محمد نهاوندیان بعدازظهر پنج‌شنبه در مراسم سی و ششمین سالگرد درگذشت مرحوم آیت‌الله طالقانی افزود: یکی از ویژگی‌های مرحوم طالقانی تلاش همیشگی برای تقویت انسجام جامعه بود. اگرچه باید اختلاف‌نظرها را ببینیم اما در زمان عمل این اختلاف‌نظرها نباید در انجام عمل اجتماعی و موضع‌گیری مقابل بیگانگان خللی ایجاد کند. این کار دو شرط دارد که یکی از آن‌ها بردباری و صبر است، یعنی این که حرف دیگران را بشنویم چون لازمه علم، بردباری است.
او ادامه داد: نباید به کسانی که می‌خواهند عقیده خود را به جامعه تحمیل کنند میدان دهیم و میدان را برای کسانی باز کنیم که با تجمیع نظرات می‌خواهند حقایق را نشان دهند. شرط دوم نیز تاکید بر مشترکات است. برای تقویت انسجام، وحدت و هویت ملی به جای آن که به دنبال ۱۰ درصد اختلاف نظر برویم و دیگران را متهم کنیم روی ۹۰ درصد مشترکات تاکید داشته باشیم.
رییس دفتر رییس‌جمهور با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر جذب حداکثری و دفع حداقلی گفت: اگر بنا را بر تقویت مشترکات بگذاریم جامعه‌ای منسجم‌تر و مقاوم‌تر در برابر بیگانگان خواهیم داشت. مرحوم طالقانی هم با عمل خود نشان داد می‌توان زندگی و تعامل عزتمندانه داشت.
نهاوندیان با بیان این که کمتر کسی بود که با مرحوم طالقانی حشر و نشر داشته باشد و مجذوب شخصیت متین، کلام نافذ و معنویت بارز او قرار نگیرد یادآور شد: بیان، کلام و قلم مرحوم طالقانی همه در خدمت دین خدا و حقوق مردم بود و به واقع زبان رسای اسلام و خدمت به مسلمین به حساب می‌آمد. مرحوم طالقانی چند ویژگی مهم شخصیتی داشت که از جمله آن‌ها صلابت، استواری و ایستادگی او برای حق و حقوق مردم، آزادی و پاک نگه‌داشتن نام دین بود.
وی افزود: روحیه پیوند با مردم، تعامل، جذب کردن مردم و داشتن جاذبه قوی‌تر از دافعه از دیگر ویژگی‌های مرحوم طالقانی بود. شاید جمع کردن این دو صفت در کنار هم در بعضی افراد متضاد به نظر بیاید، اما مرحوم طالقانی توانست صلابت در موضع و تعامل با مردم را با یکدیگر پیوند دهد.
رییس دفتر رییس‌جمهور در ادامه خاطرنشان کرد: فراموش نکرده‌ایم وقتی مرحوم طالقانی ماموریت برگزاری اولین نماز جمعه تهران را به عهده گرفت چه جمعیتی روانه نماز جمعه شد و طیف متنوعی از مردم در آن نماز شرکت کردند و از دل و جان به کلام نافذ او گوش دادند تا از ضرورت آزادی، مشورت با مردم و اسلام سخن بگوید. زنده نگه داشتن مشی طالقانی نیاز امروز جامعه است.
او ادامه داد: باید تعامل عزتمندانه را بار دیگر از طالقانی بزرگ بیاموزیم و این که چگونه می‌توانیم با جهان، هم‌چنین در داخل جامعه تعامل داشته باشیم. البته تعامل عزتمندانه یعنی تعاملی که در آن دست از ارزش‌ها برنمی‌داریم و احقاق حقوق ملت را دنبال می‌کنیم.
رییس دفتر رییس‌جمهور هم‌چنین تاکید کرد: ما اگر ارتباط خود را با سایرین گسترش می‌دهیم نشان اعتماد به نفس‌مان است. تعامل عزتمندانه به انزوا و شیفتگی و خودباختگی در مقابل فرهنگ بیگانه و توطئه تحمیل انزوا نه می‌گوید. این که مردم ما با قدرت و منطق در مذاکرات عزتمندانه هم حقوق هسته‌ای را تامین کنند و هم کاری کنند که هیات‌های متنوع از کشورهای جهان برای تعامل با فرهنگ و اقتصاد ایران از هم سبقت بگیرند، درسی است که از تعامل سازنده گرفته‌ایم.
نهاوندیان خاطرنشان کرد: امامان ما از این که حتی با مخالفان وارد سخن شوند هرگز هراس ندارند. ما احتجاج رضوی را از امام رضا یاد گرفته‌ایم و می‌دانیم امام صادق (ع) ابایی نداشت از این که در کلام خدا با دهریون بحث و حقانیت دین خدا را ثابت کند چرا که روشنایی هرگز از تاریکی هراس ندارد.
