گروه فرهنگی: در سالی که سینما‌های دنیا به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شدند و هنوز هم کاملا سرپا نشده‌اند، اکران خیلی از فیلم‌های مهم به تعویق افتاد، خیلی از جشنواره‌ها تعطیل شدند و تولید بسیاری از فیلم‌ها به بن‌بست خورد؛ اما فیلم‌هایی هم بودند که اولین نمایششان یا در جشنواره‌های اینترنتی بود یا در شبکه‌های نمایش خانگی. امسال فرصتی بود که ما در ایران در مقایسه با سال‌های پیش، زودتر از موعد به تماشای فیلم‌های دنیا بنشینیم. ما اینجا فهرستی از بهترین‌های سال ۲۰۲۰ را معرفی می‌کنیم.
چهارده | Fourteen
درام صمیمانه و درعین‌حال جسورانه دن سالیت، رابطه دوستانه طولانی‌مدت دو زن در بروکلین را به نمایش می‌گذارد؛ با فاصله‌ای که مشکلات حل‌نشده و سرکوب‌شده میان آن‌ها انداخته و اثرات جدی شیوه‌های متفاوت زندگی آن‌ها.چیزی در فیلم «چهارده» نیست که علاقه‌مندان به سینما قبلا ندیده باشند، ولی بازی‌های همدلانه دو بازیگر، فیلم را به یک سفر ارزشمند تبدیل کرده است. منتقد ایندی‌وایر فیلم را اثری تأثیرگذار درباره چکونگی فروپاشی نزدیکترین و صمیمانه‌ترین دوستی‌ها معرفی کرده است.
او فردا می‌میرد | She Dies Tomorrow
در جهان آخرالزمانی که ایمی سایمتز خلق کرده، پیش‌بینی قطعیتِ مرگ مثل ویروس گسترش پیدا می‌کند و ترس‌ها و بحران‌های درونی و روانی به اهریمنی مخوف تبدیل می‌شوند. شاید نیمی از قدرت فیلم به ایده‌اش متکی باشد، ولی فضایی که سایمتز خلق کرده، فضایی منحصر‌به‌فرد است.مت دوناتو درباره فیلم گفته است: «ایمی سایمتز طبق قانون خودش طوری این فیلم را ساخته که گویی این آخرین فیلم او خواهد بود. بی‌باک‌بودن سایمتز چیزی است که کل روایت غیرقابل‌کنترل این فیلم را باورپذیر می‌کند.» تیم گریرسون، منتقد اسکرین‌دیلی، فیلم را بی پروا و تشویش‌برانگیز معرفی کرده که برخلاف زندگی واقعی، درست در لحظه‌ای که باید به پایان می‌رسد.
ساختمان شهرداری | City Hall
آخرین مستند فردریک وایزمن، با تمرکز بر مدیریت و فعالیت‌های شهردار بوستون (مارتی والش که از پذیرش قومیت‌ها و برابری استقبال می‌کند)، چشم‌اندازی جامع از سیاستِ مدیریت دقیق و منطقی که با درک و همدلی واقعی همراه شده ارائه می‌دهد.کالینز، منتقد «رولینگ استون» فیلم را این‌گونه دیده است: «فیلم در ظاهر از بسیاری جهات می‌تواند یک تأییدیه یا ستایش باشد، اما سیاست آن‌قدر‌ها ساده نیست پس فیلم وایزمن را هم نباید این‌گونه باشد.» منتقد «شیکاگو ریدر» درباره فیلم گفته است: «مستند فردریک وایزمن نگاه امیدوارکننده‌ای به نهاد‌های سیاسی ارائه می‌کند.»
