در چارچوب این قرارداد و باشگاه حق انعقاد قرارداد با اشخاص ثالث (به جز موارد ماده سیزده و تبصره ۲ ماده ۳) در خصوص موضوع این قرارداد را از خود سلب مینماید.
۳.۲- مشارکت انحصاری بین طرفهای قرارداد در ایجاد و بهرهبرداری تجاری از کلیه فعالیتهای درآمدزای مربوط به باشگاه در چارچوب همین قرارداد از جمله:
بسترهای دیجیتالی، اینترنتی، مخابراتی و دیگر بسترهای فناوری اطلاعات و ارتباطات.
ایجاد ارتباط و ارائه خدمات به هواداران باشگاه، تیمهای باشگاه و خدمات ویژه رویدادهای باشگاه شامل سامانههای مختلف هواداری، کارت و حساب هواداری، خدمات ارزش افزوده مخابراتی، وب سایت و پورتال هواداران و دیگر بسترهای ارائه خدمات و محصولات هواداری.
پخش زنده و غیر زنده مسابقات، تمرینات، برنامهها و رویدادها و همچنین کلیه محتواها و محصولات چند رسانهای مرتبط با تیمها و مسابقات و رویدادهای مربوط به باشگاه، بازیکنان و کادر فنی تیمها در کلیه رسانههای مجازی (فقط مواردی که در اختیار باشگاه باشند.)
فرصت تبلیغات دیجیتالی، پیراهن و البسه ورزشی، تلویزیونی، رادیویی، مکتوب و چاپی و دیگر رسانههای عمومی مربوط به باشگاه و همچنین دیگر رسانههایی که با همکاری باشگاه و یا استفاده از محبوبیت باشگاه ایجاد میشوند (در صورتی که در اختیار باشگاه باشند.)
فرصتهای تبلیغات محیطی کلیه مسابقات رسمی و دوستانه باشگاه. (فقط مواردی که در اختیار باشگاه باشند.)
کلیه خدمات مربوط به باشگاه (موضوع قرارداد) با نامهای محتوای مرتب و یا با استفاده از حقوق در اختیار باشگاه، تولید، توزیع و ترویج میشوند.
بهرهبرداری از فرصتهای تبلیغاتی برندها، نمایندگیها، رویدادها و تورنمنتهای در اختیار باشگاه.
۳.۳- اعطاء حق انحصاری نام تجاری باشگاه به شرکت برای ارائه محصولات الکترونیکی و محتواهای متعلق به باشگاه، در قالب خدمات ارزش افزوده و ارائه کلیه خدمات مربوط به هواداران باشگاه از طریق شبکههای انتقال.
۳.۴- اعطاء حق انحصاری استفاده از نام تجاری باشگاه به شرکت برای ارائه محصولات الکترونیکی، محتواها، کالاها و خدمات متعلق به باشگاه و همچنین برای فروش محصولات و خدمات اپراتورهای شبکه انتقال.
۳.۵- اعطاء حق انحصاری به شرکت برای ارائه خدمات پرداخت همراه بر بستر پیامک، کد دستوری، GPRS، اپلیکیشن و دیگر روشهای پرداخت در بسترهای شبکه بانکی و یا اپراتورهای شبکه انتقال به منظور فروش محصولات الکترونیکی، فروش بلیط الکترونیکی و غیر الکترونیکی و دیگر اقلام مربوط به باشگاه و محتواها یا جمعآوری کمکهای نقدی هواداران از طریق سامانه و اپلیکیشن.
۳.۶- کلیه فعالیتهای درآمدزا غیر مندرج در موارد فوق که در چارچوب قوانین کشور و اساسنامه باشگاه قابل تعریف باشد. در صورت شناسایی فعالیتهای درآمدزای غیر مندرج در موارد فوق، طرفین قرارداد در قالب متمم قرارداد جهت همکاری اقدام میکنند.
تبصره ۱: در این قرارداد منظور از تیمهای پرسپولیس، تیمهای رشته مختلف ورزشی بانوان و آقایان است که زیر نظر باشگاه تشکیل و اداره میشوند، در تمام گروهها و ردههای سنی اعم از تیمهای پایه، جوانان، امید و بزرگسالان خواهد بود.
تبصره ۲: موارد ذیل از موضوع قرارداد خارج میباشد:
حق پخش صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (مگر این که صدا و سیمای ج. ا. ا. حق پخش تلویزیونی را با باکس و فرصتهای تبلیغاتی باشگاه تهاتر نماید. در این صورت باکس و فرصتهای تبلیغاتی حاصل از تهاتر جهت اهداف این قرارداد در اختیار شرکت قرار میگیرد.)