وی آزاداندیشی را ویژگی دیگر آیت الله طالقانی دانست و افزود: مرحوم طالقانی همه جا و همیشه طرفدار آزادی فکر بود و هرگز دینداری را با آزاداندیشی متعارض نمی‌دانست بلکه لازمه دینداری را آزاداندیشی می‌دانست. روشنفکری دینی را باید از سیره طالقانی آموخت و این که با روشنفکرانی که مثل ما نمی‌اندیشند گفت‌وگو کنیم زمینه همان اندیشه بزرگ جذب حداکثری است.
نهاوندیان اضافه کرد: باید جوانان، دانشجویان و طلاب به گونه‌ای تربیت شوند که از تعامل و گفت‌وگو با دیگران استقبال کنند و در منطق خود قدرت داشته باشند. نباید این فکر القا شود که کسانی که دین‌دار هستند از گفت‌وگو با دیگران ابا می‌کنند بلکه خود ما باید زمینه‌ساز گفت‌وگوهای برهانی باشیم.
رییس دفتر رییس‌جمهور با بیان این که طالقانی در تعامل اجتماعی پیش‌قدم بود یادآور شد: قبل از انقلاب گروه‌های و اندیشه‌های مختلف همه دوست داشتند که مرحوم طالقانی را در جمع خودشان داشته باشند. سلوک طالقانی حذفی نبود بلکه جذبی بود اما در این جذب کلام حقی را که انتخاب کرده بود عرضه می‌کرد.
او در ادامه گفت: طول عمر مبارزاتی مرحوم طالقانی مبارزه با استبداد بود. بعد از پیروزی انقلاب نیز که هم‌فکران و یارانش به رهبری امام انقلاب را به پیروزی رساندند باز هم همه را به تعامل اجتماعی و مشورت توصیه می‌کرد و می‌گفت هرچه مردم را در کارشان دخیل کنید کار بهتر پیش می‌رود.
نهاوندیان ادامه داد: مرحوم طالقانی روی مشارکت مردم در حق تعیین سرنوشت‌شان تاکید داشت و این که مردم در انتخابات مختلف حضور پیدا کنند. این که هرکس با رای خود در سرنوشت جامعه مشارکت می‌کند باعث می‌شود انسجام و عزت ملی تقویت شود.
رییس دفتر رییس‌جمهور هم‌چنین گفت: جدا نشدن از مبنای دینی در حرکت سیاسی اجتماعی از ویژگی‌های دیگر مرحوم طالقانی بود. گرچه او بیشتر به عنوان یک مبارز سیاسی شناخته می‌شود اما شخصیتی عمیقا دینی داشت. در تمام طول مسیر خود مبنای دینی خود را از دست نمی‌داد و در خطبه‌هایش با این که به مسایل سیاسی می‌پرداخت اما این کار را با هدف دینی و نشان دادن راه عزت انسان‌ها انجام می‌داد.
نهاوندیان افزود: با این که مرحوم طالقانی همیشه راه تعامل را در پیش داشت اما وقتی بعضی گروه‌ها خیانت کردند طالقانی بزرگ کوتاه نیامد و جدا بودن مسیر خود را از آن‌ها نشان داد.
وی با بیان این که جوان‌گرایی از دیگر ویژگی‌های مرحوم طالقانی بود یادآور شد: مرحوم طالقانی با جوان‌ها می‌نشست و با زبان آن‌ها به آن‌ها پاسخ می‌داد. او نقش اساسی در پیوند دانشگاه و روحانیت ایفا کرد و ما امروز هم به رویکرد جوان‌گرایانه در فرهنگ، سیاست و اجتماع نیاز داریم.
نهاوندیان هم‌چنین بیان کرد: رویکرد اقناعی در ارائه دین ویژگی دیگر مرحوم طالقانی است. او تلاش جدی خردورزانه‌ای در ارائه مطالب دینی داشت و معتقد بود دین خدا بیشتر از آن که یک نظام حقوقی باشد یک عقیده و ایمان است و به جای آن‌که از ابتدا جوان‌ها را با باید و نبایدهای فقهی روبه‌رو کنیم باید عقیده دینی را به دل و مغز آن‌ها وارد کنیم. او معتقد بود دعوت اسلام دعوت به رحمت و آزادی است.
رییس دفتر رییس‌جمهور در پایان گفت: این مساله را نشانه توفیق الهی می‌دانم که این فرصت حاصل شد بعد از حدود ۴۶ سال که در زمان حیات مرحوم طالقانی به اینجا آمده بودم توانستم امروز در مجلس بزرگداشت مرحوم طالقانی حاضر شوم تا در کنار مردم یاد آن بزرگ‌مرد را گرامی داریم. طالقانی به درستی و به زیبایی ابوذر زمان لقب گرفت.
