خبرنگار سیاسی «سعید خطیب‌زاده» صبح امروز در نشست خبری هفتگی با اصحاب رسانه درباره جزییات سفر گروسی به تهران و ادامه بازرسی‌ها براساس توافق سه ماهه تصریح کرد: مذاکرات فنی با سازمان انرژی اتمی انجام شد و دستاورد دیپلماتیک و قابل توجه فنی به دست آمد. آقای صالحی و همکارانشان زحمات زیادی انجام دادند تا در چارچوب قانون مجلس انجام شد. همانطور که در بیانیه مشترک و آژانس آمده است، این توافق بر وفق قانون مجلس است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: برخی توافقات برای راستی‌آزمایی‌ها براساس پادمان انجام شد مانند اینکه دوربین‌ها روشن بماند ولی فیلمی در اختیار آژانس قرار نگیرد. بنابراین نه تنها اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شد، توافقات جدید هم براساس قانون مجلس است که امروز و فردا سازمان انرژی اتمی ابعاد فنی آن را بیان می‌کند. آقای غریب‌آبادی هم در ایران و مذاکرات بودند و پاسخگوی ابعاد فنی این مسئله هستند.
وی درباره توافقات دیروز ایران و آژانس و ادعای مغایرت آن با قانون مجلس هم گفت: فرصتی به آمریکا ندادیم. آنچه انجام شده تماما در چارچوب مصوبه مجلس است. اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف می‌شود و برخی نظارت‌های ضروری در سه ماهه آینده در چارچوب توافقات پادمانی حفظ می‌شود. شاید مهمترین مسئله فنی، دوربین‌ها باشد که هیچ فیلمی در اختیار آژانس قرار نمی‌گیرد.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره ابراز علاقه بایدن برای گفت‌وگو به ایران و طرح مسائل موشکی و منطقه‌ای از سوی او ابراز داشت: بایدن باید تصمیم بگیرد سیاست شکست خورده فشار حداکثری دولت قبلی آمریکا را ادامه دهد یا خیر. نتیجه آن شکست حداکثری برای آمریکا خواهد بود یا از آن میراث شکست خورده فاصله بگیرد. اگر از این میراث شکست خورده فاصله بگیرند، مسیر را در اصلاح سیاست‌شان طی می‌کنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه در چارچوب برجام، ایران و ۱+۴ قرار دارند، بیان کرد: آمریکا نه تنها از برجام خارج شد بلکه از این ساختمان خارج شده و در مسیر آن هم تله‌گذاری کرده است که نه کسی باقی بماند و نه کسی از مزایای آن استفاده کند. مسیر برگشت را مشخص کرده‌ایم. ابتدا باید تعهدات خود را برای برجام اعلام کند تا وارد این ساختمان شود. بعد باید آن تله‌ها یعنی تحریم‌ها را بردارد تا بتوانند وارد گفت‌وگوها شود.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه ریشه بسیاری از تنش‌ها در منطقه غرب آسیا به حضور نیروهای خارجی در کشورهای مورد اشغال آنها برمی‌گردد، گفت: این مسیری است که آمریکا با تصحیح سیاست‌شان و خروجش، بازگشت آرامش به منطقه را تسهیل کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: درباره مسائل موشکی و امنیت خود با کسی گفت‌وگو و مذاکره هم نمی‌کنیم.
این دیپلمات ارشد در پاسخ به این سوال که اگر اروپا نشستی را با حضور آمریکا درباره برجام تشکیل دهد، ایران در آن حضور می‌یابد، یادآور شد: درخصوص آنچه اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده سیاست خارجی‌شان در حال هماهنگی هستند، نیت خیر آقای بورل را می‌دانیم و تلاشهای ایشان را در چارچوب حفظ برجام می‌دانیم. آمریکا عضو برجام نیست که در نشست‌های آن شرکت کند. اینکه آمریکا بخواهد به عنوان مهمان شرکت کند، ایران در حال بررسی است.
