کسی که خود شخصاً افسردگی را تجربه نکرده باشد درک رنجی که یک شخص افسرده تحمل می کند برایش دشوار است.وقتی افسرده هستید گویی هیچ شادی یا لذتی در زندگی وجود ندارد. این حس بسیار فراتر از غم و ناراحتی است. افسردگی چیزهایی که آدم ها زمانی دوست داشتند را از آن ها می گیرد و بسیاری احساس می کنند دیگر هیچ چیز نمی تواند آن ها را خوشحال کند.بیش از ۲۶۴ میلیون نفر در سرتاسر دنیا به افسردگی مبتلا هستند اما علائم این مشکل در هر فردی متفاوت است. برخی از این نشانه ها عبارتند از:
احساس یأس، بی ارزش بودن، گناه و / یا غم
سخت شدن تمرکز
از بین رفتن میل جنسی
ناتوانی در لذت بردن
بر هم خوردن خواب
تغییر اشتها
فکر کردن به خودکشی
افسردگی دلایل پیچیده و مختلفی دارد و ممکن است ترکیبی از موارد زیر باشد:
ژنتیک
فعالیت شیمیایی مغز
بیماری های مزمن جسمی
شرایط محیطی
افسردگی یک انتخاب نیست بنابراین سرزنش کردن کسی به خاطر چیزی که خواست خود او نیست و کنترلی بر آن ندارد بی رحمانه است.حرف ها و رفتارهایی که در تعامل با یک فرد افسرده دارید می توانند اثر بسیار زیادی بر روی او داشته باشند. برخی حرف هایی که از گفتن آن ها به فرد مبتلا به افسردگی باید خودداری کرد به شرح زیر است.
۱- نگویید شاد باش
افراد افسرده اگر می توانستند «شاد باشند» حتماً این کار را می کردند و گفتن این حرف به آن ها می تواند رنج شان را بیشتر کند. جملات رایجی که از گفتن آن ها به افراد افسرده باید خودداری کرد عبارتند از:
شاد باش
مثبت فکر کن
بخند
افسرده نباش
تکرار مکررات و اشباع کردن مکالمه ی خود از مثبت گرایی سمی ممکن است حس گناه و شرمساری که فرد افسرده از قبل به طور دائم با آن دست و پنجه نرم می کند را تشدید کند.به جای آنکه سعی کنید یک شخص افسرده را زیر بار مثبت گرایی ببرید، این کارها را انجام دهید:با وضعیت او همدلی کنید
برایش وقت بگذارید
از او بپرسید که دوست دارد درباره ی احساساتش صحبت کند
بگویید که برایتان اهمیت دارد
۲- احساسات شان را بی ارزش نکنید
اگر شخص افسرده ای بی پرده درباره ی مشکلش با شما صحبت می کند، باید فضایی قابل اعتماد و عاری از قضاوت برای انجام این کار برای او فراهم کنید. این ها برخی چیزهایی هستند که وقتی شخصی با شما درباره ی افسردگی خود صحبت می کند نباید به او بگویید:
ولی ناراحت به نظر نمی رسی
من که تغییری در طرز فکر یا رفتارت ندیده ام
همه ی این ها فقط تصورات تو است
من با بدتر از این ها درگیر بودم
وقتی افسرده بودن یک شخص را نمی پذیرید، این رفتار ممکن است او را به این نتیجه برساند که دیگر نباید درباره ی مشکل خود صحبت کند، اغراق می کند، یا مقصر احساسی است که دارد.
کارشناسان می گویند به جای این کار باید این موارد را به آن شخص افسرده یادآوری کنید:
افسردگی یک بیماری است و او تقصیری ندارد
به خاطر چیزی که تجربه می کند متأسفید
استفاده از روش های درمانی می تواند به او کمک کند
به او کمک می کنید که از این وضعیت عبور کند و راه درمانی برای خود پیدا کند
۳- سرزنش شان نکنید
همانطور که پیشتر ذکر شد افسردگی معمولاً نتیجه ی عواملی خارج از کنترل فرد است، مانند ژنتیک، عوامل محیطی مثل مورد بدرفتاری قرار گرفتن یا فقر، اضطراب و فعالیت شیمیایی مغز.با استفاده از جمله هایی مانند «اگر آن کار را کرده بودی حالا این حس را نداشتی» یا «تقصیر خودت است که حالا چنین حسی داری»، کسی را بی مورد سرزنش می کنید که از قبل با خود در کشمکش است.این کار می تواند باعث تضعیف روحیه ی آن شخص و ایجاد حش درماندگی در او شود. افراد افسرده ممکن است گوشه گیر باشند و فکر اینکه کسی که از قرار معلوم آن ها را دوست دارد ممکن است برداشت منفی در مورد آن ها داشته باشد، می تواند به خودزنی و فکر خودکشی یا تلاش برای چنین کارهایی در آن ها بیانجامد.سرزنش تلویحی یا واضح کسی به خاطر افسردگی اش می تواند آسیب زننده باشد. به جای این کار، به او یادآوری کنید که افسرده بودنش تقصیر خودش نیست و این امر به معنای ضعیف یا کم ارزش بودن او نیست و اینکه شما هر کمکی که نیاز داشته باشد به او خواهید کرد.
