سید حسین نقوی حسینی ضمن اعلام این خبر گفت: در ابتدای جلسه امروز اعضای کمیسیون به عدم حضور صداوسیما اعتراض کردند و آقای ابوترابی در این زمینه گفت که چرا وقتی سعید جلیلی در جلسه حضور دارد همه دوربینها حاضر هستند اما حالا حضور ندارند.
آقای ابوترابی همچنین به صداوسیما از این بابت اعتراض داشت که چرا مباحث و دیدگاههای ایشان را در برخی از گزارشات جلسات حذف کردند که رئیس جلسه در پاسخ توضیح داد که احتمالا موضوع بعد از ظهر قبلا گفته شده بود ضبط نداریم با جلسه صبح مشتبه شده و صداوسیما فکر کرده که صبح نباید جلسه را ضبط کند. البته دو رسانه خانه ملت و مجلس جلسه را ضبط میکنند و در اختیار رسانهها قرار خواهند داد.
وی همچنین در ارائه گزارش از ادامه جلسه گفت:
زاکانی رئیس کمیسیون نیز در ابتدای جلسه اعلام کرد که با توجه به سفر آمانو به ایران، کمیسیون دعوت میکند در صورت صلاحدید دولت، آمانو در یکی از جلسات کمیسیون شرکت و نظرات و دیدگاههای خود را مطرح و به سوالات اعضا پاسخ دهد. چون بحث بازرسیها و همکاری ایران و آژانس بحث مهمی است و خاطره خوبی از بازرسیهای آژانس در ذهن ملت ایران نیست و تقدیم شهدای هستهای به علت عدم امانتداری آژانس بود.
در همین بخش یادی از متحدان هستهای شد.
بعد از توضیحات مذکور، جلسه وارد بحث شد و ابتدا کمیته اقتصادی سوالات خود را مطرح کرد؛ عمده ترین سوالات پیرامون شرایط اقتصادی کشور در صورت عدم توافق، شرایط مبادلات ارزی مطابق برجام، افق آینده اقتصادی پس از توافق، سقف و کف مطالبات ایران و میزان داراییهای بلوکه شده بود. اینکه آیا مطابق برجام بالاخره پول نفت بر میگردد یا خیر؟ آثار اقتصادی بعد از توافق ژنو خیلی مثبت نبوده است، ارزیابی چیست؟ بالاخره اینکه آیا میدانید چه نوع تحریمهایی باقی میماند که بعدها مشکلاتی برای ما ایجاد میکند؟ هزینههای تحریم بر کشور تاکنون چگونه بوده و اگر توافق نمیشد ما به کجا میرفتیم؟
نهاوندیان هم گفت که باید از همه ظرفیتهای کشور برای شرایط پسابرجام استفاده کنیم. از حداکثر ظرفیتها در جهت استفاده از فرصتها استفاده کنیم. تیم اقتصادی دولت همپای مذاکرات، دامنه تحولات اقتصادی و آینده آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده است؛ اگرچه ۱۶ بند برجام مربوط به مسائل اقتصادی است و در مذاکرات ما به دنبال این بودیم که کلیه تحریمهای اقتصادی برداشته شود و به اعتقاد ما چنین هدفی بدست آمده است. بخش اصلی تحریمها در برجام لغو شده و حتی معتقد بودیم آثار لغو تحریمها باید در همکاریهای کشورها در بخشهای حقوقی فعالیت شرکتها دیده شود. آنچه که در چارچوب تحریمها باقی مانده، تحریمهای غیرهستهای است.
علاوه بر رفع کلیه تحریمهای اقتصادی مرتبط با موضوع هستهای توسط شورای امنیت، اتحادیه اروپا و آمریکا ، برخی تحریمهای غیرهستهای هم توسط آمریکا متوقف خواهد شد.
با رفع تحریمها، اقتصاد کشور را از گروگان آزاد کردیم و در بخش هستهای هم، حضور هستهای ایران در عرصه بینالمللی را تثبیت کردیم. ما حتی رفع تحریمهای غیرهستهای را مقدم بر تحریمهای هستهای دانستیم؛ مثلا همزمان؛ رفع تحریم هواپیماها و کشتیهای مسافربری، امکان همکاری شرکتهای غیرآمریکایی به ایران و رفع تحریمهای صادرات ایران در حوزه مواد غذایی و فرش کشور نیز ایجاد شد.
