احیا یاوری، مجری پروژه سامانه ملی موقعیت‌یابی و زمان‌سنجی زمینی پایه (LPS) امروز در رویداد “ایده شوی دات راینکس؛ ارائه ایده در حوزه ناوبری و موقعیت‌یابی” که به صورت آنلاین برگزار شد، با اشاره به روند تغییرات در توسعه سیستم‌های موقعیت‌یابی، افزود: رویکرد توسعه در این حوزه فضا پایه است؛ چرا که موقعیت‌یابی فضاپایه از مزیایی چون پوشش وسیع منطقه‌ای و دقت بالا و کوچک بودن تجهیزات زمینی برخوردار است.
وی با بیان اینکه از دهه ۵۰ تقریبا همه کشورهای پیشرفته موقعیت‌یابی زمین‌پایه را در دستور کار قرار دادند، اظهار کرد: GPS نسل بعدی سیستم‌های زمین پایه است و در سال‌های اخیر کشورهای پیشرفته از دو سیستم زمین‌پایه و فضاپایه برای موقعیت‌یابی بهره می‌برند و با توسعه سیستم‌های فضا پایه، حذف سیستم‌های زمین پایه مطرح شد.
یاوری خاطر نشان کرد: ولی مطالعات نشان داد GPS آسیب پذیری‌هایی حتی در کشور آمریکا دارد؛ از این رو دنیا به این نتیجه رسید که زمان مناسبی برای حذف فناوری‌های فضاپایه نرسیده است و با تصویب کنگره آمریکا با ارتقای سیستم‌ها، باید فناوری‌های زمین‌پایه موقعیت‌یابی به ارائه سرویس خود ادامه دهند.
مجری طرح LPS هزینه‌بر بودن سیستم‌های فضاپایه نسبت به سیستم‌های زمین پایه موقعیت‌یابی را از محدودیت‌های توسعه سیستم‌های فضا پایه نام برد و یادآور شد: اگر ما بخواهیم سیستم موقعیت‌یاب برای کشور را در اختیار داشته باشیم، بالغ بر ۱.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش ناوبری نیاز است، در حالی که توسعه سیستم‌های زمین پایه هزینه‌های به مراتب کمتری را می‌طلبد.
یاوری، با اشاره به تجربه کشور هند در این زمینه، یادآور شد: کشور هند برای توسعه سیستم فضاپایه موقعیت‌یابی برای سرتاسر هند ۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرد.
این محقق با اشاره به جزئیات و مراحل اجرای پروژه سامانه ملی موقعیت‌یابی و زمان‌سنجی زمینی پایه (LPS)، توضیح داد: این پروژه از سال ۱۳۸۷ آغاز شد که یکی از دستاوردهای آن تهیه سند راهبرد ملی بود که برای تصویب به دولت ارسال شد. در این پروژه چند گام پیش‌بینی شد که از آن جمله می‌توان به “توسعه فناوری‌های زمین‌پایه با توجه به توانمندی‌های داخل”، “سامانه‌های مکمل” و “منظومه ناوبری فضا پایه منطقه‌ای” اشاره کرد.
وی اجرای بخش فناوری‌های زمین‌پایه را از جمله اقدامات انجام شده در این پروژه دانست و خاطر نشان کرد: با توجه به مشکلاتی که در زمینه تعاملات با سایر کشورها ایجاد شد، امکان عدم انتقال فناوری “فرستنده‌های با برد ۲ هزار کیلومتر” به کشور فراهم نشد و این در حالی است که بر اساس این پروژه نیازمند ۵ هزار فرستنده در کشور هستیم؛ از این رو طراحی و ساخت این فرستنده‌ها را با مشارکت شرکت‌های داخلی آغاز کردیم.
یاوری از طراحی و ساخت فرستنده‌های پرقدرت با توان بالای یک مگاوات توان تشعشعات در کشور خبر داد و گفت: این فرستنده‌ها در حال حاضر آماده شده است.
وی به فرآیند توسعه بخش تجهیزات گیرنده این سامانه موقعیت‌یابی ملی اشاره کرد و ادامه داد: در حال حاضر گیرنده‌های GPS در مدل‌های مختلف در بازار وجود دارد و امکان خریداری آن هست، ولی امکان خرید گیرنده‌های زمین‌پایه به دلیل کاربردهای دوگانه وجود ندارد از این رو بر روی ساخت این تجهیزات در داخل کشور تمرکز کردیم.
