علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی در نشستی در شورای راهبردی روابط خارجی افزود: اگر ارشادات و حمایت‌های رهبری نبود صنعت هسته‌ای به اینجا نمی‌رسید.
او تاکید کرد که ساختار، شاکله و نشاط هسته‌ای کشور با توافق هسته‌ای یا برجام حفظ شده است و تا پایان سال شاهد کلنگ‌زنی نیروگاه جدید در بوشهر خواهیم بود که توسط روسیه ساخته می‌شود. البته دو واحد در بوشهر قرار است ساخته شود. هم‌چنین دو واحد نیروگاهی قرار است توسط چینی‌ها ساخته شود. در دیداری که اخیرا با سفیر کره جنوبی در تهران داشتیم آن‌ها هم ابراز تمایل برای همکاری با ایران در زمینه نیروگاهی داشتند. هم‌چنین کشورهای غربی هم ابراز تمایل کرده‌اند.
رییس سازمان انرژی اتمی با قدردانی از روسیه که در روزهای سخت و تحریم به ایران کمک کرد اظهار کرد: قبلا کسی با ما همکاری نمی‌کرد اما امروز همه در صف همکاری با ایران ضمن تامین مالی پروژه و موارد دیگر هستند و نکته قابل توجه این است که کشورهای طالب همکاری با ایران به خوبی می‌دانند که ایران صرفا به دنبال خرید یک باطری بزرگ به عنوان نیروگاه هسته‌ای نیست بلکه ایران می‌خواهد در طراحی، ساخت و تامین تحهیزات این پروژه‌ها مشارکت جدی داشته باشد و پیشنهاداتی که می‌دهند بر همین اساس است.
صالحی گفت: هیچ وقت در مذاکرات هسته‌ای و برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای با تردید صحبت نکرده‌ایم و همواره به طور منسجم با طرف‌های مقابل صحبت کردیم که در نهایت به آن چه در برجام رسیدیم دست یافتیم و هر آن چه مسوولان گفتند در مذاکرات همان شد. همان‌طور که همیشه ایران می‌گفت اثبات شد که ایران از ابتدای برنامه هسته‌ای بیش از ۵ درصد غنی‌سازی نکرده است و فعالیت غیر صلح‌آمیز تحت عنوان آن چه آن‌ها مدعی هستند (پی.ام.دی) نداشته است.
رییس سازمان انرژی اتمی با بیان این که در زمان مذاکرات اولیه با سه کشور اروپایی ما راضی بودیم سانتریفیوژهای ما را در حد تحقیق و توسعه بپذیرند و الان علاوه بر تحقیق و توسعه حدود ۶ هزار سانتریفیوژ فعال در اختیار داریم گفت: تا قبل از برجام ما ۱۰ هزار سانتریفیوژ فعال داشتیم از این تعداد ۶ هزار تای آن حفظ شده است و ۱۰ هزار تای دیگر نصب شده بودند اما کار نمی‌کردند که این هم بنا به تصمیم دولت وقت بود.
صالحی با اشاره به پیشنهاد سلطان عمان مبنی بر آمادگی وساطت بین ایران و آمریکا برای مذاکره و بحث دوجانبه در بحث هسته‌ای در دولت گذشته خاطرنشان کرد: با اجازه مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۰ علاوه بر مسیر مذاکره با ۱+۵ مسیر دوم مذاکراتی به طور مستقیم با آمریکا شکل گرفت. این مذاکرات از باب اتمام حجت با آمریکایی‌ها بود و در حالی انجام شد که رهبری اظهار داشتند هر چند به آمریکایی‌ها اعتماد نیست اما بروید و مذاکره کنید. مذاکره آغاز شد و جلساتی به طور حضوری و نوشتاری که نظرات در آن از طریق واسطه عمانی رد و بدل می‌شد، انجام گرفت. در این مذاکرات را از سوی ایران آقای خاجی، معاون وقت وزارت خارجه و آقایان بهاروند، ذبیح و نجفی (نماینده فعلی ایران در آژانس) مدیریت می کردند. مذاکرات در نهایت به این جا رسید که باید از سوی آمریکا غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته شود وگرنه ادامه مذاکرات از سوی ایران معنایی ندارد.
او افزود: سلطان عمان با توجه به این خواسته ایران نامه‌ای به آقای احمدی‌نژاد نوشت که در آن آمده بود آمریکا و ایران با وساطت ما مذاکره کردند و نماینده آمریکا اعلام کرده است غنی‌سازی را برای ایران به رسمیت می‌شناسد به شرطی که مذاکرات در سایر امور ادامه یابد.
رییس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: گفت‌وگوها ادامه داشت تا این که به آستانه انتخابات ریاست جمهوری در ایران رسیدیم و قرار شد ادامه گفت‌وگوها بعد از تعیین دولت جدید در ایران دنبال شود و با انتخاب آقای روحانی کار دنبال شد و پرونده هسته‌ای از دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه ارجاع داده شد و نتیجه کار پس از دو سال آن چیزی شد که امروز می‌بینید و برجام به فرجام رسید.