خطیب‌زاده با بیان اینکه هیچ گفت‌وگویی پیش از رفع موثر تحریم‌ها و اعلام تعهد به برجام حضور نخواهد یافت، عنوان کرد: دوستان اروپایی ما و مسکو و پکن به زودی نظر تهران را خواهند شنید.
وی درباره بازگشت آمریکا به برجام گفت: آمریکا یکجانبه از برجام خارج شد ولی بازگشت آن متضمن مسئولیت‌های حقوقی است، به سادگی رخ نخواهد داد. پیش‌شرطی برای رفع تحریم‌ها نداریم.
دوستان پیشاپیش قضاوت نکنند؛ به روابط با آژانس ادامه می‌دهیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال درباره توقف بررسی لایحه بودجه در مجلس در واکنش به توافق دیروز ایران و آژانس اظهار داشت: طبق قانون مجلس، از فردا اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف می‌شود. دوستان پیشاپیش قضاوت نکنند. آنچه میان ایران و آژانس رخ داده، یک دستاورد فنی است که طبق مصوبه مجلس است و ما روابط خود را با آژانس ادامه می‌دهیم.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال دیگر درباره اظهارات روز گذشته جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا تصریح کرد: رسیدگی به وضعیت زندانیان ایرانی در آمریکا همواره از اولویت‌های جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور خارجه است. آنها در وضعیت ناگوار و نابه سامانی در زندان‌های آمریکا مورد ظلم قرار دارند.
وی اضافه کرد: استاد ایرانی را با بهانه‌ها واهی دستبند و پابند می‌زنند. زندانی دیگر ایرانی را به بهانه‌های واهی زندانی کرده و بعد از پایان محکومیت، همچنان در زندان نگه می‌دارند. ایران نمی‌تواند شاهد این ظلم آشکار باشد. اینها میراث شوم دولت قبلی برای دولت فعلی است که شاهد فاصله‌گیری از این میراث شوم نبوده‌ایم.
پیامهایی از طریق سفارت سوییس و وزرای خارجه کشورهای دیگر به ما رسیده است
به گفته رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه، پیامهایی از طریق سفارت سوئیس و وزرای امور خارجه کشورهای دیگر به ما رسیده است. پیام ما نیز از همان طرق داده شده که پیشنهاد ظریف در دو سال قبل در نیویورک داده بودند، همچنان سر جای خود است و این مسیر می‌تواند ادامه یابد.
خطیب‌زاده با اشاره به بخش دیگری از اظهارات سالیوان خاطرنشان کرد: تلاش آمریکا برای خروج از انزوا را درک می‌کنیم ولی راه خروج از انزوا، اظهار نیست بلکه اقدام است و مسیر آن فاصله گرفتن از مسیر یکجانبه‌گرایانه دولت قبلی است.
وی درباره سفر رافائل گروسی به تهران و ارتباط این مسئله در دادن فرصت دوباره به آمریکا برای حفظ برجام هم ابراز داشت: آنچه میان سازمان انرژی اتمی و آژانس رخ داده، یک توافق فنی است تا روابط دوطرف، براساس مصوبه مجلس خدشه‌دار نشود. در بیانیه هم آمده کلیه توافقات وفق قانون مجلس رخ می‌دهد. اگر طرف‌های مقابل نتوانند به تعهدات خود عمل کنند، ایران از این مسئله استقبال می‌کند.
این دیپلمات ارشد درباره رایزنی‌های طالبان در تهران و اینکه چرا آن گفت‌وگوها نتوانسته از میزان خشونت در افغانستان بکاهد، بیان کرد: سفر هیات طالبان به تهران از پیش تعیین شده و با اطلاع دولت افغانستان و با دستورکار مشخصی درباره پیشبرد مذاکرات صلح و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی انجام شد. البته این گروه با کشورهای مختلفی در حال گفت‌وگو است. در برخی از کشورها دفاتر دارد. با آمریکا ماه‌ها گفت‌وگو کرده و به توافقاتی هم رسید، بهتر است این سوال از کشورهایی که مدت‌ها با این گروه مذاکره و توافق کردند، پرسیده شود.
