انتشار کتابی درباره «ویس و رامین» در ایتالیا

گروه فرهنگی: نخستین تک‌نگاری گسترده درباره منظومه عاشقانه «ویس و رامین» اثر فخرالدین اسعد گرگانی (سده پنجم ق.) به قلم ناهید نوروزی به زبان ایتالیایی منتشر شده است. مرکز فرهنگی شهر کتاب در معرفی این کتاب نوشته است: عنوان این کتاب «سرآغاز منظومه عاشقانه فارسی از ویس و رامین گرگانی تا چرخه‌ تریستان» است که در مجموعه مطالعات و متون قرون وسطایی «شوالیه شیر» منتشر شده است. نویسنده به محوری بودن اثر گرگانی و تأثیر مهم آن بر دیگر مثنوی‌های عاشقانه فارسی اشاره دارد و نیز نزدیکی‌های قابل توجه ساختاری و موضوعی بین «ویس و رامین» و رمان قرون وسطایی «تریستان و ایزوت» را نشان می‌دهد.
 
نوروزی در این تک‌نگاری با آوردن نمونه‌های فراوان از متون فارسی و با ترجمه بیش از ۱۲۰۰ بیت (بیشتر از «ویس و رامین»)، در بخش نخست کتاب به معرفی منظومه «ویس و رامین» و شاعر آن پرداخته و در بخش دوم، اثر را از زوایای گوناگونِ موضوعی تحلیل کرده است. بخش سوم این کتاب به مطالعات تطبیقی اختصاص دارد که ابتدا در حوزه سنت ادبی فارسی است و سپس بر سنت ادبی اروپا متمرکز می‌شود. همان‌طور که «ویس و رامین» در سرآغاز نوع ادبیِ مثنویِ عاشقانه تأثیر ریشه‌ای بر شکل‌گیری ژانر نام‌برده در ادب فارسی داشته، «تریستان و ایزوت» نیز در ژانر رمان در اروپا سرآمد و الگو بوده است. تاکنون مقایسه‌های انجام‌شده بین این دو داستان ایرانی و اروپایی بیشتر بر اساس روایت بازسازی‌شده «تریستان و ایزوت» به کوشش متون‌شناس رمانس ژوزِف بِدییه بوده‌اند که در اوایل قرن بیستم به چاپ رسیده بود و به فارسی هم ترجمه شده است. نوروزی در مقایسه بینامتنی دقیق اپیزودها و صحنه‌ها و بن‌مایه‌های موجود در «ویس و رامین» و چرخه «تریستان» مستقیماً از بندهای برگرفته از کهن‌ترین منظومه‌های مربوطه (از شاعران بِرول، ماری دو فرانس، توماس، ایلهارد،  گُتفرید فُن استرازبورگ و غیره) در زبان‌های دوره قرون وسطای اروپا (بیشتر از سده‌های دوازدهم و سیزدهم میلادی / ششم و هفتم هجری) از جمله فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و اسپانیولی بهره برده است. 
فصل‌های این کتاب به این شرح است:
«پیش‌درآمد»: نوشته‌ای کوتاه از استاد متون‌شناسی رُمانس، فرانچسکو بِنوتسو.  
پیشگفتار. بخش نخست: ۱. گرگانی و اثر او ۲. جنبه‌های زبانی و روایی و سبک‌شناختی «ویس و رامین» ۳. «ویس و رامین» در تذکره‌ها، نسخ و ترجمه‌ها
بخش دوم: ۴. دینامیزم آرزوی زنانه و راهکارهای توجیه گناه از دیدگاه گرگانی ۵. دیدار عاشقانه در باغ و تصاویر گل و گیاه در «ویس و رامین» ۶. جادو، زنان و دیوان در «ویس و رامین»
بخش سوم: ۷. چگونگی دریافت و تلمیح عشاق (رامین و ویس) در ادبیات فارسی ۸. دیدار عاشقانه در منظر، تطبیق مضمونی در برخی مثنوی‌های فارسی ۹. زن‌ستیزی و زن‌دوستی در مثنوی‌های عاشقانه ایرانی از گرگانی به بعد ۱۰. اپیزودهای موازی و برابری‌های «ویس و رامین» و «تریستان و ایزوت» ۱۱. نامه‌های ویس و ایزوت و دیگر موارد و نکته‌های قابل مقایسه بین «ویس و رامین» و «تریستان و ایزوت» ۱۲. موضع‌گیری‌های راویانه در «تریستان و ایزوت» برول و «ویس و رامین».
کتابشناسی و فهرست نام‌ها.
ناهید نوروزی، پژوهشگر فوق دکترا و استاد معین زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه بولونیای ایتالیا، سردبیری دو مجله دانشگاهی «دفترهای میخانه» و «مجله مطالعات هندی ـ مدیترانه‌ای» را به عهده دارد و در سال‌های اخیرعلاوه بر کتاب حاضر و بیش از ۴۰ مقاله و نقد و ده‌ها ترجمه کوتاه، کتاب‌های دیگری به زبان ایتالیایی منتشر کرده است: نجم الدین کبری، «فواتح الجمال و فوائح الجلال»، برگردان از عربی به ایتالیایی به همراه مقدمه و حواشی، سهراب سپهری، «تا گل هیچ»، برگردان از فارسی به ایتالیایی با مقدمه و حواشی، «وام‌واژه‌های عربی ـ فارسی  در زبان اسپانیولی»، خواجوی کرمانی، «همای و همایون»، برگردان از فارسی به ایتالیایی با مقدمه و حواشی، «اسب وحشی خشم. پیش‌درآمدی بر آثار احمد شاملو، شاعر سرکش قرن بیستم ایران»،  السهلجی، «کتاب النور. گفتار و کردار ابویزید بسطامی»،  برگردان از عربی به ایتالیایی به همراه مقدمه و حواشی، و نیز تدوین یک همایشنامه مطالعات ایرانی برگزارشده در دانشگاه بولونیا: ناهید نوروزی و کارلو ساکونه، «در تلاطم تیغ و پرده. فرهنگ‌ها و سنت‌های ادبی در بوته تطبیق: از آغاز تا دوره پترارک و سعدی».