گروه فرهنگی:حسام‌الدین سراج از خوانندگان مطرح و شناخته شده موسیقی ایران است که علاوه بر فعالیت در ارائه موسیقی سنتی ایران، در ارائه موسیقی آیینی و مذهبی هم تلاش بسیاری داشته است.این هنرمند چندی پیش صدای اذان گویی خود را در صفحه اینستاگرامش پخش کرد که بسیار مورد توجه مردم قرار گرفت صدایی که مورد بی‌مهری و کم لطفی رسانه ملی قرار گرفت.
به‌عنوان یک خواننده شناخته شده از دیدگاه شما، اذان گویی از گذشته تا به امروز، چه سیری را طی کرده است؟
طبق روایت تاریخ، اولین اذان‌ها در زمان حضرت پیامبر(ص) و توسط بلال حبشی خوانده شده است، صدایی که برای مردم خاطره ساز بوده و بعدها و طی زمان، آرام آرام به لحاظ لحن و ملودی تکامل پیدا کرده است و در دوره اخیر و در کشورهای مختلف اذان گویی موقعیت و مرتبه خاصی دارد. درایران هم اذان موذن‌زاده اردبیلی مورد استقبال مردم است، اذانی که برای مردم دلنشین است و این دلنشین بودن و زیبایی آن نخست به این علت است که در مایه بیات ترک خوانده شده که مورد علاقه مردم است و دیگر اینکه مرحوم موذن‌زاده اردبیلی با یک اخلاص ویژه ای این اذان را خوانده و براساس گفته خود ایشان ۴۰ روز روزه دار بوده و بعد این اذان را گفته است. نکته دیگر اینکه این اذان در مدت زمان بسیاری پخش شده و در خاطره مردم شکل گرفته است و نوستالژی مردم ایران است و به‌عنوان اولین اذان ویژه ایرانی مورد اقبال عموم مردم بوده است. البته اذان‌های دیگری هم مانند اذان مرحوم شیخ محمد آقاتی هم در بیات ترک اجرا شده که بسیار دلنشین و زیبا بوده و اگر بخواهیم در مرتبه دوم قلمداد کنیم چندان بیراه نبوده است. همان‌طور که حضرت مولانا می‌فرماید: «این همه آوازها از شه بود گرچه از حلقوم عبدالله بود» بنابراین اگر ما انسان ها، بنده‌های زیبای حضرت حق باشیم قائدتاً کارهای خوبی در این عالم صورت می‌گیرد.
طبق روایت تاریخ، اولین اذان‌ها در زمان حضرت پیامبر(ص) و توسط بلال حبشی خوانده شده است، صدایی که برای مردم خاطره ساز بوده و بعدها و طی زمان، آرام آرام به لحاظ لحن و ملودی تکامل پیدا کرده است و در دوره اخیر و در کشورهای مختلف اذان گویی موقعیت و مرتبه خاصی دارد. درایران هم اذان موذن‌زاده اردبیلی مورد استقبال مردم است، اذانی که برای مردم دلنشین است و این دلنشین بودن و زیبایی آن نخست به این علت است که در مایه بیات ترک خوانده شده که مورد علاقه مردم است و دیگر اینکه مرحوم موذن‌زاده اردبیلی با یک اخلاص ویژه ای این اذان را خوانده و براساس گفته خود ایشان ۴۰ روز روزه دار بوده و بعد این اذان را گفته است. نکته دیگر اینکه این اذان در مدت زمان بسیاری پخش شده و در خاطره مردم شکل گرفته است و نوستالژی مردم ایران است و به‌عنوان اولین اذان ویژه ایرانی مورد اقبال عموم مردم بوده است. البته اذان‌های دیگری هم مانند اذان مرحوم شیخ محمد آقاتی هم در بیات ترک اجرا شده که بسیار دلنشین و زیبا بوده و اگر بخواهیم در مرتبه دوم قلمداد کنیم چندان بیراه نبوده است. همان‌طور که حضرت مولانا می‌فرماید: «این همه آوازها از شه بود گرچه از حلقوم عبدالله بود» بنابراین اگر ما انسان ها، بنده‌های زیبای حضرت حق باشیم قائدتاً کارهای خوبی در این عالم صورت می‌گیرد.
