از روز گذشته، ۲۰ آبان ماه، محدودیت‌های جدید کرونایی که پیش از این از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا تعیین و تصویب شده بود، در کشور آغاز شده است؛ محدودیت‌هایی که هدف‌شان کنترل و مدیریت ابتلا و مرگ و میر ناشی از ویروسی است که این روزها سر به فلک کشیده است و بیش از یک هفته است که هر روز شاهد مرگ بیش از ۴۰۰ نفر از هموطنان‌مان هستیم. ا ازطرفی هم بیمارستان‌ها و کادر بهداشت ودرمان دیگر کشش این حجم از بیماران را ندارند و به همین دلیل باید به سرعت تصمیمات عاجل برای مدیریت وضعیت بیماری در کشور و به ویژه کلان‌شهرها اتخاذ می‌شد.
نگاهی به محدودیت‌های جدید کرونایی
بر همین اساس بود که دکتر علیرضا رییسی- سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از اعمال محدودیت یک ماهه فعالیت برای مشاغل رده دو، سه و چهار از ساعت ۱۸ هر روز و از ۲۰ آبان ماه خبر داد و در عین حال نیز اعلام کرد که محله محور کردن مقابله با کرونا و درگیر شدن همه مردم بویژه خانه‌ها و خانواده‌ها به عنوان کانون اصلی در مقابله با کرونا، یکی از برنامه‌های اصلی وزارت بهداشت است که در آن سه محور اصلی مراقبت، حمایت و نظارت مدنظر بوده و با کمک مردم و مراکز بهداشتی درمانی پیش خواهد رفت.بر این اساس مشاغل دو، سه و چهار از روز گذشته تنها می‌توانند تا ساعت ۱۸:۰۰ فعالیت داشته باشند و بعد از آن مجاز به فعالیت نیستند. در عین حال طبق جدول شماره سه مشاغل که از سوی مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت، منتشر شده است، کاهش زمان فعالیت مراکز اداری دولتی و غیر دولتی و انجام دورکاری همچنان ادامه دارد. می‌توانید لیست کامل این مشاغل شامل محدودیت را در این لینک مشاهده کنید.
کاهش ساعت کار مشاغل چقدر در کنترل کرونا موثر است؟
بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت با اجرای این طرح موافقند و عقیده دارند که اجرای این محدودیت‌ها می‌تواند در کاهش ابتلا و کند کردن زنجیره انتقال کووید-۱۹ موثر باشد. به طوری که دکتر نادر توکلی- معاون درمان ستاد کرونا در استان تهران اعلام کرد که این طرح در کاهش آمار کرونا بسیار موثر خواهد بود؛ چراکه بسیاری از افراد به دلیل سفرهای درون شهری و خریدهای غیرضروری که جنبه اضطرار ندارد، در معرض خطر قرار می‌گیرند که با این طرح می‌توان از بار چنین مشکلی کاست.در عین حال برخی کارشناسان نیز با اینکه معتقدند این طرح و اعمال محدودیت‌های اعلام شده، می‌تواند تا حدودی در کنترل بیماری موثر باشد، اما آن را محافظه‌کارانه می‌خوانند. به طوری که دکتر مسعود مردانی –متخصص عفونی و عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا، درباره تاثیر تعطیلی مشاغل غیر ضروری از ساعت ۱۸ به بعد به مدت یک ماه، به گفت: این طرح هم در کاهش موارد ابتلا و بستری کرونا بی‌تاثیر نخواهد بود، اما اکنون وضعیت ما با توجه به طغیان شدید بیماری در کشور به ما می‌گوید که روش‌های محافظه‌کارانه دیگر جواب نمی‌دهد.