مؤسسه علمی، آموزشی، پژوهشی و پزشکی پرسپولیس (در این مورد با توافق با شرکت میتوان فعالیتهای درآمدزای مشترک تعریف کرد.)
مرکز علمی، کاربردی پرسپولیس.
فعالیتهای بورسی باشگاه پرسپولیس و صندوق نیکوکاری پرسپولیس.
درآمدزایی از محل فروش و یا اجاره اماکن در اختیار باشگاه از قبیل: استخر و زمین تمرین.
درآمد سهم باشگاه برای حضور در مسابقات از محل فیفا، کنفدراسیون فوتبال آسیا، جوایز لیگ و جام حذفی ایران.
درآمد حاصل از نقل و انتقال بازیکنان، آکادمی پرسپولیس، صدور مجوز و تاسیس مدارس فوتبال.
کمکهای بلاعوض در صورتی که هیچ گونه اطلاعرسانی یا بهرهبرداری تجاری و تبلیغاتی از آن صورت نگیرد.
تبصره ۳: کلیه فعالیتهای شرکت در راستای انجام موضوع قرارداد میبایستی در چارچوب ضوابط و قوانین جمهوری اسلامی ایران و با حفظ شئونات فرهنگی، ورزشی، اداری و اسلامی باشگاه باشد.
در همان بند یک ماده سه قرارداد، تکلیف مشخص است. پرسپولیس عملا برای هیچ فعالیت اقتصادی، اختیاری از خود ندارد و هر آنچه قرار است روی دهد، باید با نظر کارگزار مالی باشد و لاغیر. در تبصره یک این ماده، میتوان پی به ابعاد این قرارداد برد؛ استفاده کامل از همه تیمهایی که حتی باشگاه هنوز برخی از آنها را ندارد! در واقع، تمام آنچه پرسپولیس نامیده میشود، در این ماده به این کارگزار واگذار شده است.
ماده چهار. مدت قرارداد:
مدت کلی قرارداد از تاریخ امضای قرارداد به مدت ۵ سال شامل پنج فصل لیگ برتر فوتبال ایران از فصل ۹۸-۹۹ تا پایان فصل ۱۴۰۲-۱۴۰۳ میباشد. البته، روز گذشته الحاقیهای به این قرارداد اضافه شد که مدت زمان آن را به سه سال کاهش داد که تاثیری در نقد و بررسی اصل موضوع ندارد.
نکته عجیب همین است که چطور پرسپولیس که وزارت ورزش مدعی آن شده که میخواهد آن را وارد بورس کند به دست بخش خصوصی بسپارد، با یک کارگزار مالی ناشناس، قرارداد ۵ ساله (در الحاقیه جدید، سه سال را در نظر داشته باشید) امضا کرده؛ آن هم سالی که به صورت فصل فوتبالی محاسبه شده است؟ آیا خصوصی سازی پرسپولیس با این قرارداد و زمان بندی غیرمتعارف آن، در تضاد نیست؟ آیا میتوان باور داشت که عزمی برای خصوصی سازی این باشگاه وجود دارد، اما صرفه اقتصادی آن برای پنج سال واگذار بشود؟! از سوی دیگر، در سال منتهی به انتخاباتی که دیگر دولت کنونی بر مسند کار نیست، چگونه چنین تصمیمی برای واگذاری چند ساله تمام این باشگاه اتخاذ شده است؟ آیا میتوان باور داشت که برای انعقاد چنین قراردادی، صرف و صلاح پرسپولیس در نظر گرفته شده است؟
با مرور فقط ماده سه و چهار قرارداد، این پرسش به وجود میآید که برای پرسپولیس، چه چیزی باقی مانده که واگذار نکرده باشد؟ آیا قرار دادن تبصره دو را نمیتوان یک مزاح تلقی کرد که استثنائات این واگذاری و مشارکتهای انحصاری را شامل میشود؟ مبنای انعقاد چنین قراردادی و واگذاریهای انحصاری صورت گرفته در آن، چه بوده و چرا برای ۵ سال (یا در الحاقیه جدید سه سال) چنین اتفاقی روی داده است؟ پاسخ مدیران وقت پرسپولیس و وزارت ورزش درباره این قرارداد شگفت انگیز و ابعاد آن چیست؟