دو فضانورد آمریکایی سوار بر کپسول فضایی “دراگون”(Dragon) به فضا پرتاب شدند تا به “ایستگاه فضایی بینالمللی” (ISS) برسند. این پرتاب، هیجان زیادی را در سراسر جهان به همراه داشت که نه تنها به خاطر دستاوردهای فنی خاص آن، بلکه به خاطر همکاری سازمان فضایی آمریکا با یک شرکت بخش خصوصی بود. این نخستین بار است که فضانوردان، به واسطه یک شرکت خصوصی به فضا میروند و این رخداد مهم میتواند آغاز عصر جدیدی در اکتشافات فضایی باشد.
“روبرت ال. بهنکن”(Robert L. Behnken) و “داگلاس جی. هارلی”(Douglas G. Hurley)، فضانوردان ناسا، سوار بر کپسول فضایی دراگون شرکت “اسپیسایکس”(SpaceX) به فضا پرتاب شدند.
موشک “فالکون۹”(Falcon ۹) که این کپسول فضایی را به همراه سرنشینان آن با خود به مدار برد نیز ساخت شرکت اسپیسایکس است. این پرتاب، از “مرکز فضایی کندی”(KSC) ناسا در فلوریدا انجام شد که پیشتر برای ماموریتهای دیگری از جمله “آپولو”(Apollo) به کار رفته بود. این ماموریت جدید موسوم به “دمو-۲”(Demo-۲) در واقع یک پرواز آزمایشی به شمار میرود و به ماموریتهای بیشتری در ماههای آینده ختم خواهد شد.
این ماموریت برای ناسا، نخستین پرواز فضانوردان این آژانس فضایی است که با یک فضاپیمای آمریکایی و از خاک آمریکا انجام میشود. این پرتاب جدید، نتیجه دههها تلاش است که امکان ساخت و اجرای ماموریتهای مهم فضایی را برای بخش خصوصی فراهم میکند و به ناسا نیز امکان میدهد تا اکتشافات خود را در اعماق فضا آغاز کند و گامی برای فرستادن انسان به ماه، مریخ و شاید برخی سیارکها بردارد.
مشارکت خصوصی
فعالیت صنایع خصوصی در بخش فضا، موضوع جدیدی نیست. بسیاری از ماموریتهای آژانسهای فضایی، با همکاری شرکتهای خصوصی صورت میگیرد. میتوان گفت که صدها نهاد خصوصی در حال حاضر به ساخت ماهوارههای تجاری برای مشتریان خود مشغول هستند.
از آنجا که خدمات پرتاب به تجهیزات دقیق و بودجه مالی نیاز دارند، با محدودیت همراه هستند اما چندین شرکت خصوصی از جمله “اسپیسایکس” و “بوئینگ” به این کار پرداختهاند. بسیاری از این شرکتها مانند “ویرجین گلکتیک”(Virgin Galatic) به تازگی پروازهای فضایی انجام دادهاند و امیدوارند که به زودی بتوانند پرتاب مسافران را به فضا آغاز کنند. سال گذشته، فضاپیمای ساخت شرکت آمریکایی “اسکیلد کامپوزیتس”(Scaled Composites)، یک انسان را برای مدت کوتاهی به فضا برد و نخستین سفر فضایی با یک فضاپیمای خصوصی را رقم زد.
روزنهای به آینده
پرتاب دراگون، این حقیقت را به نمایش میگذارد که مشارکت و سرمایهگذاری برای پژوهش و اکتشاف در حوزه فضا، اکنون بیش از گذشته است. آژانسهای فضایی کشورهای گوناگون در حال حاضر نه تنها دادهها و منابع را با یکدیگر به اشتراک میگذارند، بلکه همکاری آنها برای انجام دادن چنین ماموریتهایی نیز رو به افزایش است. ایستگاه فضایی بینالمللی به تنهایی یک نمونه خوب از همکاری در بخش فضا است.
آژانسهای فضایی باید انرژی و منابع خود را بیشتر به سوی پژوهشهای علمی و اکتشاف در اعماق فضا سوق دهند. اکنون ۵۰ سال از فرود انسان روی ماه گذشته است و تلاشها باید در جهت فرستادن انسان به مریخ و دیگر اجرام آسمانی پیش بروند.
موضوع بازگشت به ماه که ناسا و دیگر آژانسهای فضایی برای رسیدن به آن تلاش میکنند، فقط نخستین گام در این جهت است اما به منابع مالی قابل توجهی نیاز دارد که بیشتر آژانسهای فضایی از جمله ناسا در حال حاضر فاقد آن هستند. انتظار میرود که بخشهای خصوصی، سرمایههای جدیدی را به چنین پروژههایی تزریق کنند و نوآوریهای فنی را نیز به کار بگیرند.
انتهای پیام