حیواناتی که به کاه چنگ می‌زنند/ Beasts Clawing at Straws
شاید اولین فیلم کیم یونگ هون نتواند موفقیتی مثل «انگل» برای سینمای کره به دست آورد، ولی بدون شک باید آن را یکی از بهترین فیلم‌های کره در سال ۲۰۲۰ بدانیم. تأثیرات برادران کوئن، مقداری چاشنی تارانتینویی و کمی تعلیق و پارانویای هیچکاکی در فیلم آشکار است، اما یون هونگ موفق شده سبک خودش را به آن‌ها بدهد و یک پایان غافلگیرکننده برای فیلم بسازد.فیلم ساختاری شش‌اپیزودی دارد و در آن‌ها داستان هشت غریبه که مشکل اقتصادی دارند، پس از یافتن یک کیسه پول در یک سونا، به یکدیگر گره می‌خورد. منتقد «ورایتی» درباره فیلم گفته است: «اگر فیلم «حیواناتی که به کاه چنگ می‌زنند» این‌قدر جذاب و سرگرم‌کننده نبود، می‌توانستیم حداقل این‌طور بنامیمش: «حیواناتی که با کلیشه‌ها بازی می‌کنند.» نیل یانگ، منتقد «هالیوود ریپورتر»، فیلم را این‌گونه توصیف کرده است: «فیلم توجه و صبر شما را می‌طلبد، اما خوشبختانه در پایان پاداش هر دو را هم به شما می‌دهد.»
شرلی | Shirley
جوزفین دکر، با اشتیاقی ملودراماتیک یک فانتزی تاریخی از سال ۱۹۵۰ میلادی کارگردانی کرده است؛ جایی که شرلی جکسون تلاش می‌کند ترس‌هایش از مکان‌های شلوغ را شکست دهد و یک رمان بنویسد. منتقد مجله امپایر درباره فیلم گفته است: «فیلم شرلی با وحشت روان‌شناختی و داستانی هیجان‌انگیز، بدون قرارداد‌های معمول فیلم‌های زندگی‌نامه‌ای، شما را تا آخرین ثانیه مجذوب خود نگه می‌دارد.»منتقد نیویورکر هم در ستایش بازی الیزابت ماس گفته است: «حالات صورت ماس یک پیچیدگی موسیقیایی و شگفتی‌آور دارد، همراه با درخششی خیره‌کننده، همراه با اعوجاج‌هایی ظریف و عذاب‌آور که بسیار آهسته تغییر می‌کنند.»
باکورائو | Bacurau
جولیانو دورنلی و کلبر مندونسا فیلیو این فانتزی ماوراءطبیعی و سیاسی را درباره یک دهکده روستایی برزیل کارگردانی کرده‌اند. این دهکده در یک کارزار انتخاباتی، موردحمله گروهی مزدور قرار می‌گیرد و ساکنین با روش‌هایی منظم و مبتکرانه درمقابل آن‌ها مقاومت می‌کنند.منتقد سایت راجر ایبرت معتقد است «باکوراو حتی یک لحظه را هم برای متحیرکردن مخاطبش از دست نمی‌دهد.» منتقد دیلی تلگراف فیلم را ترکیبی منحصر‌به‌فرد از هجو و خشونت دانسته است.
راند دیگر | Another Round/ Druk
توماس وینتربرگ یک‌بار دیگر نسبت شخصیت‌ها با درونشان و با یکدیگر را کالبدشکافی کرده است؛ جایی که چهار معلم دبیرستان می‌خواهند تأثیر مصرف روزانه الکل بر زندگی و شغل و جایگاه اجتماعی‌شان را بررسی کنند. در این میان بازی خیره‌کننده مدس میکلسن کاری می‌کند که دوباره به درخشش یک فیلم به خاطر بازیگرش ایمان بیاوریم.منتقد ایندی‌وایر درباره فیلم گفته است: «تماشای وینتربرگ و مدس میکلسن که دوباره مسیرشان را پیدا کرده‌اند هیجان‌انگیز است.» کتی والش، منتقد سرویس خبری «تریبون»، هم درباره فیلم گفته است: «راند دیگر با دقت و ظرافت ساخته شده است. طنز مستقیم و غیرمستقیم فیلم در حالی‌که با افسوس و اشتیاق موج برمی‌دارد بین نوشیدن تفریحی و خطر اعتیاد به الکل در نوسان است.»
