علی جنتی(وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، علی مرادخانی (معاون امور هنری)، حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد، مهدی شفیعی (مدیرکل هنرهای نمایشی)، مجید رجبی معمار (مدیرعامل خانه هنرمندان ایران)، حسین مسافرآستانه (از مدیران سابق اداره کل هنرهای نمایشی) ازجمله مسئولان حاضر در این مراسم بودند.
پری صابری، منیژه محامدی، حمیدرضا نعیمی، نوید محمدزاده، میلاد نیک آبادی، رضا گوران، ایوب آقاخانی، مهدی سلطانی، محمد اسکندری و کاظم هژیرآزاد نیز در این مراسم حضور داشتند.
پخش تصاویر آرشیوی مرتبط با روزهای تظاهرات مردمی ایران علیه رژیم سابق و استقبال از ورود امام خمینی (ره) انقلاب آغاز کننده این مراسم بود. در این بخش موسیقی خاطره‌انگیز «ایران ای سرای امید» با صدای محمدرضا شجریان در سالن طنین‌انداز شد.
در بخش آغازین این مراسم؛ علی مرادخانی در کلیپ تصویری که برای حاضران به نمایش درآمد، طی سخنانی کوتاه گفت: تئاتر مرکز برخورد عقاید و هنر دانش‌محور و معرفت‌افزاست. در همین بخش مدیرکل هنرهای نمایشی نیز اظهار کرد: خوشحالم آثار خوب شما روی صحنه باعث حضور حداکثری مردم و مدیران در سالن‌های تئاتر شد.
پاسداشت یاد هنرمندان درگذشته تئاتر در سال ٩۴ از دیگر برنامه‌های مراسم اختتامیه جشنواره بود. در این قسمت تصاویر هنرمندانی چون هما روستا، مصطفی عبداللهی، بهرام ریحانی، علی عباد، زهرا رشیدی، مصطفی کجویی، ولی اله مومنی، بیژن لطفی، مصطفی اسلامیه و علی‌اصغر یوسفی روی پرده تالار وحدت نقش بست.
جوایز بخش خیابانی
جوایز بخش خیابانی با حضور جواد عزتی (بازیگر سینما و تلویزیون) و حسین مسافرآستانه؛ به شرح زیر معرفی شد:
بخش موسیقی
سجاد حقگو برای نمایش (فیگور) مبلغ ٨ میلیون ریال
تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و جایزه نقدی به گروه موسیقی نمایش “خوشه برنج” اهدا شد.
بخش بازیگری تئاتر خیابانی
جایزه ویژه هیات داوران به یکتا توکلی بازیگر خردسال نمایش خیابانی “نوازش جوجه تیغی” اهدا شد
بازیگری مرد
با تقدیر از مصطفی کولی‌وندی برای ایفای نقش در نمایش “بودن یا نبودن در میدان جنگ”؛ تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به همراه ١۵ میلیون ریال به علی محمد رادمنش برای نمایش “جوجه تیغی” رسید.
بازیگری زن
لوح تقدیر و مبلغ ١٠ میلیون ریال به رستا رضوی برای حضور در نمایش “کسی فشنگها را نمی شمارد”و دلارام ترکی برای ایفای نقش در نمایش “بودن یا نبودن در میدان جنگ” اهدا شد.
برگزیده بازیگری زن
تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و ١۵ میلیون ریال جایزه نقدی به فاطمه رادمنش بازیگر “نوازش جوجه تیغی” از تهران اهدا شد.
جایزه طرح و ایده
جایزه این بخش به اصغر خلیلی برای نمایش “فیگور ” اهدا شد. او با تشکر از وزیر ارشاد برای انتخاب مهدی شفیعی به عنوان مدیرکل هنرهای نمایشی گفت: چند وقتی است سیلاب پیام‌ها از جشنواره‌های گوناگون جهان برایم ارسال می‌شود. این اتفاق دلیلی ندارد جز حضور محمدجواد ظریف که هنر ایران را با جهان آشتی داد.
در این بخش جایزه ویژه شامل تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و ١۵ میلیون ریال به محسن اردشیر برای طرح و ایده خوشه‌ی برج از عامل اهدا شد.
