ساعت ۲۰ روز دوشنبه ۱۹ آبان ماه شهرداری تهران با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد که ساعات سرویس دهی مترو و اتوبوس آنهم با مجوز ستاد ملی کرونا را کاهش می دهد. صدور این اطلاعیه آن هم یک روز قبل از اجرای طرح سراسری در حالی که تهمیدات خاص جایگزینی اتخاذ نشده بود، شرایط تردد را برای بسیاری از شهروندان سخت تر کرد.کاهش ساعت سرویس دهی مترو و اتوبوس که برای برخی شهروندان تنها راه تردد است مشکلاتی را ایجاد کرده، بگونه ای که هم شاهد ازدحام بیشتر جمعیت در ساعات پایانی هستیم و هم حق استفاده از مترو و اتوبوس برای شاغلین “شب کار” نادیده گرفته شده است که موجبات گلایه شهروندان شد، بگونه ای که علی که خود را کارگر واحد فنی یک واحد ارائه دهنده خدمات معرفی می کند، می گوید: من کارگر بخش فنی هستم و باید تا ساعت ۲۲ و تا زمانی که کار باشد، سرکارم بمانم، همان طور هم که می بینید هم ماسک دارم و هم تا آنجایی که بشود فاصله گذاری اجتماعی را رعایت می کنم و خدا را شکر تا الان هم به کرونا مبتلا نشدم.وی می افزاید: من از ارم سبز تا ایستگاه شوش را با مترو می روم و تا امروز هم مشکلی نبود، اما حالا با خبر شدم که ساعت کار مترو تا ساعت ۲۰ بیشتر نیست چرا؟ خب من و امثال من که ساعت کاریشان دیر تمام می شود چه کنیم؟ این چند روز که این طرح اجرا شد من یا مجبور بودم از ارم سبز با تاکسی یا سواری به پایانه آزادی آمد و مسیری که می توانستم یک ساعته طی کنم را با تغییر مدام وسیله نقلیه دو سه ساعته طی کنم یا موتور دربست بگیرم که حالا با وجود بارندگی و سرد شدن هوا واقعا سخت است.
فرزانه نیز کارمند یک شرکت بخش خصوصی است و با اشاره به این ضرب المثل” سواره خبر ندارد از حال پیاده” می گوید: من کارمند یک شرکت خصوصی هستم شرکتی که نه کرونا می شناسد و نه مصوبات دورکاری دولت و ستاد ملی کرونا را، حق اعتراض هم نداریم و البته واقعیت این است که در این وانفسای اشتغال جرات اعتراض هم نداریم.حالا من باید چه کنم؟ ساعت کاری مترو و اتوبوس را کم کردند در حالی که من تا کارم تمام شود و بخواهم از اداره خارج شوم ساعت حوالی ۲۱ است.وی ادامه می دهد: قبلا با اتوبوس مسیر ونک تا راه آهن را طی می کردم؛ اما حالا چکار کنم؟ یک روز دو روز می توانم از مدیر مجموعه کاریم بخواهم که زودتر بروم تا حداقل به آخرین اتوبوس برسم اما تا کی می توان اینکار را کرد و یا تا کی می توان تاکسی اینترنتی گرفت در حالی که آنقدر کرایه هایش متغیر و بالا است که نمی توان برای مدت طولانی از آن استفاده کرد. خب حداقل مسئولان به جای کاهش ساعت کل سرویس اتوبوسرانی تعداد اتوبوس ها را کم می کردند نه اینکه کلا سرویس دهی را متوقف کنند.
نوشا و دوستش نیز از مسافران همیشگی مترو هستند که از ایستگاه تئاتر شهر تا ایستگاه کرج را با مترو سفر می کردند اما این روزها آنقدر از ازدحام جمعیت داخل واگن ها ترسیدند که اعطای مترو را به لقایش بخشیدند و می گویند: در این دوره کرونا مشکلی با اتوبوس و مترو نداشتیم چراکه تا ساعت کاری ما تمام شود و به مترو بیایم حوالی ساعت هفت می شد و عمدتا دیگر واگن ها حداقل در قسمت زنانه خلوت شده بودند و ما به راحتی و با رعایت فاصله گذاری می توانستیم در کنار دیگر مسافران بایسیتم اما با اجرای طرح کاهش ساعت مترو، وضعیت واگن ها بگونه ای است که ما از ترسمان نمی توانیم سوار شویم.