علت ماندگاری اذان‌های گذشته را در چه می‌دانید؟
در مورد مانا و ماندگاری این گونه اذان‌ها باید بگویم به صرف قدیمی بودن کاری ماندگار نمی‌شود بلکه آثاری ماندگار هستند که از کیفیت هنری قوی برخوردار بوده و ریشه در فرهنگ کهن داشته باشند. البته این فرهنگ در قومیت‌ها و ملل مختلف به گونه‌های متفاوت تعریف و تعبیر می‌شود.
در مورد مانا و ماندگاری این گونه اذان‌ها باید بگویم به صرف قدیمی بودن کاری ماندگار نمی‌شود بلکه آثاری ماندگار هستند که از کیفیت هنری قوی برخوردار بوده و ریشه در فرهنگ کهن داشته باشند. البته این فرهنگ در قومیت‌ها و ملل مختلف به گونه‌های متفاوت تعریف و تعبیر می‌شود.
علت ماندگاری برخی ادعیه‌های سحرگاهی و دعاهایی همچون ربنای استاد شجریان چیست؟
ربنای استاد شجریان هم به چند دلیل مورد اقبال مردم واقع شده است نخست اینکه ملودی‌ها با کلام بسیار سازگار است و بدرستی اجرا شده و دیگر اینکه صدا نهایت قدرت خود را به نمایش گذاشته و همچنین این دعای زیبا در مدت بسیاری پخش شده است. فراموش نکنیم کارهایی که در مدت زمان پخش می‌شود و به گوش مردم می‌رسد با آن خاطره دارند و نوستالژیک هستند. به‌عنوان مثال ربنایی که سال‌ها در ماه مبارک رمضان به گوش مردم وعاشقانش رسیده و مردم با آن خاطره دارند و نکته دیگر اینکه ریشه در فرهنگ کهن ایران اسلامی دارد.
ربنای استاد شجریان هم به چند دلیل مورد اقبال مردم واقع شده است نخست اینکه ملودی‌ها با کلام بسیار سازگار است و بدرستی اجرا شده و دیگر اینکه صدا نهایت قدرت خود را به نمایش گذاشته و همچنین این دعای زیبا در مدت بسیاری پخش شده است. فراموش نکنیم کارهایی که در مدت زمان پخش می‌شود و به گوش مردم می‌رسد با آن خاطره دارند و نوستالژیک هستند. به‌عنوان مثال ربنایی که سال‌ها در ماه مبارک رمضان به گوش مردم وعاشقانش رسیده و مردم با آن خاطره دارند و نکته دیگر اینکه ریشه در فرهنگ کهن ایران اسلامی دارد.
اخیراً در صفحه اینستاگرام خود اذانی را با صدای خود منتشر کرده اید و اشاره داشتید که این کار در صداوسیما پخش نشده است.
این قطعه حدوداً ۸-۷ سال پیش با وساطت دوست عزیزم علیرضا نداف شکل گرفت که ایشان هم از قاریان قرآن هستند اما از رادیو و تلویزیون کشورمان پخش نشده البته مسأله مهمی نیست و ناراحت از این موضوع نیستم و آنچه که تقدیر بوده انجام شده و خدا را شاکرم که حنجره من منادی یک آیت معنوی باشد و شاید در آینده تأثیری بر دلی بگذارد.
این قطعه حدوداً ۸-۷ سال پیش با وساطت دوست عزیزم علیرضا نداف شکل گرفت که ایشان هم از قاریان قرآن هستند اما از رادیو و تلویزیون کشورمان پخش نشده البته مسأله مهمی نیست و ناراحت از این موضوع نیستم و آنچه که تقدیر بوده انجام شده و خدا را شاکرم که حنجره من منادی یک آیت معنوی باشد و شاید در آینده تأثیری بر دلی بگذارد.