با این محدودیت ها تراکم جمعیت در ساعات صبح بیشتر می شود
در این زمینه دکتر مینو محرز- عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا نیز در این باره به گفت: به نظر من محدودیت فعالیت مشاغل از ساعت ۱۸.۰۰ به بعد، تاثیر چندانی نخواهد داشت. زیرا منجر به تجمع و تراکم جمعیت در ساعات قبل از آن و صبح می‌شود. باید توجه کرد که بدترین مکان‌ها در انتقال کرونا رستوران، کافه و باشگاه‌های ورزشی و… است، وقتی این مکان‌ها صبح باز بوده و فعالیت‌شان را چه بسا با تراکم بیشتر انجام دهند،تاثیری در روند وحشتناک بیماری ندارد.
مشاغل و مکان های پرشیوع را ۲ هفته تعطیل کنید
وی با بیان اینکه با این اقدام تراکم در ساعات صبح در این مکان‌ها بیشتر می‌شود، افزود: البته با اجرای این طرح یکسری از تجمعات شبانه کاهش می‌یابد، اما تراکم در ساعات قبل از آن قطعا بیشتر خواهد شد. به نظر من باید مکان‌هایی مانند رستوران، باشگاه ورزشی و… یکی دو هفته تعطیل شود. اینکه صبح تجمعات برقرار باشد و عصرها تعطیل باشد، کمک چندانی نمی‌کند و ممکن است با افزایش تجمع و تراکم جمعیت در ساعات صبح وضعیت بدتر هم شود.محرز تاکید کرد: باید مشاغل و مکان‌هایی که شیوع زیاد است به مدت یکی دو هفته کاملا تعطیل شود تا تجمع از بین برود و به برخی مشاغل روزمزد از نظر هزینه‌ای هم کمک شود. از طرفی باید نظارت سختگیرانه‌ای بر رفتار مردم انجام شود. زیرا مردم نقش بسیار مهمی را در حوزه پیشگیری ایفا می‌کنند. باید توجه کرد که هزینه بسیار بالای درمان در کرونا بسیار بیشتر از پولی است که بخواهند به برخی مشاغل روزمزد کمک کنند. این حجم هزینه بستری را دولت تقبل می‌کند و این هزینه بسیار بالاست.
مردم به کنترل کرونا کمک کنند
وی با بیان اینکه یکی از دلایل موفقیت کشورهایی مانند کره جنوبی، قانونمندی مردم است، گفت: کره جنوبی مردم به قوانین مرتبط به پیشگیری بسیار توجه دارند و رعایت می‌کنند. کشورهای زیادی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم توانستند بیماری را رعایت کنند و دولت هم نظارت دارد. مردم ما هم باید در این زمینه آموزش دیده و عادت کنند که با کرونا زندگی کنند. کرونا حالا حالاها با ما هست و مشخص نیست که کی تمام شود. بنابراین ما باید خودمان را با ویروس وفق دهیم و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند.محرز با بیان اینکه گاهی امکانات بیمارستانی به دلیل حجم بالای مبتلایان پاسخگو نیست، گفت: گاهی اوقات بیمارستان اکسیژن کم می‌آورد و این بسیار ضرر دارد. وضع واقعا خراب است. باید بیایند و ببینند که در بیمارستان‌ها چه خبر است.وی تاکید کرد: تعطیلی دو هفته‌ای در کاهش و کنترل بیماری بسیار موثر خواهد بود. در ایام عید و بعد از آن تعطیلاتی که اتفاق افتاد، دیدیم که در خرداد ماه وضعیت ابتلا بسیار کم بود و روزی دو تا سه بیمار در یک بیمارستان بستری می‌شد، اما در حال حاضر ممکن است روزی ۵۰ بیمار مبتلا به کرونا بستری شود. در آن زمان همه بیماران را بستری می‌کردیم، اما در حال حاضر بسیاری از مبتلایان را به صورت سرپایی ویزیت کرده و فقط بیماران بدحال را بستری می‌کنیم و با وجود این بیمارستان‌ها پر است.کاهش ساعت کار ناوگان حمل و نقل عمومی؛ آری یا خیر؟در عین حال در تصمیمی دیگر که با موافقت ستاد ملی کرونا همراه بود، ساعت کار ناوگان حمل و نقل عمومی نیز کاهش یافت. به طوری که روابط عمومی معاونت حمل و نقل و ترافیک طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که طی مجوزی از شهردار تهران و نظر به تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر اعمال محدودیت یک ماهه برای فعالیت مشاغل، کاهش ساعت کاری خطوط حمل و نقل عمومی از سوی این معاونت اعمال می‌شود. بر این اساس از ٢٠ آبان ماه اتمام ساعت کاری کلیه خطوط داخلی مترو ساعت ٢٠.٣٠ و خط متروی کرج و گلشهر تا ساعت ٢٠ خواهد بود.
