شاید بتوان استان‌لرستان را نماد بارز «فرصت‌سوزی» دانست؛ استانی که علی‌رغم برخورداری از استعدادها و منابع خدادادی فراوان، هرگز نتوانسته سهمی از پیشرفت و آبادانی داشته باشد.
۱۴ هزار تن گیاه دارویی در سال، رتبه اول تولید ماهیان سردآبی در بین استان‌های غیر ساحلی کشور، رتبه اول تولید انجیر سیاه، رتبه ششم تولید گردو، رتبه هشتم تولید گوشت قرمز، رتبه دهم تولید مرغ و تولید بهترین زعفران ایران تنها بخشی از توانمندی‌های سومین استان پرآب کشور در حوزه کشاورزی است که اگر ظرفیت معادن، سنگ، گردشگری و نیروی انسانی جوان را نیز به آن اضافه کنیم می‌توان لرستان را گنجینه‌ای گرانبها و سرزمینی غنی و ثروتمند دانست که قادر است بسیاری از نیازهای کشور را مرتفع کند اما نبود مسئولانی دلسوز و کارآمد سبب شده که امروز لرستان در رتبه نخست فلاکت قرار بگیرد و یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور باشد درحالیکه اگر این ظرفیت‌ها در هر استان دیگری وجود داشت امروز به قطب اقتصاد کشور تبدیل شده بود.
۶۰ درصد معادن لرستان غیرفعال است
در این گزارش، ظرفیت لرستان در بخش معادن را یادآور می شویم که به گفته کارشناسان، فقط با استفاده بهینه از پنج درصد معادن کشور، می‌توان درآمدهای نفتی را جبران کرد که خوشبختانه استان لرستان هم از این موهبت خدادادی بی‌بهره نیست و معادن آن در کشور کم‌نظیر است.
اما به دلیل خام فروشی و عدم به کارگیری دانش و تکنولوژی روز، بسیاری از آنها سالهاست که به حالت غیرفعال درآمده‌اند و هیچ مدیریت منسجم و اراده‌ای هم برای ساماندهی این معادن در لرستان دیده نمی‌شود.
واحدهای سنگبری لرستان با تمام ظرفیت کار نمی‌کنند
بهزاد منصوری رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، اظهار داشت: هم اکنون تعداد معادن فعال لرستان ۱۷۱ و تعداد معادن غیرفعال استان، ۱۰۶ واحد است همچنین ۴۵ معدن سنگ تزئینی فعال و ۷۵ واحد غیر فعال داریم.
وی افزود: ۲۳۴ واحد سنگبری دارای پروانه بهره‌برداری نیز در لرستان داریم که ۸۰ درصد آنها با کمتر از ۴۰ درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند.
منصوری با بیان اینکه میزان استخراج واقعی این واحدهای معدنی یک‌میلیون و ۶۴۳ هزار و ۱۳۹ تن بوده است، عنوان کرد: ۵۹۳ هزار و ۹۶۳ تن هم مواد معدنی تولیدی در استان ذخیره‌شده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان خاطرنشان کرد: در سه ماه اخیر برخی از مواد معدنی مانند سنگ‌آهک، سنگ گچ، لاشه موزاییکی، مرمریت، چینی، فلدسپات، گرانیت، تالک، سیلیس، قیر طبیعی، لاشه آهکی، مارن، کنگلومرا، لاسه، مالون، سرب، روی، خاک صنعتی و شن و ماسه رودخانه‌ای در معادن استان تولید شده است.
وی بیان کرد: مجموع کل صادرات سنگ استان در سال ۹۸، ۲ هزار و ۴۷۷ تن و ۲۲ کیلوگرم به ارزش صادراتی ۸۱۹ هزار و ۶۷۸ دلار بوده است که از گمرک خرم‌آباد و سایر گمرک‌های کشور به بازارهای هدفی همچون ترکیه، استرالیا، امارات، کویت، روسیه، سنگاپور، آلمان و چین صادر شده است.