کارگردانی
در بخش کارگردانی خیابانی؛ ضمن تقدیر از محسن ارشیر برای کارگردانی نمایش “خوشه برنج”؛ تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و مبلغ ٢٠ میلیون ریال به امیرحسین شفیعی، کارگردان نمایش خیابانی “کسی فشنگها را نمی‌شمارد” اهدا شد.
شفیعی پس از دریافت جایزه اظهار کرد: امشب محمدجواد ظریف را تشویق کردیم اما تصور می‌کنم ایران تنها مدیون ایشان نیست بلکه باید برای سردار قاسم سلیمانی نیز کف بزنیم.
سپس با حضور علی مرادخانی (معاون امور هنری)، ناظمی (نماینده بنیاد شهید) و ابوترابی فرد (نماینده مجلس)؛ لوح إیثار و شهادت و مبلغ ۵ میلیون تومان به ایوب آقاخانی، نویسنده و کارگردان نمایش (تکه‌های سنگین سرب)، نیما دهقان، کارگردان نمایش (جان گز) و کوروش زارعی کارگردان نمایش (اروند خون) اهدا شد.
تقدیر از دو شهید هنرمند
در این بخش همچنین از خانواده‌ی شهید سیدحسن حسینی و شهید سیدجواد خلیلی از هنرمندان رزمنده تقدیر شد.
تکلیف جشنواره سال ۹۵ مشخص شد
سیوچهارمین جشنواره تئاتر فجر یک تفاوت اصلی با دوره‌های پیش از خود داشت. این جشنواره؛ روند اختتامیه خود را با معرفی سعید اسدی به عنوان دبیر جشنواره سی‌وپنجم تئاتر فجر پیش برد. به این ترتیب اسدی سال آینده نیز سکان جشنواره تئاتر را در دست خواهد داشت.
با معرفی اسدی به عنوان دبیر جشنواره سال بعد؛ او در سخنانی کوتاه گفت: جشنواره سی‌وچهارم تئاتر فجر با تمام فراز و نشیب‌ها و سختی‌های زیادی که برای من به ارمغان آورد اما در فهم بیشتر جهان به من کمک کرد. امیدوارم برای ادامه این مسیر همه دست به دست هم دهید و به من کمک کنید.
دبیر سی و چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در مراسم پایانی جشنواره تئاتر فجر در قالب متنی؛ سخنانش را مطرح کرد. اسدی خطاب به حاضران گفت: «اجازه بدهید به‌یاد بیاوریم که خداوند با جَماعت است. افتخار دارم لحظاتی را روی این صحنه، در آخرین دقایق سیوچهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در خدمت شما باشم.
گرامیان
قرابت جشن و تئاتر در ضرورت حضور همگان است، حضوری که سازنده اجتماع انسانی است با محور اندیشه و کرامت انسانی و البته در هیئت نیکوی هنر و فرهنگ.
همین کافی است تا تئاتر ما را در سلامت و صلح گرد هم آورد. دقایقی که دور از هیاهو و فارغ از هر تفاوت و تمایزی در کنار هم به صحنه‌های نمایش خیره می‌شویم و جهانی در حضور ما خلق می‌شود.
همین کافی است تا فرهنگ عالی ما را گرد هم آورد، آنچه که ما ساخته‌ایم و آنچه ما را می‌سازد.
همین کافی است که در این جهان هنر، همچنان، زیستن را بهتر از پیش برایمان ممکن می‌کند. فضایی که فضای زندگی را جست‌وجو می‌کنیم، زوایای آشکار و پنهانش را می‌کاویم و همچنان هنر، جهانِ شفاف‌شده را در ادراک ما تازه می‌کند و از نو سامان می‌دهد.
اما هنوز رخدادی در راه است که پس از این جشن رخ می‌دهد. معرفت از هستی و ذهن و زبان ما، در منش و کنش و رفتار ما، در تداوم عمل فرهنگی و اجتماعی ما، در زندگی هر روزه ما.