۴- به آن ها بی اعتنا نباشید
شاید ترجیح دهید یک فرد افسرده را به حال خودش بگذارید یا به موقعیت دشواری که پیش آمده بی اعتنا باشید اما این مسأله می تواند با پیامدهایی برای فردی که برای شما اهمیت دارد همراه باشد.بی اعتنایی یعنی آن شخص را به حال خود رها کردن، امری که اغلب باعث می شود فرد افسرده بیشتر احساس تنهایی و طرد شدن کند و در مجموع احساس بدتری داشته باشد.به جای آنکه فرد افسرده را به حال خودش بگذارید توصیه می شود به روش هایی که در ادامه عنوان شده عمل کنید:
از او بخواهید یک پیاده روی هفتگی باهم داشته باشید
برایش غذا ببرید و درباره ی خاطرات بامزه ی مشترک تان حرف بزنید
مجموعه ای از آهنگ های مورد علاقه اش برایش تهیه کنید
یک نامه برایش بنویسید و در آن از چیزهایی بگوید که در مورد او دوست دارید
افسردگی یک بیماری روانی واقعی است و بهبودی از آن طی یک فرآیند رخ می دهد. و همانطوری که هر کدام ما تا به حال از یک بیماری، حادثه و عمل جراحی بهبود پیدا کرده ایم، همه ی ما گاهی به کمک نیاز داریم.
۵- نگویید دیگران با بدتر از این ها درگیرند
گفتن این جمله که «باید شاکر داشته هایت باشی» یا اینکه «دیگران با بدتر از این ها درگیرند» نه تنها فایده ای ندارد بلکه باعث می شود فرد افسرده تصور کند اشتباه می کند که چنین حسی دارد.اینکه آدم ها چه میزان دردی را تجربه می کنند یک مسابقه نیست. شاید دیگران مشکلاتی بزرگ تر از کسی که درگیر افسردگی است داشته باشند اما این موضوع احساسی که یک شخص مبتلا به افسردگی دارد را بی ارزش نمی کند. چیزی که ممکن است برای دیگران مشکل کوچکی به نظر برسد، از دید یک شخص افسرده می تواند غیر قابل غلبه باشد.فقط کسی که افسردگی را تجربه کرده کاملاً درک می کند که افراد افسرده چه حسی دارند. آن ها شاید از بیرون خوب به نظر برسند اما ممکن است هر روز با خود در جنگ باشند.افسردگی امری بسیار شخصی است. هر گونه ای مقایسه ای ممکن است آنچه که فرد هر روز از این بیماری تجربه می کند را کوچک یا بی ارزش جلوه دهد.
به جای این کار، احساسات شخص را تأیید کنید. برای این کار به او بگویید که همه ی حس هایی که دارد موجه است و اینکه چیزی که تجربه می کنند نباید کوچک شمرده شود. برای او فضایی قابل اطمینان فراهم کنید تا بتواند بدون ترس از قضاوت صحبت کند.
۶- خجالت زده شان نکنید
کمک به آدم ها برای درمان افسردگی شان می تواند کار دشواری باشد. اما مهم است که شخص مقابل را سرخورده نکنید. استفاده از این جمله ها تنها وضع را بدتر می کند:
تو فقط به خودت فکر می کنی
تو دیوانه ای
به این فکر کن که حال تو چه اثر بدی بر دیگران می گذارد
یک باور غلط اما رایجی که وجود دارد آن است که افراد افسرده آدم ها خودخواهی هستند در حالی که در حقیقت برعکس است. کسانی که با افسردگی زندگی می کنند عمیقاً به دیگران و اثری که بر زندگی آن ها دارند اهمیت می دهند. آن ها اغلب به خاطر افسرده بودن احساس گناه می کنند و تصور می کنند سربار هستند و اغلب خود را به خاطر آنکه نمی توانند حال بهتری داشته باشند سرزنش می کنند.این تنبیه کردن ها می تواند فرد مبتلا به افسردگی را در معرض خطر قرار دهد. خجالت دادن، انگ زدن و دادن حس گناه به یک شخص افسرده ممکن است افسردگی او را تشدید کند. خودکشی یکی از نگرانی های اصلی است که در خصوص مقوله ی افسردگی وجود دارد و میان داشتن حس شرمساری و خودکشی ارتباط وجود دارد.
به کسی که افسردگی دارد چطور کمک کنیم؟
اولین قدم ایجاد یک فضای قابل اعتماد برای فرد مبتلا به افسردگی است تا بتواند از احساسی که دارد صحبت کند. ممکن است او از ترس دیگران تمایلی نداشته باشد تا بی پرده درباره ی افسردگی خود حرف بزند.برای آنکه او را تشویق کنید تا راحت و بی پرده صحبت کند و مطمئن شوید که او حس می کند حرف هایش شنیده شده، کارشناسان این توصیه ها را دارند:
سؤالاتی بپرسید که جواب آن ها یک کلمه ای نباشد
با ابراز احساسات خودتان یخ فضا را در هنگام صحبت درباره ی مباحث دشوارتر بشکنید
بدون قضاوت گوش دهید
از او بپرسید که چطور می توانید به او کمک کنید
همیشه با او در تماس باشید حتی اگر این اتفاق از سمت خود او نیفتد
حواستان باشد که در او نشانه ای از تشدید افسردگی می بینید یا نه. نوسانات شدید خلقی، خواب خیلی کم یا خیلی زیاد، صحبت از حس استیصال یا میل به مردن، و کنار کشیدن خود، نشانه هایی هستند که ممکن است از فکر خودکشی در فرد حکایت داشته باشند.از او بپرسید که آیا قصد خودکشی دارد و اگر جوابش مثبت بود هر چه که برای این کار قصد استفاده از آن را دارد، از قرص گرفته تا اسلحه، از او بگیرید. اگر میل یا برنامه ی جدی برای خودکشی دارد اقدام فوری کنید و او را نزد متخصص ببرید یا با نهادهای مربوطه تماس بگیرید.