واحدهای سنگبری لرستان با تمام ظرفیت کار نمی‌کنند
براساس آنچه که از مصاحبه فوق استنباط می‌شود، ۶۰ درصد معادن لرستان غیرفعال هستند ضمن اینکه واحدهای فعال هم با صددرصد ظرفیت کار نمی‌کنند؛ بنابراین این میزان صادرات، می‌توانست چند برابر باشد از طرفی صادرات لرستان عمدتاً به صورت خام فروشی بوده درحالیکه با فرآوری این محصولات در استان، ارزش افزوده و درآمد بیشتری حاصل می‌شد.
در واقع پرداختن به بحث خام فروشی یک موضوع تکراری است که سالهاست در رسانه‌ها مطرح می‌شود و تقریباً همه مسئولان هم به اهمیت آن واقفند اما می‌بینیم که در عمل اقدام مؤثری صورت نمی‌گیرد و ظاهراً تمام برنامه‌ها در حد شعار است.
حکایت تکراری خام‌فروشی در لرستان
عبداله یوسف‌نژاد از کارشناسان معدن در لرستان گفت: استان لرستان در بحث معادن هنوز به جایگاهی که شایسته آن است نرسیده و به نوعی در حق لرستان ظلم شده شده چون چنین ظرفیت عظیمی که می‌توانست گره بیکاری استان را باز کند نادیده گرفته شده است.
وی با بیان اینکه عدم حمایت‌های دولت و تحریم‌ها اجازه نمی‌دهند صنعت سنگ لرستان آنطور که باید رشد کند، افزود: در لرستان خام فروشی به‌وفور به چشم می‌خورد و می‌بینیم که بسیاری از مواد معدنی و سنگ‌ها مستقیماً به چین صادر می‌شوند چون خام فروشی سود آوری راحت و بازگشت سرمایه بالایی دارد.
این کارشناس معدن عنوان کرد: اگر واحدهای سنگبری خام فروشی نکنند باید با صرف هزینه، سنگ را خریداری و فراوری کنند و بعد منتظر بمانند تا مشتری پیدا شود درحالیکه برای مواد خام همیشه مشتری وجود دارد و چنین دلایل سبب شده که خام فروشی در استان افزایش پیدا کند.
هر معدن، یک گنج نهفته در دل خاک
یکی از مواد معدنی بسیار با ارزش لرستان «کربنات کلسیم» است که با فرآوری آن می‌توان ۴۰۰ محصول تولید کرد و جالب اینجاست طبق مطالعات انجام شده، این ماده در لرستان بالاترین عیار را دارد که البته زمزمه‌هایی در رابطه با حضور شرکت «ایمیدرو» برای سرمایه‌گذاری و فرآوری این محصول به گوش می‌رسد تا طرح «تولید کاغذ از سنگ» در لرستان کلید بخورد اما فعلاً این کار عملیاتی نشده است.
استان لرستان همچنین از نظر ذخایر «تالک» دومین استان کشور است که این محصول استراتژیک در بیش از ۱۰۰ ماده دارویی و بهداشتی کاربرد دارد و نیز ماده اولیه کاشی و سرامیک را تشکیل می‌دهد.
همچنین وجود ماده با ارزش دیگری مانند «دولومیت» در استان از دیگر فرصت‌هایی است که به‌منظور استحصال منیزیوم از دولومیت می‌تواند به سرمایه‌گذاران معرفی شود و صدها ماده دیگر که بررسی موردی آنها در حوصله این بحث نمی‌گنجد ولی ختم کلام اینکه با وجود چنین ثروت‌های خدادادی، روا نیست که لرستان اینگونه محروم و رنجور بماند و مردم آن با فقر و تنگدستی دست و پنجه نرم کنند چون هر معدن به سان گنجی نهفته است که نادیده گرفتن آن، اثباتی بر بی‌کفایتی و بی‌تدبیری مسئولان لرستان است.
