عصر روز ۹ اردیبهشت سال ۱۳۴۶ اولین اتوبان ایران افتتاح شدکه روزنامه اطلاعات آن را اینگونه گزارش کرد: «با قطع نوار سه رنگ بوسیله وزیر‌راه شاهراه تهران- کرج و راه بدون تقاطع و سرعت ایران گشایش یافت.»
شاهراهی که به نوشته روزنامه، چهل و یک کیلومتر طول دارد و ۶۲ میلیون تومان برای ساختمان آن هزینه شده است. مهندس حسن شالچیان وزیر راه در نطق افتتاح اتوبان تهران-کرج در اردیبهشت سال ۱۳۴۶ گفت: «عرض آن ۲۸ متر است و بوسیله یک سکوی ۴ متری به دو قسمت تقسیم و هر قسمت برای عبور یکطرفه در نظر گرفته شده است بنابراین جمعا ۴ ردیف وسیله نقلیه در دو طرف به آسانی رفت و آمد خواهند کرد.
در کنار هر قسمت یکطرفه پیاده‌رو‌هایی به عرض ۴ متر منظور شده است. برای اینکه راه ارتباطی ساکنین دو طرف اتوبان قطع نشود، تعداد ۲۰ پل هوایی و زیر زمینی و راه انشعابی ساخته شده است و این روش راهسازی که در جاده‌های اتوبان معمول است بهترین وسیله جلوگیری از تصادف وسائط نقلیه است.»
اما اتوبان تهران- کرج جدا از اینکه نخستین شاهراه کشور محسوب می‌شد ویژگی خاص دیگری هم داشت و آن عبور و مرور با پرداخت عوارض بود؛ تحولی که طبق مصوبه مجلس شروع شد. درمصوبه مجلس آمده است: «این راه جهت عبور ماشین‌های سواری اختصاص خواهد داشت و برای عبور هر یک اتومبیل مبلغ۱۰ ریال اخذ می‌شود، مبالغ مذکور از طرف مأموران وزارت دارایی که در کیوسک‌ها مستقر هستند وصول خواهد شد، اعمال مقررات راهنمایی و رانندگی نیز بعهده پلیس راه واگذار شده است.»
روزنامه اطلاعات در گزارش افتتاح اتوبان تهران- کرج توصیف جالبی هم از لحظه پرداخت عوارض یا به قول نویسنده این روزنامه «باج» هم از سوی هویدا نخست‌وزیر وقت ارائه داده است.».
اما ماجرا‌های عبور و مرور در اتوبان تهران- کرج به‌همین نقطه افتتاح ختم نشد و تازه این شروع همه چیز بود، زیرا رانندگان از همه جا بی‌خبر و اتوبان ندیده آداب استفاده از این شاهراه را نمی‌دانستند و همین شد که وزارت راه دستورالعمل رانندگی در اتوبان را با رسم شکل در روزنامه‌ها منتشر کرد. مثلاً در بخشی از این دستورالعمل نوشته شده:
«در اتوبان کلیه خیابان‌ها و راه‌های فرعی یا از بالا یا از زیر اتوبان عبور داده شده‌اند و با این ترتیب شما با خیال راحت بدون اینکه با راهی تقاطع هم سطح داشته باشید، حرکت می‌کنید. هیچگاه به جز تقاطع که مشخص شده به اتوبان وارد نشده یا از آن خارج نشوید.» همچنین در بخش دیگری از آن با کشیدن تابلو حداکثر سرعت ۱۲۰ کیلومتر، نوشته شده:
«SPEED LIMIT این علامت مطابق شکل به رنگ سفید و نوشته‌های آن به رنگ سیاه است. سرعت مشخص شده در اتوبان برای این است که کلیه رانندگان با سرعتی مشابه حرکت کرده در نتیجه از راحتی بیشتری برخوردار باشند. هیچگاه در اتوبان با سرعت بسیار کم حرکت نکنید که باعث جمع شدن وسائط نقلیه در پشت سر شما شود.»
نکته جالب توجه این است که اتوبان تهران- کرج ۵۳ سال پیش برای تردد هر ساعت چهار هزار خودرو یعنی در بدترین حالت روزانه ۹۶ هزار خودرو ساخته شده بود در حالی که طبق آمار پلیس راهور هم اکنون روزانه بیش از ۲۴۰ هزار خودرو در آن تردد دارند.
منبع: روزنامه ایران