در ادامه این اطلاعیه نیز اعلام شده بود که همچنین به منظور اعمال محدودیت و کاهش فعالیت در خطوط اتوبوسرانی پایان زمان فعالیت ناوگان در تمامی خطوط بی‌آرتی (انبوه بر) در مسیر رفت(اخرین اعزام) ساعت ٢٠ و در مسیر برگشت آخرین اعزام به ساعت ٢٠.٣٠ کاهش خواهد یافت.در این زمینه نیز مجید فراهانی- رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران خواستار لغوکاهش ساعت کارحمل و نقل عمومی به منظور صیانت از سلامت شهروندان شد و با بیان اینکه بدون شک تغییر ساعت کار ناوگان حمل و نقل عمومی، زمینه ساز تراکم بیش از حد مسافر در ساعت خاتمه فعالیت خطوط خواهد شد، گفت: این روند افزایش احتمال آلودگی و انتقال ویروس کرونا را به دنبال خواهد داشت.در عین حال علی اعطا- سخنگوی شورای شهر نیز ضمن انتقاد از کاهش ساعت کاری حمل و نقل عمومی، اعلام کرد: بسیاری از شهروندان مجبور به تردد در شهر هستند و با این تصمیم آنان را از حق استفاده از حمل و نقل عمومی محروم کرده و هزینه‌هایشان افزایش خواهد یافت.اعطا گفت: این نوع تصمیم گیری‌های خلق الساعه، نه تنها باعث کاهش شیوع کرونا نمی شود بلکه ازدحام بیش از حد جمعیت را در ساعات پایانی فعالیت ناوگان حمل و نقل عمومی به دنبال خواهد داشت و موجب نارضایتی شهروندان می شود.
بهرحال با اجرای این طرح سوالاتی مطرح می‌شود که بهتر است تصمیم‌گیران عرصه کرونا فکری به حال آن کنند تا بتوان بهترین عملکرد را در کنترل بیماری کووید-۱۹ داشت:
- چه ضمانتی وجود دارد که محدودیت در ساعات فعالیت مراکز ورزشی، تفریحی، گردشگری، رستوران‌ها و… منجر به تراکم جمعیت بیشتر در این مکان‌ها در ساعات مجاز فعالیت نشود؟.
– نحوه نظارت بر صنوف مختلف که باید محدودیت‌های کاهش ساعات فعالیت را اعمال کنند، چگونه خواهد بود؟
– با کاهش ساعت کار حمل و نقل عمومی نحوه رفت و آمد افراد شاغل در مشاغل ضروری که بعد از ساعت ۱۸ نیز اجازه فعالیت دارند، چگونه خواهد بود؟
– ضمانت عدم افزایش تراکم جمعیت در ساعات مجاز رفت و آمد در مترو و اتوبوس چه خواهد بود؟
– نحوه برخورد با ادارات و مراکزی که محدودیت‌ها را اجرا نکرده و کارکنان را بعد از ساعت ۱۸ مجبور به فعالیت می‌کنند، چگونه خواهد بود و این کارکنان چگونه باید رفت و آمد کنند؟
– چه ضمانتی وجود دارد که بعد از ساعت ۱۸ ترافیک با خروج خودروهای شخصی بیشتر نشود؟.
به نظر می‌رسد مسئولان ستاد کرونا و تصمیم‌گیران این حوزه باید برای این سوالات راهکار اجرایی داشته باشند تا بتوان با تکیه بر این اقدامات زنجیره انتقال کرونا را شکست و روند ابتلا و مرگ و میر ناشی از بیماری را کاهش داد.