وی اظهار می کند: مسافران فشرده و متراکم به یکدیگر چسبیده اند و این مسئله در قسمت مردانه دوچندانتر است و وضعیت آنقدر نامناسب بود که ما تصمیم گرفتیم تا وضعیت اصلاح نشود از مترو استفاده نکنیم تا حداقل در واگن کرونا نگیریم. این اعتراض و انتقاد تنها بخشی از مسافران مترو و اتوبوس بود. هر چند که در پی اجرای این طرح اعضای شورای شهر نیز دست به قلم شده و ضمن اعتراض به این تصمیم خواستار اصلاح آن شدند، مجید فراهانی رئیس کمیته بودجه شورای شهر اولین نفری بود که با ارسال تذکری به هیات رئیسه شورای شهر خواستار اصلاح رویه شد و نوشت:” بدون شک این تغییر ساعت که بر اساس اطلاعیه منتشر شده با اتخاذ تصمیم توسط یک معاونت با مجوز شهرداری انجام شده، زمینه ساز تراکم بیش از حد مسافر در ساعت خاتمه فعالیت خطوط خواهد شد که این روند افزایش احتمال آلودگی و انتقال ویروس کرونا را به دنبال خواهد داشت و این تصمیم که زمینه ساز عدم ادای حق به شهر و تحمیل هزینه های رفت و آمد با سایر مدهای حمل و نقل به شهروندان می گردد تصمیم شایسته و مبتنی بر رعایت حقوق عامه نیست.”وی خواستار لغو این طرح شده و اعلام می کند:” انتظار شهروندان تهرانی در دوران شیوع کرونا افزایش ظرفیت شبکه حمل و نقل عمومی با تقویت ناوگان به منظور فاصله گذاری اجتماعی بوده است، انتظاری که پاسخ داده نشده است و اکنون هم شهرداری به علت عدم حمایت دولت در پاسخگویی به این انتظار موفق نبوده است، نباید شاهد اجرای تصمیماتی باشیم که سلامت و حیات همشهریان عزیزمان را بیش از پیش با خطر مواجه نماید، همه ما در برابر سلامت و حق حیات شهروندان تهرانی از کارآفرین تا کارتن خواب مسئولیم.”
در ادامه علی اعطا سخنگوی شورای شهر نیز با بیان اینکه این نوع تصمیم گیری های خلق الساعه، نه تنها باعث کاهش شیوع کرونا نمی شود بلکه ازدحام بیش از حد جمعیت را در ساعات پایانی فعالیت ناوگان حمل و نقل عمومی به دنبال خواهد داشت و موجب نارضایتی شهروندان می شود، می افزاید: “این تصمیم که بدون پشتوانه محکم کارشناسی و مشورت با شورای اسلامی شهر تهران و با نادیده گرفتن سبک زندگی بخش وسیعی از شهروندان اتخاذ شده است، اقشار کم درآمد و آسیب پذیر را با مشکل مواجه می‌کند و شهرداری باید در مواجهه با کرونا با تکیه بر نظرات و مطالعات کارشناسی و با در نظر گرفتن شیوه‌ی زندگی عموم شهروندان اقدامات خود را برنامه ریزی و اجرا کند تا موجبات نگرانی و دغدغه بیشتر شهروندان نشود.”همچنین ناهید خداکرمی رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران نیز در گفت‌وگویی بیان می کند: تمهیدات ستاد کرونا تا به امروز بیشتر بر مبنای اقتصاد شهری بوده که تبعات منفی زیادی داشت چراکه نه تنها به معیشت مردم کمک نکرده است بلکه با کنترل تدریجی و قطره چکانی مشکلات را پیچیده‌تر و در هم تنیده‌تر کرده است.وی می افزاید: متاسفانه هنوز توازن، هماهنگی و یکپارچگی در تصمیمات دیده نمی شود، بطوری که شاهد هستیم شهرداری تهران و ستاد کرونا، بدون اطلاع و مشورت با کمیسیون سلامت در مورد اتوبوس و مترو تمهیدات زمانی اتخاذ می‌کند!این تصمیم در حالی است که مرکز مطالعات شهرداری تهران دو فاز مطالعاتی گسترده در مورد مسیر گسترش کرونا با همراهی بیماران مبتلا انجام داده که تحقیقات نشان می‌دهد، تنها دو تا سه درصد بیماران کرونا در دو هفته قبل از بیماری خود از اتوبوس و مترو استفاده کردند و نه تنها مطالعات در ایران بلکه بررسی‌های جهانی نشان از تاثیر کم حمل و نقل عمومی بر شیوع کرونا دارد و ما باید یاد بگیریم که سخنان و تصمیمات‌مان را منطبق با داده‌های علمی اتخاذ کنیم.”