در حوزه مالی و بانکی نیز رفع تحریمهای مهمتری صورت گرفته است و به طور تصریحی در برجام و قطعنامه طرف مقابل منع شد از اینکه تحریمهای رفع شده را به صورت دیگری اعمال کند. نکته مهم در رفع تحریمها، خط قرمز رفع تحریمها یکجا و در آغاز توافق رعایت شده است. در ارتباط با تحریمهای آمریکا در حوزههای غیرهستهای ما مجاز نبودیم با آمریکا وارد گفتوگوی سیاسی شویم.
نهاوندیان با اشاره به اینکه «حالا میتوانیم در مورد آثار به گروگان گرفتن اقتصاد کشور صحبت کنیم» افزود: اولین اثر تحریمها، بالا بردن هزینههای مبادله بود. ما اجازه ندادیم اقتصاد کشور متوقف شود، اما هزینههای آن سنگین بود؛ اگرچه تحریمها برای کشور دستاوردهای بسیاری داشت ولی این دستاوردها استفاده هوشمندانه ما بود. ارزیابی ما نشان میدهد که تا ۱۵% هزینه بر ما در مبادلات تجاری تحمیل شد که در مجموع سالانه ۱۵ میلیارد دلار میشد. در بازار نفت، لطمههای شدیدی به بازار نفت ایران وارد شد و قدرت چانهزنی و اثرگذاری ایران را کاهش داد و چنین ظلمی به ایران نابخشودنی است و سومین اثر این بود که پروژههای عمران کشور همه عقب مانده بود و با تاخیر روبرو شده و دیگر اینکه محرومیت دانشجویان ما از تحصیل هم ظلم به ما بود و نکته بعدی غارت ذخایر مشترک در حوزههای نفتی و گازی از سوی کشورهای دیگر بود که تحریم موجب و باعث آن بود. البته دستاوردهای ملت ایران در حوزههای مختلف علمی و تکنولوژیکی در دوران تحریم غیرقابل انکار است. پنجمین اثر تحریمها، غیررسمی شدن تجارت جمهوری اسلامی در عرصه بینالمللی بود و موجب شد فساد در چنین مبادلاتی شکل بگیرد و عدهای از این موضوع سوءاستفاده کردند. شرایط ما در فاینانسها تحمیل شد؛ چرا که پول خود ما بلوکه شده بود. پول های بلوکه شده در حوزههای مختلف است و لذا ارقام آن حوزهها متفاوت است. آنچه که به دولت بر میگردد بخش کوچکی از این مبلغ است.
افزایش نرخ ارز یا آثار سوءمدیریت بوده و یا آثار تحریم. از دست دادن بازارهای تجاری، بخشی دیگر از آثار تحریمها بود. خلاصه اینکه اگر تحریمها ادامه یافت، تغییر و تحولات زیادی در بازار ارز رخ میداد.
ما توانستیم آنها را به جایی برسانیم که از ما شفافیت بخواهند و حق هستهای ما را بپذیرند. توافق مانع از اعمال محدودیتهای ظالمانهای است که بسیاری از حقوق ما را از بین میبرد.
لازم به توضیح است که در ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه، انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهور به جای سیف و همتی در کمیسیون حضور پیدا کرد. سیف و همتی نیامدند و طیبنیا هم در سفر بود.
عراقچی نیز در این بخش و در ادامه اظهارات نهاوندیان گفت: هیچ تحریمی در زمینه سوئیفت باقی نمانده است، ولی افرادی که در لیست تحریم اشاعهای قرار داشتند، همچنان از خدمات بانکی محروم میمانند (هم حقوقی و هم حقیقیها). باز هم عرض میکنم که اتحادیه اروپا کلیه تحریمهای مالی اقتصادی خود را لغو میکند و تحریم های اشاعهای خود را هشت سال بعد لغو میکند . همین لغو تحریمها در هر دو بخش شامل کلیه شخصیتهای حقوقی و حقیقی میشود. پس شخصیتهای حقوقی و حقیقی که محکوم به تحریم اشاعهای شدهاند، تحریمشان لغو نمیشود بلکه هشت سال بعد لغو میشود. به طور جدی ساختار تحریمها شکسته شده، فضای روانی همکاری اقتصادی به طور جدی در جهت مثبت تغییر کرده است. هدف کشورها در مبادله با ایران را میبینید. اما برنامه دولت «اقتصاد مقاومتی» است و دولت تهدیداتی را دارد که انتظارات و تقاضاهای جامعه را مدیریت کند و با جلوگیری از ایجاد انتظارات بیجا جلوگیری میکند.