مجتبی خسروتاج امروز (سه‌شنبه) در ششمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران درباره موضوع قاچاق و راهکارهای آن، اظهار کرد: به دلیل این‌که بخشی از تبعات موضوع قاچاق کالا به فعالان اقتصادی برمی‌گردد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وی ادامه داد: در خصوص قاچاق کالا دو بخش واردات و صادرات وجود دارد که از این دو بخش دو گزارش از سوی سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها و همچنین ستاد مبارزه با قاچاق کالا به جمع‌بندی رسیده است.
کالاهای یارانه‌دار قاچاق صادر می‌شوند
خسروتاج افزود: در بخش صادرات بیشتر حجم قاچاق به حامل‌های انرژی مربوط می‌شود و همچنین کالاهایی که مشمول یارانه می‌شوند از جمله گندم، آرد یا کالاهایی که به شکل غیرمستقیم یارانه دریافت می‌کنند. قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین به کالاهایی که بیشترین حجم را کالاهای وارداتی قاچاق دارند، اشاره کرد و ادامه داد: لوازم آرایشی و بهداشتی، البسه و کفش، دخانیات، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی از جمله کالاهایی هستند که بیشترین فراوانی قاچاق را در استان‌های مختلف دارند. براساس برآوردهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا، حجم قاچاق طلا سه میلیارد دلار، گوشی موبایل ۱۰٫۸ میلیارد دلار و سیگار کمتر از یک میلیارد دلار است که در مجموع میزان قاچاق کالاهای وارداتی ۱۶ میلیارد دلار است که البته این ارقام براساس کشفیات و برآوردهای صورت گرفته، است.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مهم‌ترین دلایل بروز پدیده قاچار اشاره کرد و گفت: ممنوعیت ورود کالاهای مورد نیاز به کشور، تشریفات واردات رسمی برخی کالاها، عدم پاسخگویی تولیدات داخلی به مصرف‌کنندگان به لحاظ قیمت و کیفیت از جمله دلایل بروز قاچاق است. همچنین یکسری بستر‌های قانونی وجود دارد که به نوعی زمینه را برای قاچاق کالا فراهم می‌کند که از جمله آنها می‌توان به موضوع ارزش افزوده و طبقات تعرفه‌ای اشاره کرد که در این زمینه به نوعی از نظام تعرفه‌ای سوء‌استفاده شده است. کالاها از مجاری رسمی وارد می‌شوند اما تعرفه‌های آنها غیرواقعی اعلام می‌شوند که سود کمتری پرداخت شود.
واردات موقت و ترانزیت، زمینه‌ساز قاچاق کالا
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت اضافه کرد: کالاهای ورود موقت از جمله دیگر موضوعاتی است که در بروز قاچاق تاثیر‌گذار بوده است که از جمله این کالاها می‌توان به شکر و گندم اشاره کرد که واردات موقت آن مساله‌ساز بوده است. همچنین ترانزیت فرصتی را برای قاچاق برخی کالاها به وجود آورده است، ترانزیت که می‌تواند خدمات ارزی ایجاد کند تبدیل به فرصتی برای قاچاق کالا به ویژه قاچاق سیگار شده است.
خسروتاج ادامه داد: قاچاق کالا اثرات مهمی بر اشتغال کشور دارد و زمینه شکل‌گیری اقتصاد زیرزمینی را فراهم می‌کند. برخی این موضوع را عنوان می‌کنند که فعالیت باندهای ذی‌نفوذ در قاچاق از اهمیت زیادی برخوردار است و زمانی که با این باند‌ها برخورد نشود نمی‌توان با موضوع قاچاق مقابله کرد. همچنین یکی دیگر از چالش‌های مبارزه با قاچاق گستردگی مرزهاست که مبارزه با قاچاق را دشوار کرده است.
کسبه و مصرف‌کنندگان هم از کالاهای قاچاق بیشتر استقبال می‌کنند
وی در خصوص تاثیر پدیده قاچاق بر اشتغال برخی مناطق گفت: باید الگویی برای مردم منطقه به عنوان جایگزین قاچاق ارائه شود؛ یکی‌دیگر از چالش‌های جدی در این عرصه این است که ما چه طرحی برای اشتغال آن مناطق در کوتاه‌مدت داریم. امروز حتی کسبه و مصرف‌کنندگان از کالاهای قاچاق بیشتر استقبال می‌کنند، چراکه ارزان‌تر برایشان در می‌آید. رویکرد مهم و کلیدی برای مبارزه با قاچاق این است که فعالیت‌های قاچاق را غیراقتصادی کنیم و عملا زمینه‌ای را فراهم کنیم تا کسانی که قاچاق می‌کنند به سمت واردات رسمی حرکت کنند.
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: امروز مجازات‌هایی که در کشور ما برای مقابله با قاچاق وجود دارد، خنده‌دار است. در کشورهای دیگر مجازات‌های سنگینی برای قاچاق وجود دارد اما در کشور ما این مجازات‌ها به گونه‌ای است که شخصی که قاچاق می‌کند می‌تواند چندین بار این کار را انجام دهد.
خسروتاج در بخش دیگری از صحبت‌هایش تصریح کرد: برای مقابله با پدیده قاچاق باید برخی موانع زائد حذف شود که مقابله امنیتی با باندهای ذی‌نفوذ قاچاق، رقابتی‌نمودن تامین کالا در جهت تولید، تامین کار و اشتغال در مناطق مرزی، گردش پول و ارز برای کمک به واردات رسمی از جمله این موارد است. وی همچنین به کالاهایی که در اولویت مقابله با قاچاق قرار دارند اشاره کرد و گفت: موبایل، سیگار، پوشاک و پتو، لوازم آرایشی و بهداشتی از گروه‌های اصلی هستند که برای مقابله با قاچاق آنها اولویت در نظر گرفته شده است.
