دکتر زیباکلام: مسئولیت طرفداران توافق بسیار سنگین‌تر خواهد بود

صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران در روزنامه شرق نوشت: موفقیت دولت آمریکا در «سنا»، فقط موفقیت کاخ سفید نبود. با توجه به این واقعیت که از صد نماینده سنا، نزدیک به ۵۴ نفر وابسته به حزب جمهوری‌خواه هستند و عملا در صف مخالفان دولت اوباما قرار می‌گیرند و با توجه به اینکه از ۴۶ نفر باقی‌مانده، برخی تا آخر هم همچنان مردد بودند که با توافق وین همراهی کنند، ارزش پیروزی به‌دست‌آمده در رأی‌گیری پنجشنبه‌شب، بیشتر هم می‌شود. پیروزی دولت اوباما در حقیقت پیروزی توافق هسته‌ای با ایران نبود. این پیروزی در حقیقت مبین نقطه‌عطفی است که به نظر می‌رسد پس از ٣۶ سال میان آمریکا و ایران به وجود آمده است. زورآزمایی سیاسی در واشنگتن بیش از آنکه بر سر توافق وین باشد، بر سر تغییر نگاه جدیدی است که در آمریکا نسبت به ایران به وجود آمده است. تمامی سناتورهای مخالف توافق در نطق‌های طولانی‌ای که در سنا داشتند سعی می‌کردند از اهرم «ایران‌هراسی» به نحو احسن بهره‌برداری کنند. اصلی‌ترین نکته‌ای که آنان بیان می‌کردند این بود که با وجود توافق، همچنان نگاه ایران به آمریکا، منفی است و از دولت دموکرات‌ها می‌پرسیدند چرا باید به ایران اعتماد کنیم؟ اما به نظر می‌رسد اگر یخ‌های قطور ایران‌هراسی با توافق هسته‌ای شروع به ذوب‌شدن نکرده باشد، دست‌کم ترک‌هایی در آنها به وجود آمده است. در ٢۴ تیرماه که توافق رسما اعلام شد، مخالفان ایران صدها میلیون دلار در رسانه‌های بین‌المللی هزینه کردند تا افکار عمومی را علیه توافق وین بسیج کنند اما رأی‌گیری سنا نشان داد آن‌همه هزینه و تبلیغات نتوانسته موافقان چندانی دست‌وپا کند. این فقط جمهوری‌خواهان نیستند که فضای جدید میان تهران- واشنگتن آنان را ناکام گذاشته است. لابی قدرتمند و ریشه‌دار «آیپک» نیز با وجود همه تلاش‌های فعالان آن، عملا ناکام ماند؛ ایضا نتانیاهو و رهبران رژیم اسرائیل و تمام طرفداران اسرائیل در ایالات‌متحده. هم جمهوری‌خواهان تندرو، هم لابی آیپک و هم طرفداران اسرائیل در آمریکا، همه توان خود را به ‌کار گرفتند تا به افکار عمومی بقبولانند دولت اوباما در رسیدن به توافق با ایران و مهم‌تر از آن در اعتمادکردن به ایران به خطا رفته و مرتکب اشتباه هولناکی شده است. اما به نظر می‌رسد افکار عمومی در آمریکا حاضر نشدند «سکه ایران‌هراسی» را بخرند. آخرین نظرسنجی‌ها حکایت از آن دارد که با وجود همه تبلیغات علیه توافق هسته‌ای، نزدیک به ۴٠ درصد از مردم آمریکا با توافق همراهی می‌کنند. به بیان ساده‌تر، مردم ایالات‌متحده‌ خواهان تحول جدید و تقبل ریسک در رابطه با ایران شده‌اند. این نظرسنجی با وجود همه تبلیغات منفی‌ای بود که علیه ایران در ماه‌های اخیر که مذاکرات، جریان داشت و به‌ویژه در چند هفته اخیر صورت گرفت. بااین‌حال همچنان مخالفان در آمریکا در انتظار هستند که بانگ برآورند دیدید ما چقدر زنهار دادیم که نباید به ایران اعتماد کرد؟ در ایران هم کم نیستند کسانی که منتظرند بگویند ما که از ابتدا گفتیم توافق به‌نفع جمهوری اسلامی ایران نیست. مسئولیت طرفداران توافق، هم در واشنگتن و هم در تهران از این مرحله به‌بعد بسیار دشوارتر، حساس‌تر و سنگین‌تر خواهد بود.