امشب تحویل سال تئاتر ایران است. این سنت را سال‌هاست که جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بنا نهاده است. این چنین که پس از هر جشنواره سال تازه‌ای برای این هنر شریف در این سرزمین کهن آغاز می‌شود.
سی‌و‌چهار، امشب به سی‌و‌پنجمین تحویل می‌شود، همچون آغاز سالی نو که در لحظه پراحساس تحویل‌اش قلب‌ها و دیده‌ها باید دگرگون شود، احوال به نیکویی تغییر کند، حال‌ها به بهترین احوال برسد و امید به آینده‌ای بهتر چون خورشید در افق نگاه و زندگی ما بدرخشد.
این مسیر نیست، مگر هم‌افزون اراده‌ی خلاقِ فرهنگیِ کسانی که در این هنر عزیز برای آینده می‌کوشند و البته از تجارب گذشته می‌آموزند.
این جشنواره مرهون حضور و تلاش عزیزان بسیاری، مردمی که تئاتر را برای بالندگی فرهنگی می‌خواهند و با اشتیاق می‌بینند، هنرمندانی ایثارگر که با هر تنگنایی مردمان مشتاق را از دیدار انسان و کرامتش بر صحنه‌ها محروم نمی‌کنند و مدیرانی که مسئولیت را برای پروراندن فرهنگ جامعه و تأمینِ شرایطِ بهبودِ کار و احوال هنرمندان به جان می‌خرند.
این جشنواره، حاصل کوشش بسیاری انسان شریف است. از صدر تا ذیل گرامیان کوشنده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سراسر ایران زمین، کوشش عزیزان در اداره‌کل هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی ایران و به ویژه همکاران سخت‌کوشم در دبیرخانه سیوچهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، کسانی که همدلی را به من آموختند و خستگی‌ناپذیری را. دست‌مریزاد دوستان.
ما کوشیدیم تا اتفاق درست رخ دهد. اگر کاستی بود بر من ببخشایید و اگر توفیقی، همه هنرمندان و همکاران مرا به تشویقی جانانه بدرقه کنید.
عزت زیاد»
بزرگداشت سه هنرمند پیشکسوت
بزرگداشتِ سه هنرمند پیشکسوت از دیگر بخش‌های اختتامیه امسال بود. ایرج صغیری ، بهزاد قادری و منیژه محامدی هنرمندانی بودند که برای قدردانی از آنها روی سن دعوت شد. در همین بخش ایرج صغیری خطاب به حاضران اظهار کرد: در این مراسم به محیط زیست و اهمیت آن اشاره شد که مسئول دارد ولی جایی که بیشتر نیازمند توجه به‌نظر می‌رسد تئاتر است.
او افزود: پیشکسوتان و دیگرانی که بر گردن تئاتر حق دارند را فراموش نکنید. همچنین به یاد داشته باشید جهان امروز دگرگون شده و دیگر ده‌کوره‌ها هم در جریان هنر ایفای نقش می‌کنند. از همین رو خطاب به مدیران می‌گویم که روستاها را فراموش نکنید چون سپاه هنرمندان از این شهرها به راه افتاده تا هنر بویژه تئاتر را قبضه کند.
بهزاد قادری نیز پس از دریافت هدایای خود از وزیر ارشاد و معاون هنری او گفت:محقق‌ها معمولا خسته‌کننده هستند اما امشب برای من اتفاقی افتاد که بسیار خوشحال هستم. فراموش نکنید که از دوره مشروطه تا امروز تئاتر ایران در بافتن آنچه امروز رخ داده؛ نقش داشته که باید به آن افتخار کنیم. چون در این منطقه و کشورهای پیرامون چنین چیزی ندیدم.
منیژه محامدی نیز خطاب به علی جنتی گفت: فقط خواهش می‌کنم کمی به فکر تئاتر باشید و کمک کنید بتوانیم روی پایمان بایستیم.