مانگرو | Mangrove
اولین قسمت از مجموعه «تبر کوچک» استیو مک کوئین یک درام تاریخی است که در اواخر ۱۹۶۰ می‌گذرد. در مرکز این فیلم یک رستوارن متعلق به سیاه‌پوستان است که پاتوثق برای مهاجران هند غربی در لندن محسوب می‌شود. پلیس به این مکان حمله می‌کند و بعد از این اتفاق یک نبرد دادگاهی درمی‌گیرد. مک کوئین بر زمینه فکری این اتفاق تمرکز می‌کند که به یک حرکت توده‌ای تبدیل می‌شود.منتقد نیویورکر فیلم را مقایسه‌ای بین نژادپرستی آمریکایی و بریتانیایی می‌داند: «مک کوئین می‌خواهد هر تصوری درباره اینکه نژادپرستی انگلیس سرکوب شده است و خشونت کم‌تری نسبت به نوع آمریکایی‌اش دارد، از بین ببرد.» منتقد هالیوودریپورتر فیلم را یک کیفرخواست تند و آتشین درباره نژادپرستی توصیف کرده است.
یازدهمین سبز | The ۱۱th Green
کریستوفر مونک این داستان علمی‌تخیلی را درباره یک روزنامه‌نگار تحقیقی ساخته است. این روزنامه‌نگار شواهدی از یک‌سری فعالیت‌های محرمانه نظامی برای تماس با بیگانگان کشف می‌کند.منتقد «نیویورکر» معتقد است فیلم مونک به تاریخ ۷۵ ساله فرضیات سیاسی و مفهوم زندگی روی زمین زده است.
قدبلند | Beanpole
کانتمیر بالاگوف، کارگردان ۲۹ ساله روس، با فیلم «نزدیکی» (۲۰۱۷) نشان داده بود یکی از پدیده‌های تازه سینماست. او امسال با «قدبلند» داستان دو زن را در شهر لنینگراد شوروی سال ۱۹۴۵ روایت می‌کند؛ زمانی که جنگ جهانی دوم، شهر را ویران کرده و مردم از نظر جسمی و روحی در تنگنا قرار گرفته‌اند.این دو زن جوان برای بازسازی زندگی خود در بین ویرانه‌ها، به دنبال معنا و امید می‌گردند. منتقد نیویورک‌تایمز فیلم را داستانی دردناک و بی‌رحم از آسیب‌های جنگ دانسته که به روح و جسم نفوذ می‌کند.
گفتگو درباره درخت‌ها | Talking About Trees
صنعت فیلم سودان که روزگاری فعال بود و حالا تعطیل شده، موضوع این مستند است. در مستند صهیب الباری گروهی از فیلمسازان پیر که ناخواسته بازنشسته شده‌اند سعی می‌کنند کرکره‌های یک خانه سینمای تعطیل را دوباره بالا ببرند و در این بین سیاست‌های خودسرانه کشورشان را به نمایش بگذارند و قدرت سینما را به رخ بکشند.منتقد نیویورکر درباره فیلم گفته است: «برخی از بهترین گفتوگوها، برخی از عالی‌ترین همکاری‌ها و برخی از صمیمی‌ترین دوستی‌هایی که اخیرا در یک فیلم دیده‌ام.»
عشاق راک | Lovers Rock
فیلم دوم از مجموعه گلچین «تبر کوچک» (Small Axe) استیو مک‌کوئین یک فیلم موزیکال اصیل است. داستان در یک مهمانی خانوادگی سیاه‌پوستان لندنی می‌گذرد؛ جایی که شادی و انتظار با عشق و خطر همراه می‌شود. استیو مک‌کوئین با همکاری فیلمبردارش، شبیر کرچنر، سبکی جسورانه و مبتکرانه برای رقص و دنیای احساسی‌اش ایجاد کرده‌اند.منتقد مجله «نیویورک» فیلم را یکی از خاطره‌انگیزترین مهمانی‌هایی که در سینما دیده‌ایم معرفی کرده و منتقد مجله «تایمز» هم درباره فیلم آخر مک‌کوئین گفته: «تجربه‌ای زنده طوری‌که می‌توانید بوی دود سیگار و عرق را در میان ریتم و موسیقی‌اش احساس کنید.»
