طی سال‌های گذشته یکی از صنایع داخلی که تا حد زیادی مورد انتقاد مصرف‌کنندگان قرار گرفته صنعت خودروسازی بوده است. منتقدان خودروسازان داخلی معتقدند انحصاری که در سال‌های گذشته در تولید خودروی داخلی وجود داشته عملا باعث شده که کیفیت خودروهای داخلی روز به روز سیر نزولی داشته باشد. آنها بر این باورند که در سال‌های گذشته خودروهای داخلی فقط به لحاظ کمی افزایش تولید داشته‌اند و از جنبه ظاهری تغییر کرده‌اند، به همین دلیل قیمت خودروهای داخلی متناسب با کیفیت آنها نیست.
از طرف دیگر هم قیمت بالای خودروهای داخلی و جهش آن در چند سال اخیر زمینه نارضایتی بیشتر مصرف‌کنندگان را فراهم کرد؛ به ویژه وقتی که بعد از حصول توافق هسته‌ای صحبت‌هایی مبنی بر ارزان‌شدن خودروهای داخلی در محافل مختلف مطرح شد و به نوعی تصور ارزان شدن خودروهای داخلی را در بین مردم ایجاد کرد اما عملا چنین اتفاقی نیفتاد و وزیر صنعت تصریح کرد که خودروسازان، شورای رقابت و وزارت صنعت به دنبال کاهش قیمت خودرو نیستند.
نعمت‌زاده همچنین عنوان کرد که کاهش قیمت خودرو در صورتی محقق می‌شود که قیمت ارز کاهش یابد که دولت با ذکاوت و بدون دخالت در بازار، قیمت ارز را تثبیت کرده است.
به گفته وی اگر خودروسازان قیمت خودرو را افزایش ندهند در اصل یعنی قیمت را کاهش داده‌اند.
اما در روزهای گذشته راه‌اندازی کمپینی برای نخریدن خودروهای داخلی و واکنش وزیر صنعت به این کمپین، بازتاب گسترده‌ای در عرصه عمومی، به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی داشت و ناظران عرصه اقتصادی هم در قالب موافق یا مخالف نسبت به این کمپین واکنش‌های متفاوتی داشتند.
در این مدت بیشتر کسانی که با رویکرد و راه‌اندازی این کمپین مخالفت کردند بر این باورند که تحریم خودرهای داخلی نتیجه‌ای جز زیان تولید داخلی ندارد و عملا فضا را بیش از گذشته در اختیار واردکنندگان خودرو قرار می‌دهد که به واردات بی‌رویه خودرو دامن بزنند و کارخانه‌های خودروسازی داخلی را به تعطیلی بکشانند؛ اتفاقی که به گفته آنها لطمه جدی به اشتغال در کشور خواهد زد؛ لذا راه‌اندازی چنین کمپینی از منظر آنها نمی‌تواند توجیهی داشته باشد.
اتاقی‌ها نسبت به کمپین نخریدن خودرو داخلی چه واکنش‌هایی داشتند؟
یکی از بخش‌های اقتصادی کشور که نسبت به این موضوع فعالانه برخورد کرد، بخش خصوصی و هیات نمایندگان اتاق بازرگانی بود که نظرات مختلفی را نسبت به این کمپین و همچنین مسائل مربوط به خودروسازان داخلی مطرح کردند.
مجیدرضا حریری – نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین – معتقد است که خودروسازان داخلی چندین سال است به مردم زور گفته‌اند و از موضع انحصار، خودشان را به مردم تحمیل کرده‌اند. خودروسازان ما باید بتوانند خود را به‌روز کنند، در غیر این‌صورت هیچ ایرادی ندارد که شرکت‌های خودروسازی داخلی ورشکست شوند.
به اعتقاد این فعال اقتصادی، کمپین به‌وجودآمده علیه تولید داخلی نیست بلکه کمپینی علیه خودروسازان است، چراکه خودروسازان مردم را به صف کرده‌اند، پول‌های پیش از آنان گرفته‌اند، بدقولی کرده‌اند و خودروی بی‌کیفیت عرضه کرده‌اند. رفتار خودروساز با مردم سرانجام به جایی رسید که بغض فروخورده مردم علیه خودروساز‌ها تبدیل به ایجاد چنین کمپینی شد.
حریری همچنین اضافه می‌کند که خودرو ساز داخلی باید بتواند خود را با شرایط بین‌المللی تطبیق دهد یا اینکه اشکالی ندارد که دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا هم ورشکست شوند.
اما محمدرضا نجفی‌منش – رئیس کمسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی تهران و عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان – که از منتقدین کمپین نخریدن خودروی داخلی است، معتقد است که راه‌اندازی چنین کمپینی نمی‌تواند به نفع اقتصاد ملی باشد.
او عنوان می‌کند: کمپینی که در مورد خودروی داخلی راه افتاده است دنبال این است که خودروی داخلی خریده نشود. باید دید اگر خودروی داخلی نخریم چه اتفاقی می‌افتد؟ شرکت‌های خودروسازی و خط تولید داخل تعطیل می‌شوند. آن زمان است که باید خودروی مورد نیازمان را وارد کنیم. آیا چنین اتفاقی به نفع اقتصاد ملی و اشتغال خواهد بود؟
رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی قیمت فعلی خودرو را منطقی می‌داند و معتقد است: به هیچ عنوان قیمت خودرو کاهش نخواهد داشت و حتی افزایش قیمت در بازار خودرو نیز پیش‌بینی می‌شود.
به گفته وی، خودروسازان داخلی در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ بیش از ۶۰۰۰ میلیارد تومان زیان دادند و هنوز هم یکی از شرکت‌های خودروسازی با زیان، خودروهای خود را می فروشد، پس اصلا محلی برای کاهش قیمت خودرو وجود ندارد.
از سوی دیگر محمد لاهوتی از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و رئیس کنفدراسیون صادرات، راه اندازی چنین کمپینی را واکنشی منطقی نسبت به عملکرد خودررو سازان داخلی می داند.
وی بر این باور است که با توجه به فرصتی که در سال‌های گذشته در اختیار خودروسازان قرار داشته و انحصار موجود در این بخش، عملا رضایت مصرف‌کنندگان جلب نشده است و این کمپین تنها راه برای مصرف‌کنندگان است تا نارضایتی خود را از شرایط خودروهای داخلی اعلام کنند.
رئیس کنفدراسیون صادرات همچنین معتقد است: در ظاهر خودروهای داخلی تغییراتی ایجاد شده و امکانات بیشتری پیدا کرده‌اند اما عملا کیفیت خودرو‌ها بالاتر نرفته و حتی در مواردی کیفیت افت کرده است.
به گفته وی اگر در هر زمینه و هر کالایی به خواست مشتری توجه نشود، قطعا با نخریدن و تحریم مواجه می‌شود.
حال باید دید راه‌اندازی چنین کمپینی برای نخریدن خودروهای داخلی چه تاثیری بر تولیدکنندگان داخلی خودرو می‌گذارد؟ آیا طرح چنین انتقاداتی از خودروسازان به فرصتی برای بهتر شدن کیفیت خودروهای داخلی منجر می‌شود یا اینکه با تحریم خودروهای داخلی از سوی مصرف‌کنندگان، خودروسازان با تهدید جدی برای تولیدات و عرضه محصولاتشان مواجه می‌شوند؟