یاوری با بیان اینکه گیرنده‌های زمین پایه سیستم‌های موقعیت یابی در کشور بومی سازی شده است، اضافه کرد: این سامانه در حال حاضر به صورت پایلوت اجرایی شده است.
به گفته وی پروژه سامانه ملی موقعیت‌یابی و زمان‌سنجی زمینی پایه (LPS) از فاز توسعه فناوری عبور کرده و در فاز نصب تاسیسات است که این فاز نیز از سال جاری آغاز شده است و در طی آن ۵ فرستنده در ۵ نقطه از کشور نصب می‌شود و سرویس‌های لازم را ارائه خواهد کرد.
یاوری با بیان اینکه بخش زیر ساخت این سامانه همانند بسیاری از کشورها تحت نظارت دولت است، یادآور شد: ولی بخش خصوصی می‌تواند در بخش ارائه خدمات و توسعه نرم‌افزارها فعال شود.
به گفته وی، ارسال اولین سیگنال ملی این طرح نیازمند سرمایه‌گذاری است.
سامانه ملی موقعیت‌یابی و زمان‌سنجی زمین‌پایه (LPS) سامانه‌ای زمین پایه بوده که قادر است کلیه خدمات موقعیت یابی، ناوبری و زمان سنجی کشور را که پیش از این بر پایه (GPSمتعلق به آمریکا) بود، ارائه دهد.
با توجه به عدم کنترل بر روی دقت، کیفیت و کمیت خدمات موقعیت‌یابی، ناوبری و زمان‌سنجی و امکان قطع خدمات در مواقع بحرانی از سوی آمریکا، ایجاد یک سیستم بومی با قابلیت اطمینان بالا و جایگزینی سریع، امری “ضروری و فوریت‌دار” بود. بر همین اساس، پروژه سامانه ملی موقعیت‌یابی و زمان‌سنجی زمینی پایه ایران (LPS) به عنوان طرحی ملی در دستور کار قرار گرفته و دانشگاه صنعتی مالک اشتر موفق شد در فاز اول، فرستنده‌ای با توان یک مگاوات بومی را طراحی و تولید کند.
عدم وابستگی به سامانه‌های GPS غیر بومی از اهداف اجرای این طرح است.
تفاوت سامانه‌های موقعیت‌یاب داخلی با نمونه‌های خارجی در این است که فرستنده‌های GPS بومی در داخل کشور قرار دارند. سامانه موقعیت‌یاب طراحی‌شده، “زمین پایه است” و در این نوع سامانه‌ها به جای آنکه فرستنده‌ها در فضا باشند، بر روی زمین قرار دارند؛ از این رو به آنها سامانه‌های “زمین‌پایه” می‌گویند.
سامانه موقعیت‌یاب بومی زمین پایه در برابر اختلالات و شرایط جوی بسیار مقاوم است؛ از این رو در هر شرایطی قادر به ارائه سرویس‌های مطمئنی هستند.
نمونه خارجی سامانه‌های GPS دقت بالاتری دارند، ولی آسیب پذیرترند و در برابر اختلالات قادر به ارائه سرویس نیستند، به گونه‌ای که در شرایط خاص آب و هوایی و مناطق کوهستانی و شهری ممکن است نتوان سرویس‌های لازم را دریافت کرد.
در این پروژه تمامی فناوری‌های لازم مانند فرستنده، گیرنده، سامانه‌های کنترل، سامانه‌های شبیه‌سازی و طراحی توسعه داده شده است، محققان این طرح موفق به ساخت فرستنده رادیویی با دو نوع فناوری، سوئیچینگ ۱۵ کیلوواتی و یک مگاواتی، نیم موج با ماژول پایه ۴۰۰ آمپری قابل موازی‌سازی برای ساخت فرستنده‌ها تا ۴ مگاوات شدند.
کاربرد این سامانه در حیطه‌هایی چون مخابرات، نیرو، راه و ترابری و نظامی است. این سامانه‌ها جزو زیر ساخت‌هایی است که در امنیت ملی اثر دارد؛ چراکه به مرور همه کشورها به سرویس‌های مکان‌یابی و موقعیت‌یابی وابسته می‌شوند؛ از این رو هر کشوری به سامانه‌های موقعیت‌یابی بومی مجهز خواهد شد.
انتهای پیام