پس‌مانده | Residue
داستان اولین فیلم مراوا گریما، بسیار هوشمندانه است. یک فیلم‌ساز جوان سیاه‌پوست به محله‌ای که قبلا در آن‌جا زندگی (در واشنگتن دی‌سی) برمی‌گردد تا فیلمی درباره کودکی‌اش و دورانی که گذرانده است بسازد.او در این فرآیند کشف می‌کند که نسبت به دوستان سابق خود بیگانه است. کوین کراست، منتقد هالیوودریپورتر، درباره فیلم گفته است: «مراقبه‌ای کاملا دردناک درباره مردم، مکان و زمان. «پس‌مانده» نه‌تن‌ها اولین کارگردانی چشم‌گیر مراوا گریما، بلکه بیانی صریح از فرهنگ معاصر است.»
شبی در میامی | One Night in Miami
اولین ساخته کارگردان زن آمریکایی-آفریقایی، در سال کابوس‌مانندی منتشر شده که نژادپرستی سیستماتیک در آمریکا و دنیا بیداد می‌کند. «شبی در میامی» روایتی دقیق از چهار چهره مهم در تاریخ جنبش سیاه‌پوستان ارائه می‌کند؛ روایتی خیالی از یک شب باورنکردنی که در آن محمد علی کلی، مالکوم ایکس، سام کوک و جیم براون گرد هم می‌آیند و درباره نقششان در جنبش حقوق مدنی و آشوب فرهنگی دهه ۶۰ بحث می‌کنند.درواقع کاسیوس مارسلوس کِلِی جونیور (قبل از محمدعلی کلی‌شدن) سانی لیستون را سال ۱۹۶۴ در مسابقه بوکسی تاریخی شکست می‌دهد و بعد در کافه‌ای با دوستانش این شب تاریخی را جشن می‌گیرند. رابی کالین، منتقد «دیلی تلگراف»، درباره فیلم گفته است: «رجینا کینگ آن‌قدر چهار بازیگرش را روان کارگردانی کرده که لوکیشن آرام و دنج فیلم هرگز قرار نیست تنگ و خفقان‌آور احساس شود. درعین‌حال سبک بازی پرجنب‌و‌جوش و شوخ و شنگ بازیگر‌ها این ترکیب صدا‌ها را به یک چیز متمایز و جالب تبدیل می‌کند.»
نسخه چهل‌ساله/ The ۴۰-Year-Old Version
کمدی صمیمی و حساس رادا بلنک درباره یک نمایشنامه‌نویس زن سیاه‌پوست نسبتا بدشانس در شهر نیویورک است که ناامیدانه دست به هر تلاشی می‌زند تا قبل از رسیدن به سن ۴۰ سالگی، به یک موفقیت خیلی بزرگ دست پیدا کند. او بد از این تلاش‌ها به این نتیجه می‌رسد که دیگر چاره‌ای ندارد جز اینکه خود را به‌عنوان خواننده رپ معرفی کند.رادا بلنک خودش فیلمنامه را نوشته، خودش فیلم را کارگردانی کرده و خودش هم نقش اصلی را بازی کرده است. شخصیتی که او در فیلم خلق کرده می‌خواهد به‌طرز ناامیدانه‌ای در میان دنیای هیپ‌هاپ و دنیای نمایش، صدای واقعی و حقیقی خود را بیابد. کیتی والش، منتقد شیکاگو تریبون، فیلم را یک اثر بسیار نادر در دنیای فیلم‌ها می‌داند: خنده‌دار، کنایه‌آمیز، قاطع، جذاب و صمیمانه.
میناری | Minari
فیلم «میناری» داستان خانواده‌ی کره‌ای-آمریکایی است که به مزرعه‌ای کوچکی در آرکانزاس نقل‌مکان می‌کند تا رؤیای آمریکایی خودشان را محقق کنند؛ اما اوضاع وقتی دگرگون می‌شود که مادربزرگ بدزبان و دوست‌داشتنی‌شان از راه می‌رسد.گلن ویپ، منتقد لس‌آنجلس تایمز، گفته است: «فیلم اسرار خود را با زمزمه به اشتراک می‌گذارد و همین‌طور که داستان پیش می‌رود، شما متوجه می‌شوید در لذت غرق شده‌اید.» پیتر دبروژ، منتقد «ورایتی»، معتقد است «چانگ با ساختن چنین فیلمی، کیفیت تربیت خانوادگی را به یک چیز گرم، لطیف و جهانی تبدیل می‌کند و در معرض نمایش قرار می‌دهد.»
