«مهران کامروا» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی درباره سفر چند روز قبل وزیر امور خارجه قطر به تهران گفت: قطر به عنوان کشوری که هم با ایران و هم با آمریکا روابط دوستانه و نزدیکی دارد، از مدت‌ها قبل پیشنهاد میانجیگری میان تهران و واشنگتن را مطرح کرده بود.
وی با اشاره به اعتماد واشنگتن به دوحه اظهار داشت: آمریکا به نظر می‌رسد نسبت به این میانجیگری اگر موافق نباشد، بی‌میل هم نیست و برخلاف دوران ترامپ که واشنگتن مانع هر گونه اقدام دیپلماتیک بود، کاخ سفید در این باره مانع‌تراشی نمی‌کند.
به گفته این کارشناس ارشد مسائل جهان عرب، هر چند کشوری که قبلا میان ایران و آمریکا در زمینه‌های مختلف میانجیگری و زمینه توافق را ایجاد کرده بود، عمان بوده است اما قطری‌ها طی سال‌های اخیر فعال شده‌اند و توانسته‌اند در این باره نقش مثبتی ایفا کنند که نمونه اخیر آن، مذاکرات میان آمریکا و طالبان در دوحه بوده است.
وزیر خارجه قطر حامل پیام برای تهران نبود
کامروا ادامه داد: قطر در زمینه میانجیگری میان کشورها یا گروه‌ها و ایجاد فرصت مذاکره دارای تجربه مثبت بوده و در این زمینه توانسته اعتماد کشوری مانند ایالات متحده را کسب کند.
وی با بیان اینکه قطر خواهان میانجیگری میان ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز است، تصریح کرد: وقتی روابط دوحه با ریاض و ابوظبی بهبود پیدا کرد، وزیر امور خارجه قطر در اولین صحبت‌هایی که مطرح کرد، گفت تلاش می‌کند میان ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم میانجیگری کرده و زمینه بهبود روابط را فراهم آورد.
استاد دانشگاه جرج تاون در پاسخ به این سوال که سفر وزیر امور خارجه برای میانجیگری درخصوص برجام بوده است یا بهبود مناسبات منطقه‌ای خاطرنشان کرد: قطری‌ها هم در زمینه بهبود مناسبات منطقه‌ای و کاهش تنش‌ها میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس و هم در زمینه برجام خواهان انجام میانجیگری هستند اما اینکه وزیر امور خارجه قطر در سفر به تهران حامل پیامی از جانب کشوری باشد، من چنین احتمالی را نمی‌دهم.
چرا قطر به دنبال میانجیگری است؟
کامروا با اشاره به رویکرد دیپلماتیک قطر ابراز داشت: دیپلماسی قطر همیشه فعال بوده است. آنها در کنار این رویکرد دیپلماتیک، بازوی رسانه‌ای قوی‌ای هم دارند. به طور کلی، دیپلماسی فعال از ستون‌های قطر جدید است که از دو دهه پیش تاکنون از سوی دوحه دنبال می‌شود.
به گفته این کارشناس ارشد مسائل خلیج فارس، دیپلماسی فعال قطر هم برای افزایش وزن این کشور در صحنه معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی و هم برای امتیازگیری است. مثلا اینکه آنها بعدا به آمریکا بگویند این ما بودیم که برجام را احیای کردیم یا به ایران بگویند ما موجب لغو تحریم‌ها شدیم.
وی با بیان اینکه قطری‌ها در هر موضوع و زمینه‌ای بی‌میل نیستند نقش میانجیگر را ایفا کنند، عنوان کرد: در موضوع برجام هم آمریکا با ایفای نقش میانجیگر از سوی قطر مخالف نیست اما ایران بارها گفته است که احیای برجام نیازمند میانجیگری نیست و لازمه‌اش، بازگشت واشنگتن به توافق و لغو تحریم‌هاست.
قطر میانجی بهتری در بهبود مناسبات منطقه‌ای است تا در برجام
کامروا افزود: من فکر می‌کنم قطر بیشتر از آنکه حامل پیامی باشد یا بخواهد مساعی جمیله خود را به کار گیرد، سفر وزیر امور خارجه‌اش به تهران یک نوع مانور دیپلماتیک باشد و بیشتر از هر چیز، آنها می‌خواستند از آخرین مواضع و رویکرد ایرانی‌ها خبردار شوند.
وی افزایش تنش در منطقه را موجب نگرانی از سوی قطر برشمرد و یادآور شد: قطر کشور کوچکی است و طبیعی است که هر نوع افزایش تنش در منطقه به ویژه میان ایران و آمریکا موجب نگرانی آنها شده و به ضررشان باشد. هنگامی که ایران پایگاه نظامی عین‌الاسد را در عراق در پاسخ به ترور سردار سلیمانی مورد هدف موشک‌ها قرار داد، امیر قطر سریعا به ایران آمد تا مانع افزایش تنش‌ها و همچنین حمله موشکی ایران به پایگاه نظامی آمریکا در قطر شود.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم قطر در کاهش تنش‌های منطقه‌ای و بهبود مناسبات کشورها موفق‌تر عمل کند تا در برجام. هر چند که اماراتی‌ها خواهان ایفای چنین نقشی از سوی قطر نیستند و ریاض و ابوظبی به ناچار تن به پایان محاصره دوحه دادند.
حل مسائل ایران و آمریکا نیازمند اراده سیاسی است
کامروا اضافه کرد: بهرحال آنها عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند و کشوری همچون عمان نیز از کاهش تنش در خلیج فارس حمایت می‌کند.
وی با بیان اینکه مسائل ایران و آمریکا به یک کلاف سردرگم و پیچیده تبدیل شده است، گفت: ایران و آمریکا آنقدر با یکدیگر مسئله دارند که به راحتی قابل حل و فصل نیست.در واقع حل مسائل ایران و آمریکا بیش از آنکه نیازمند میانجیگر باشد، نیازمند وجود عزم و اراده سیاسی برای حل تمامی مسائل است که چنین عزم و اراده‌ای را من در میان دو طرف نمی‌بینم.