خطیب‌زاده درباره دعوت روسیه از ایران درباره صلح افغانستان یادآور شد: این دعوت از قبل هم بوده است. با مسکو در ارتباط نزدیک هستیم. هنوز تصمیم مشخصی در این باره نگرفته‌ایم زیرا برای اینکه ساختار حاکمیتی افغانستان تضعیف نشود، پاسخ ما روشن بوده است.
وی ادامه داد: از پروسه‌های صلح حمایت می‌کنیم ولی فکر می‌کنیم هرچه موجب تضعیف دولت افغانستان می‌شود، شرکت نکنیم. در حال بررسی این دعوت هستیم و پس از جمع‌بندی، آن را اعلام می‌کنیم.
خبرنگاری پرسید که آیا وزیر امور خارجه قطر در سفر به تهران، حامل پیامی از سوی آمریکا بوده است؟ که سخنگوی دستگاه دیپلماسی پاسخ داد: سفر وزیر امور خارجه قطر هم در ادامه رایزنی‌های دو کشور بوده است. هیچ طرفیتی از آمریکا در این سفر مطرح نبوده است.
درباره زندانیان تحول جدیدی رخ نداده است
خطیب‌زاده درباره ایجاد روزنه‌ای در وضعیت آزاد شدن زندانیان ایرانی در آمریکا هم عنوان کرد: درخصوص زندانیان تحول جدی رخ نداده است. ما پیام خود را از طریق سوئیس داده‌ایم.
وی درباره رفع محدودیت‌های ترددی در نیویورک از سوی آمریکا گفت: رفع محدودیت‌های ترددی مطرح نیست بلکه کاهش این محدودیت‌ها را اعلام کرده‌اند. دولت قبلی ایالات متحده تعهدات خود را درباره دیپلمات‌ها در نیویورک، طی یک اقدام غیرقانونی انجام داد، ایران اعلام کرد شکایت خواهد کرد. این کاهش امروز انجام شده ولی این ۲۵ مایل هم در نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی و معاهده مقر است و آن را کافی نمی‌دانیم و نباید در مسیر بازگشت آمریکا به برجام تفسیر شود.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه درباره پیشرفت در مذاکرات صلح یمن پس از سفر نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل به ایران هم اظهار داشت: ملاقات نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل با مسئولان ایرانی در چارچوب طرح‌های صلح است. تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا این بحران پایان پذیرد. امیدواریم عربستان نیز به این مسیر پیوسته و این بحران انسانی پایان پذیرد.
خطیب‌زاده درباره حمله به کاروان‌های آمریکایی در عراق و اتهام‌زنی به ایران تصریح کرد: همان زمانی هم که این اتهامات مطرح می‌شود، اعلام کردیم که این دام‌افکنی در روابط ایران و عراق بسیار مشکوک است. ضمن اینکه صلح و ثبات در عراق را به خطر می‌اندازد و نشان از سناریوهایی است که برای آینده منطقه خوب نیست.
وی با بیان اینکه طرف‌های ثالثی به این تله‌آفرینی‌ها دل بسته‌اند، خاطرنشان کرد: انتساب این ادعاها را محکوم می‌کنیم. از دولت عراق هم خواسته‌ایم مسیر کشف حقیقیت را پیگیری و عاملین را شناسایی کند. آنچه در عراق رخ می‌دهد، افزایش نیروهای خارجی در عراق است که امنیت و ثبات این کشور را تهدید می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تاریخ برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام و نشستی که اتحادیه اروپا می‌خواهد با حضور آمریکا برگزار کند، ابراز داشت: نشست کمیسیون مشترک برجام در مسیر خود انجام می‌شود. در حال بررسی دعوتی هستیم که صورت گرفته و اینکه چگونه به آن پاسخ دهیم.
