جهانگیر مجیدی، دبیر انجمن صنایع چرم ایران در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با بیان اینکه درصد زیادی از کارخانه های صنایع چرم به دلیل مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا و بحران اقتصادی تعطیل هستند، اظهار کرد: در حال حاضر بیشتر کارخانه‌های صنعت چرم، در بخش‌های بعد از تولید پوست چرم سالامبور، با ظرفیت ۳۰ درصد فعالیت می‌کنند. در بخش تولید سالامبور واحدها فعال هستند و با حداقل ارزش افزوده صادرات دارند، به طوری که در بهترین حالت ۲۳ درصد ارزش افزوده حاصل از پوست در این قسمت است و بخش قابل توجهی از ۷۷ درصد ارزش افزوده مراحل بعدی در این صنعت در ایران انجام نمی‌شود. البته ظرفیت آن وجود دارد و همانطور که اشاره شد ۳۰ درصد این ظرفیت فعال است.
البته به گفته وی موارد یاد شده مربوط به چرم سنگین است و در زمینه چرم سبک فقط یک یا دو کارخانه فعالیت می‌کنند و مابقی تعطیل هستند. در حال حاضر عقب‌ماندگی در فناوری‌های تولید چرم بسیار زیاد است، اما قبل از انقلاب اسلامی با وجود هشت کارخانه، هیچ چرم سبک یا سالامبوری صادر نمی‌شد و همه تبدیل به چرم برای کارخانجات می‌شد اما با سیاست‌های غلط و خصوصی سازی همه این کارخانه‌ها تعطیل شدند. این در حالی است که ارزش واقعی این صنعت حداقل دو میلیارد دلار است.
دبیر انجمن صنایع چرم ایران درباره دلایل عدم موفقیت شهرک صنعتی چرمشهر که قرار بود تمام زنجیره تولید در آن شکل بگیرد و ارزش افزوده کامل شود نیز گفت: سیاست‌های درست اعمال نشده و بروکراسی منفی زیادی در مقابل تولیدکنندگان است. از طرفی با وجود اینکه یک درصد از فروش واحدها برای پسماندهای واحدهای تولید چرم پرداخت می شود، هنوز هیچ محل مشخصی برای انتقال پسماندها تعبیه نشده است.
سیاست‌گذاری غلط و ناقص، دلیل تداوم خام فروشی ۹۵ درصد سالامبور
مجیدی در ادامه درباره دلایل تداوم خام فروشی در این صنعت گفت: سیاست گذاری غلط و ناقص علت اصلی تداوم خام فروشی ۹۵ درصد سالامبور است. برای مثال دریافت عوارض از صادرات سالامبور باید به درستی اجرا می‌شد و پولی که از صادرکنندگان سالامبور دریافت می‌شد به صندوق تخصصی چرم واریز می‌شد. بر اساس محاسبات در صورت در سال اول حدود ۸ میلیون دلار از صادرکنندگان دریافت شده که اگر به صنعت چرم باز می‌گشت بسیاری از مشکلات برطرف می‌شد. در حال حاضر صنعت چرم به ۳۰ خط سبک نیاز دارد که اگر طی ۱۰ سال گذشته به درستی سیاست گذاری شده بود تمام کارخانه‌های هدفگذاری شده از سلامبور به چرم کامل می‌رسیدند.
صادرات سالامبور با خطر بالای زیست محیطی و ارزش افزوده ناچیز
افسانه محرابی، مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) با تاکید بر اینکه بازسازی و نوسازی صنعت چرم کشور باید انجام و تکنولوژی آن ارتقاء پیدا کند و به سمت تولید محصولات صادرات محور حرکت کنیم، گفت: در صنعت چرم کشور که قدمت بیش از ۱۰۰ سال دارد، بسیاری از واحدها از ماشین آلات قدیمی استفاده می کنند و نیازمند به روز رسانی در جهت رقابت در بازار هستند. از طرف دیگر از سال ۱۳۹۱ موضوع عوارض برای صادرات سالامبور ایجاد شده است چراکه در سالامبور خطرهای زیست محیطی، مصرف آب ۷۰ درصد، اشتغال بسیار پایین و ارزش افزوده خیلی پایین وجود دارد. زمانی که زنجیره ارزش سالامبور تکمیل می شود تا محصول چرمی به تولید برسد بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ درصد ارزش افزوده خواهیم داشت، اما صادرکنندگان سالامبور مانع رشد این صنعت به دلیل خام فروشی شده اند.