جزئیات نامه شورایی ها به شهردار تهران
اعتراضات به این تصمیم ادامه داشت تا اینکه زهرا صدر اعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر در گفت وگویی خبر از نامه اعتراضی شورای شهر به شهردار تهران می دهد و می گوید: ” بر اساس مطالعاتی که در سطح شهر تهران توسط کمیته سلامت شورای شهر صورت گرفت، مشخص شد که حمل و نقل عمومی در شیوع کووید ـ ۱۹ از درصد پایینی برخوردار است ولی کاهش ساعات فعالیت حمل و نقل عمومی بر ازدحام جمعیت می‌افزاید و سبب بیشتر شدن پیک حجم مسافران و تراکم جمعیت خواهد شد و این موضوع انتقال ویروس و شیوع بیشتر را به همراه خواهد داشت و برهمین اساس اعضای کمیسیون سلامت و حمل و نقل شورای شهر در نامه ای از حناچی خواسته‌ایم که شرایط حمل و نقل عمومی را دقیق‌تر رصد کند و موضوع کاهش ساعات حمل و نقل عمومی بازنگری و اصلاح شود.”از سویی دیگر مناف هاشمی معاون حمل ونقل شهرداری تهران به این اعتراضات واکنش نشان داده و می گوید:” شهرداری تهران پیشنهاد کاهش ساعت فعالیت حمل و نقل عمومی (مترو و اتوبوسرانی) را ارائه نکرد و تصمیم گیری مذکور توسط ستاد ملی مقابله با کرونا انجام شده است، بگونه ای که ستاد ملی مقابله با کرونا به شهرداری کلانشهرها دستور داده است تا ساعت فعالیت حمل و نقل عمومی کاهش داده شود.”وی اتخاذ این تصمیم را به نظر ستادملی کرونا منوط می کند و می گوید:” اینکه تصمیم کاهش ساعت فعالیت حمل و نقل عمومی کارشناسی شده بوده یا خیر را باید از این ستاد پرسید، اما کاهش ساعت فعالیت حمل و نقل عمومی سبب می‌شود مترو و اتوبوسرانی تا سقف ۲۰۰ هزار نفر با کاهش مسافر مواجه شوند و این محدودیت فعالیت حمل و نقل عمومی اعمال شده و تا مدت یک ماه ادامه خواهد داشت. اگر تصمیمات دیگری هم ستاد ملی مقابله با کرونا درباره حمل و نقل عمومی اتخاذ کند، شهرداری تهران آن را اجرا می‌کند.” کاهش ساعت سرویس دهی مترو و اتوبوس بدون توجه به نحوه رفت و آمد افراد شاغل در مشاغل ضروری که بعد از ساعت ۱۸ نیز اجازه فعالیت دارند و همچنین ازدحام و شلوغی واگن مترو و کابین اتوبوس که در این چند روز تصاویر آن در فضای مجازی پخش شده، اعتراضات و گلایه های مردمی را به همراه داشته و شاید باید اجرای این طرح در همین روزهای ابتدایی مورد بازنگری قرار گیرد تا شهروندانی که مجبور هستند برای تامین معیشت شان در این روزهای کرونایی به بیرون از خانه بیایند حداقل، سفری ایمن و راحت تر داشته باشند.