برگزیدگان بخش طراحی بروشور و پوستر تئاتر بین‌الملل
بخش دیگر اختتامیه معرفی برگزیدگان بخش طراحی بروشور و پوستر تئاتر بین‌الملل بود. جوایز این بخش به شرح زیر است:
طراحی بروشور
رتبه‌ی اول: علی‌آقا حسین‌پور برای طراحی بروشور نمایش «ترانه‌ای برای تو» به کارگردانی امین ابراهیمی
طراحی پوستر: رتبه‌ی اول: ماتئو دیزایلی برای طراحی پوستر نمایش «هیولاها» به کارگردانی لارنت فرانی
مسابقه‌ی طراحی بروشور و پوستر تئاتر ایران؛ طراحی بروشور: رتبه‌ی اول: امین وطنی برای طراحی بروشور نمایش «کات» به کارگردانی صاحب آهنگر
طراحی پوستر
رتبه‌ی اول: جواد علی‌خوئیان برای طراحی پوستر نمایش «تاریکی» به کارگردانی عبدالله برجسته
بخش طراحی بروشور و پوستر نسل نو؛ طراحی بروشور: رتبه‌ی اول: سعید خالقی برای طراحی بروشور نمایش «خواب طولانی انارآباد» به کارگردانی آلما گشتاسب
و طراحی پوستر: رتبه‌ی اول: علی گل‌احمر برای طراحی بروشور نمایش «به یادآر مرا» به کارگردانی فائزه رخ‌فیروز.
برگزیدگان بخش مسابقه تئاتر ایران
هیات داوران شامل گلاب آدینه؛ ناصر آقایی؛ محمدرضا خاکی؛ قطب‌الدین صادقی و شهرام زرگر برگزیدگان بخش مسابقه تئاتر ایران را به شرح زیر معرفی کردند:
طراحی گریم
تقدیر: «مجید ادراکی» «فرانک صبایی» برای طراحی گریم نمایش «ادامه مطلب»
برگزیده: «ثمین سالک» طراح گریم نمایش «داستانهای میان رودان»
موسیقی
تقدیر:«سهند تاکی» برای موسیقی نمایش «دو روی روایت نادری»
برگزیده: «سعید ذهنی» برای موسیقی نمایش «ترور»
طراحی لباس
تقدیر: «ادنا زینلیان» برای طراحی لباس نمایش «ترور»
برگزیده: «پریدخت عابدین‌نژاد» برای طراحی لباس نمایش «طپانچه خانم»
طراحی صحنه
تقدیر: «عبدالله برجسته» برای طراحی صحنه نمایش «تاریکی»
برگزیده: «رضا مهدیزاده» برای طراحی صحنه نمایشهای «ترور» و «هیچ کس نبود بیدارمان کند»
بازیگری مرد
تقدیر: «فرید قبادی» برای بازی در نمایش «ترور»
«بهرنگ علوی» برای بازی در نمایش «زبان اصلی»
برگزیده: «محمدرضا صولتی» برای بازی در نمایشهای «تاریکی» و «تب سرد روی پیشانی داغ» *
بازیگری زن
تقدیر: «آزاده صمدی» برای بازی در نمایش «زبان اصلی»
«نسیم ادبی» برای بازی در نمایش «هتلی‌ها»
برگزیده: «فریبا متخصص» برای بازی در نمایش «طپانچه خانم»
نمایشنامه‌نویسی
تقدیر: «محمدامیر یاراحمدی» برای نگارش نمایشنامه «هیچ کس نبود بیدارمان کند»
برگزیده: «ساناز بیان» برای نگارش نمایشنامه «هتلی‌ها» *
کارگردانی
تقدیر: «جواد نوری» برای کارگردانی نمایش «دو روی روایت نادری»
«حمیدرضا نعیمی» برای کارگردانی نمایش «ترور»
برگزیده: «شهاب‌الدین حسین‌پور» برای کارگردانی نمایش «طپانچه خانم»
برگزیدگان مسابقه تئاتر بین‌الملل
برگزیدگان مسابقه تئاتر بین‌الملل سی و چهارمین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر با داوری، فریندخت زاهدی، مسعود دلخواه، جرزی لیمون آبه، استفان اشمیتکه و الگ لووسکی معرفی شدند.