این در حالی است که به گفته وی رتبه ایران در جهان در پوست گوسفند چهار و در پوست بز، سه است و پتانسیل تولید محصولات صادرات محور و رقابت پذیر وجود دارد.
مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت در ادامه درباره عوارض خام فروشی در این صنعت گفت: در سال ۱۳۹۱ دولت در ستاد تدابیر ویژه موضوع عوارض را مطرح کرد که مقرر شد از پنج درصد شروع و در طی سالیان به این پنج درصد اضافه شود؛ سال ۱۳۹۲ در دولت جدید گفته شد هر موردی که در ستاد تدابیر ویژه بوده باید مصوبه هیئت دولت را بگیرد و از اواخر سال ۱۳۹۲ تا اوایل سال ۱۳۹۴ این عوارض گرفته نشد. در نهایت از سال ۱۳۹۴ این عوارض با ۱۰ درصد شروع و در سال ۱۳۹۵ به ۱۵ درصد رسید.
اجرای نصفه و نیمه پرداخت عوارض خام فروشی به صنعت چرم
محرابی در پاسخ به این اظهارات با بیان اینکه واحدهای موفقی در بخش چرم سنگین فعالیت می‌کند، اظهار کرد: چرم سبک برای تولید پوشاک استفاده می‌شود و قیمت بالا و طراحی‌های خاص نیاز دارد اما چرم سنگین برای مصارفی از جمله کفش تولید می‌شود که باعث شده تولیدکنندگان بیشتر به سمت ارتقاء چرم سنگین حرکت کنند. در مورد صندوق صنایع چرم هم باید گفت که این راهکار لازم بود. در سال ۱۳۹۵ این عوارض در معرض حذف شدن بود، اما تصمیم گرفتیم آن را حفظ کنیم تا صندوق تشکیل شود. در نهایت ردیف تعرفه متفرقه‌ای از سازمان برنامه و بودجه پیگیری کردیم و در حال حاضر تا حدودی اجرایی شده است.
وی افزود: در بودجه سال ۱۳۹۷ حدود ۴۵ میلیارد تومان موافقتنامه بین وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه مصوب شد ولی در پایان سال به دلیل محدودیت منابع حدود ۱۲ میلیارد تومان تخصیص داده شد که در نهایت شش میلیارد و هشتصد میلیون تومان از آن دریافت شد و این مبلغ در سال اول به عنوان یارانه سود تسهیلات با همکاری بانک کشاورزی و سود ۹ درصد در اختیار تولید کنندگان قرار گرفت. در همان سال ۱۲ درخواست داشتیم که ۹ درخواست به بانک مععرفی و چهار درخواست نهایی شد، اما به دلیل مشکلات بانکی در رابطه با وثایق، متقاضیان نتوانستند آن را دریافت کنند.
در ادامه علی اصغر رستم پور، تولیدکننده چرم نیز گفت که بخشی از این بودجه به نوسازی صنایع چرم تخصیص پیدا کرده و تاکنون ۲۰ واحد از سوی وزارت صمت به بانک معرفی شدند که به دلیل سختگیری بانک‌ها دو واحد موفق شدند مصوبه دریافت بگیرند.
پوست چرم سالامبور چیست؟
پوست خام دام هایی نظیر بز، گاو، گوسفند، شتر، شترمرغ و … پس ذبح، آمادگی بسیاری برای فساد دارند و اگر به آنها توجه نشود ممکن است در کمتر از یک روز فاسد شوند. از همین روی در کارخانه مراحلی طی می‌شود تا پوست خام به چرم نهایی که کاملا فساد ناپذیر است تبدیل شود. پس از عبور از چند مرحله اولیه، پوست‌ها را وارد حوضچه‌هایی می‌کنند که مملو از انواع اسید و نمک است. پوست ها بایستی چندین ساعت در این محلول خیسانده شوند سپس برای خشک شدن آنها را خارج می کنند. این پوست بدون پشم و موی سفید رنگی در اصطلاح صنعت چرمسازی، سالامبور نامیده می‌شود.
انتهای پیام