صالحی در ادامه سخنانش با اشاره به انتقاداتی که به بخش‌های فنی برجام در رسانه‌ها و از سوی برخی افراد وارد شده است گفت: مقام معظم رهبری تاکید داشتند شاکله و ساختار صنعت هسته‌ای نباید لطمه بخورد و عناصر آن از اکتشاف و استخراج، غنی سازی، راکتورهای تحقیقاتی و تحقیق و توسعه در آب سنگین و سانتریفیوژها و نیز ساخت سوخت و راکتورهای قدرت همگی در برجام دیده شده است.
وی با اشاره به بحث غنی‌سازی و آب سنگین خاطرنشان کرد: این دو موضوع مسائلی هستند که از منظر ۱+۵ ایران می‌تواند به واسطه آن‌ها به سلاح هسته‌ای دست پیدا کنند ما همواره اعلام کرده‌ایم اکه اولا به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و دومین این موضوع با فتوای رهبری غیرشرعی است. در عین حال ما در هر دو حوزه پیشرفت‌های قابل توجهی کرده‌ایم. از قبل هم گفته‌ایم ما به حوزه غنی‌سازی و آب سنگین وارد شدیم چرا که مطمئن نبودیم کدام مسیر به نتیجه می‌رسد چرا که در آن مقطع هیچ کس به ما کمک نمی‌کرد و مجبور بودیم خودمان کار را جلو ببریم.
صالحی تاکید کرد: ما در برجام هیچ حقی را برای ابد از خود محروم نکرده‌ایم اما در برخی موارد محدودیت‌هایی را برای مدت معلومی پذیرفتیم. مثلا در استخراج نکردن پلوتونیم از سوخت مصرف شده یا همان بازفراوری قبول کردیم برای ۱۵ سال این کار را انجام ندهیم که اساسا تا ۱۵ سال آینده ما چنین قصدی هم نداشتیم.
او ادامه داد: محدودیت دیگر را در استفاده نکردن از فلز پلوتونیوم و اورانیوم قبول کردیم. ما یک بار فلز اورانیوم را ساختیم و پروژه را جمع کردیم چرا که احساس کردیم نیازی به این موضوع نداریم و این را به آژانس هم گفته‌ایم و محدودیت دیگر که البته بیشتر یک خواسته پادمانی است این است که کیک زرد تولید شده در اردکان یزد تحت نظارت آژانس تا ۲۵ سال صرفا به اصفهان برود که اساسا محصول اردکان فقط در اصفهان کاربرد دارد.
صالحی گفت: ما در خصوص تعداد سانتریفیوژها اگر با ۱۰ هزار سانتریفیوژی که تا قبل از برجام فعال بوده است کار می‌کردیم در یک سال ۲ هزار و ۴۰۰ تا ۲ هزار و ۵۰۰ کیلو اورانیوم تولید می‌کردیم و الان با حدود ۶ هزار سانتریفیوژ ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ کیلو در سال تولید می‌کنیم. بنابراین خیلی تفاوتی در میزان تولیدی اورانیوم ما نکرده است. علاوه بر این توان غنی‌سازی ما برای تولید سوخت بوشهر در نظر گرفته می‌شود. در حالی که بوشهر برای یک سال ۳۰ هزار کیلو سوخت نیاز دارد. هم‌چنین روس‌ها تا ۱۰ سال ضمانت تامین سوخت این نیروگاه را کرده‌اند.
رییس سازمان انرژی اتمی با اشاره به راندمان پایین سانتریفیوژهای نسل اول گفت: اگر ماشین‌هایی که الان ما در اختیار داریم به طور عادی کار کنند حدود ۱۲ درصد خرابی دارند در حالی که نرم جهانی زیر یک درصد است. اگر بخواهیم سمت تجاری‌سازی در صنعت هسته‌ای جلو برویم به مصلحت است که از این نسل سانتریفیوژها استفاده نکنیم و به سمت نسل‌های پیشرفته‌تر برویم. خرابی زیاد این ماشین‌ها به خاطر آن است که ما آن را مهندسی معکوس کردیم و به همین دلیل کارآیی‌اش کم‌تر از نسل اولیه وارداتی است. در عین حال مهندسی معکوس کمک کرد تا امروز بتوانیم خودمان نسل‌های پیشرفته‌تر را طراحی کنیم. الان ما ماشین IR8 را با ۲۴ سو در اختیار داریم. اگر برجام هم نبود و می‌خواستیم به ۱۹۰ هزار سو برسیم نمی‌توانستیم با نسل اول ماشین‌ها به این سمت برویم. اگر بخواهیم ۱۹۰ هزار سو را در نطنز جا بدهیم با همین ماشین‌های نسل اول باید سه نطنز دیگر هم بسازیم در حالی که با ۴۰ هزار ماشین IR8 می‌توان یک میلیون سو داشت.
صالحی تاکید کرد: بنابراین ما در صنعت هسته‌ای با برجام نه کند و نه متوقف شده‌ایم بلکه در مواردی از جمله تامین مواد اولیه سرعت هم گرفته‌ایم.
وی ادامه داد: با مبادله سوخت ما اکنون ۲۲۰ تن کیک زرد در اختیار داریم. هم‌چنین در زمینه همکاری‌های فنی ساخت سوخت، ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای با ایمنی بالا در آینده بسیار پیش خواهیم رفت به ویژه آن که در برجام فرصت تبادل تجربه در ساخت سوخت را هم پیدا کرده‌ایم.