برگزیده طراحی گریم
«ماریا حاجیها» طراح گریم نمایش «جنایت و مکافات» از ایران
برگزیده موسیقی
گروه موسیقی برای موسیقی نمایش «مجلس قربانی سنمار» از ایران
برگزیده طراحی لباس
«احسان فلاحت پیشه» برای طراحی لباس نمایش «سفر به نهایت دور» از ایران
برگزیده طراحی صحنه
برگزیده: «رضا گوران» برای طراحی صحنه نمایش «شب آوازهایش را می‌خواند» از ایران
برگزیده بازیگری مرد
«لارس آی دینگر» برای بازی در نمایش «هملت» از آلمان
برگزیده بازیگری زن
«سوده شرحی» برای بازی در نمایش «جنایت و مکافات» از ایران
برگزیده نمایشنامه نویسی
«امین ابراهیمی» برای نگارش نمایشنامه «ترانه‌ای برای تو» از ایران
برگزیده کارگردانی
«ایمان افشاریان» برای کارگردانی نمایش «جنایت و مکافات» از ایران
جایزه ویژه؛ گروه «بیِن» برای نمایش «وقتی ما مردگان برمی‌خیزیم» به کارگردانی «شهاب آگاهی» از ایران
برگزیده جایزه بزرگ،«کمپانی شائوبونه برلین» برای نمایش «هملت» به کارگردانی «توماس اوستر مایر» از آلمان
اظهار امیدواری وزیر ارشاد بازهم به سال آینده
علی جنتی (وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی) در مراسم اختتامیه سی و چهارمین تئاتر فجر گفت: نمایش ایرانی با صورت‌های نوین تئاتر که روی صحنه می‌برد؛ نقش بسزایی در هویت فرهنگی جامعه داشته است. هنری که نظام‌های تولید، توزیع و حمایت از آثار هنری ستون‌های اساسی این نهاد را تشکیل می‌دهد.
جنتی با برشمردن ویژگی‌های جشنواره سی و چهارم تئاتر فجر ادامه داد: بیشتر آثار این دوره در سایر نقاط کشور به صحنه رفته بودند و به این ترتیب امکان رقابت بسیاری از شهرستانها فراهم شد. ۷۷ اثر صحنه‌ای در این دوره روی صحنه رفت که از این میان تنها ۴ نمایش متون غیرایرانی داشتند که این نشان از ظرفیت بالای ایران اسلامی در خلق متون بومی است.
او افزود: حضور چهار نسل از کارگردانان کشور در این دوره نکته قابل تامل بود که نویدبخش انتقال تجربه‌های شش دهه تجربه پیشکسوتان به نسل جدید تلقی می‌شود. همچنین حضور گونه‌های آثار نمایشی که در اجراهای تئاتر خیابانی متبلور شد و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت ازجمله ویژگی‌های این دوره به حساب می‌آید. چنانچه هنرمندان تئاتر و کارگردانان نشان دادند به مسایل اجتماعی نیز توجه ویژه می‌کنند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: ارزش‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس که به بهترین شکل در نمایش‌ها روی صحنه رفت؛ بیانگر رویکرد نسل جدید تئاتر با نگاهی خاص به این ارزش‌ها بود.
او حضور گروه‌های خارجی را نویدبخش ارتباط موثر با هنرمندان دیگر کشورها دانست و گفت: امیدواریم با افزایش ارتباطات در دوران پساتحریم؛ تبادلات به کشورهای انجام شود تا شاهد جهش هنر نمایش در کشور باشیم.
جنتی تصریح کرد: وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در دوره جدید اتمام خود را در حل مسایل هنر تئاتر گذاشته و این مسیر را تا رفع موانع ادامه خواهد داد.
وی اضافه کرد: ما به دلیل اهمیت این هنر امسال را سال تئاتر اعلام کردیم که هدف؛ گسترش فضاهای نمایشی و حمایت از هنرمندان تئاتر بود البته اقدام‌هایی صورت گرفت که بازسازی دوسالن تئاتر شهر از جمله آنها محسوب می‌شود. همچنین در استان‌های مختلف سالن‌هایی مورد بهره‌برداری قرار گرفت که گرچه برای ما راضی‌کننده نبود اما نباید فراموش کنیم در سالی به‌سر می‌بریم که کشور کمترین درآمدهای نفتی پس از جنگ را شاهد بود.
وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی در پایان اظهار کرد: امیدواریم سال آینده با گشایش‌هایی که حاصل خواهد شد گام‌های بلندتری در جهت پیشرفت و گسترش نمایش در کشور برداریم.
یک پایان و چند حاشیه
ــ گلاب آدینه که برای اهدای جوایز بازیگری مرد بخش “مسابقه تئاتر ایران” روی صحنه رفته بود؛ به وقایع رخ داده در کاشان اشاره کرد و گفت: خانم معتمدآریای عزیز؛ اهانت به شما ما را غمگین و محبوبیت شما را نزد همگان چند برابر کرد.
ــ حمیدرضا نعیمی که برای دریافت تقدیرنامه خود در بخش کارگردانی روی صحنه رفته بود؛ در واکنش به صحبت‌های وزیر ارشاد بیان کرد: به ما هیچ ارتباطی ندارد که نفت قبلا ١٠٠ دلار بود و امروز ٢٠ دلار است. چون آن زمان که قیمّت نفت بشکه‌ای بالای ١٠٠ دلار فروخته می‌شد حتی یک دلار از آن به هنرمندان تئاتر نرسید.
او افزود: برای رسیدگی به مشکلات عرصه فرهنگ و هنر بسیار دیر است. تئاتر شهرستانها از پا درآمده و تنها با عشقی که به جنون شباهت دارد؛ ادامه می‌دهد.
نعیمی خاطرنشان کرد: ما رعیت مسئولان نیستیم و اینجا آمده‌ایم تا دردها را بیان کنیم و مسئولان بشنوند. خواهش می‌کنم در فکر ثبت گروه‌های نمایشی باشید.
این کارگردان خطاب به مدیرکل هنرهای نمایشی گفت: شما به درستی برای این مسئولیت انتخاب و بدانید ما حامی شما هستیم. اگر نیاز به فریاد و تحصن دربرابر مجلس است بگویید تا این کار انجام شود. فقط یا ما را بکشید یا از این مرگ هر روزه نجات دهید.
نعیمی صحبت‌های خود را در ارتباط با کاستی‌های مالی هنرمندان تئاتر ادامه می‌داد که حمیدرضا آذرنگ از میان جمعیت برخاست و به او اعتراض کرد.
ــ آذرنگ خطاب به نعیمی گفت: ما را کوچک نکن. ما در عین گدایی پادشاه هستیم و تو حق نداری اینجا چنین صحبت‌هایی مطرح کنی.
این صحبت‌های آذرنگ با استقبال تماشاگران مواجه شد. اما نعیمی به صحبت‌های خود ادامه داد و گفت: نگارش و کارگردانی نمایش ترور از سوی اداره کل هنرهای نمایشی به من پیشنهاد شد ولی بعد گفتند برای تامین هزینه دنبال حامی مالی باشید. اگر آقای زم مدیر منطقه آزاد کیش نبود نمی‌دانم چه می‌شد چون ایشان به داد ما رسید.
ــ قطب‌الدین صادقی بعد از سخنان نعیمی اظهار کرد: قرار نبود اینجا صحبت کنم اما نباید از یاد ببریم دشواری‌ها بخشی از زندگی محسوب می‌شود؛ حتی در هنر. اما باید نکاتی را به یاد داشته باشیم. صبر، استقامت، کار، خلافیت و عشق و ایمان به این هنر.
ــ احسان فلاحت‌پیشه بعد از دریافت جایزه طراحی لباس در بخش بین‌الملل جشنواره با بیان اینکه از جشنواره گلایه دارد؛ اظهار کرد: در این دوره مشکلاتی وجود داشت که ترجیح می‌دهم به‌صورت خصوصی با آقای أسدی در میان بگذارم. اما اتفاقی افتاد که برایم عجیب بود؛ چون ساعتی قبل از اجرا به ما اعلام شد باید گریم بازیگران تغییر کند.
ــ زمان مراسم اختتامیه ابتدا ١٨٠ دقیقه اعلام شد اما این مراسم بعداز ٣ ساعت و ۴۵ دقیقه به پایان رسید.
منبع: ایلنا
