قلم، در این نمایشگاه دانشجویان معماری، در کنار بهره گیری از دستاوردهای نظام آموزشی رسمی، در قالب تیم های تخصصی سعی در بالا بردن سطح مهارتهای حرفه ای با رویکردی متفاوت و مکمل به فضاسازی شهری را دارند.
نمایشگاهی در یک خانه قدیمی
همزمان با روند کسب مجوز تخریب و نوسازی و با کسب توافق مالک، خانه ای در یکی از محلات شمال شهر تهران به عنوان نمونه موردی بازتولید فضا به عنوان محل این نمایشگاه انتخاب شده است. خانه “پلاک ۷” بن بست نگار محله‌ی دروس, جزو معدود فضاهایی است که قبل از تخریب از طریق تغییر ماهیت از قلمرو خصوصی به عمومی برای برگزاری این نمایشگاه تلاش داشته تا سهمی در بازتولید عرصه های اجتماعی داشته باشد. در این نمایشگاه توجه به مسایل واقعی و مربوط به لایه های مختلف اجتماعی، تحقق پذیری، امکان اخذ بازخورد و توسعه و تکرار در موارد مشابه و مرتبط در نظر گرفته شده است. برخلاف تمام نمایشگاه‌های رایج که در آنها بازدیدکنندگان معمولا با فعل “دیدن” مواجه هستند در این نمایشگاه مخاطب در شکل گیری و وجود فضا تاثیر گذار است. در این نمایشگاه اثر هنری نه تابلو نقاشی است، نه اسکیس و خطوط معمارانه و نه مجسمه هنری؛ بلکه اثر هنری فضاست، فضایی که غایت هر معمار است. این بار نمایشگاه به فضایی تبدیل می شود که بیش از محصول بر فرایند تولید، متمرکز است. نمایشگاه «بازیافت فضا» گزارشی از یک تجربه حرفه ای با رویکردی خاص را با بازدیدکنندگان به اشتراک می‌گذارد. رویکردی که در آن معمار فرصت تفکر، تجربه و آزمون و خطا پیدا می کند. آموزش و تمرین همراه و موازی در این نمایشگاه با هم در جریان است. رویکردی که اساس آن یادگیری در خلال تجربه و انجام دادن است. موضوع این نمایشگاه بررسی و تبادل نظر در خصوص تلاش گروهی از کارآموزان معماری در قالب ارائه پیشنهاداتی برای بازیافت فضاست. در قسمت‌های مختلف نمایشگاه مسیرها تغییر می‌کند به گونه‌ای که مخاطب ناگهان دست خود را در دستان طراح احساس می‌کند و با فکر و ایده‌ی او در فضا قدم می‌زند و در طول مسیر با نورپردازی‌ها، فیلم و صداهای مختلفی رو به رو می‌شود. فضایی که درک جدیدی به مخاطبان و علاقه مندان به معماری و هنر می‌دهد.
گفتنی است بازدید از نمایشگاه بازیافت فضا برای عموم مردم آزاد است و نمایشگاه در خیابان دولت، خیابان شهید محسنینان، بن بست نگار، پلاک ۷ برگزار می‌شود. شما در این نمایشگاه می‌توانید با کارهای زهرا فخرایی، ساره محرابی، سیاوش دستگردی، امین طاهر آبادی آشنا شوید.
به فکر شهرمان باشیم
شهر که از دیرباز امکانی برای به اشتراک گذاشتن دانسته ها، ندانسته ها و گفتگو و تبادل بوده است متاسفانه این روزها اتفاق‌های ساده را پس می زند. شهرهای ما مدتهاست که در برابر انتظارات جامعه منفعل هستند، اتفاقات اجتماعی از سطح شهر به روابط محدود بین آدم‌ها خلاصه شده است. در چنین شرایطی متاثر از عوامل و شرایط مختلف، مفاهیم اصولی دچار تغییر می شوند؛ ارزش ها جایگاه خود را از دست می دهند و حتی کیفیت مطلوب خودخواسته به نفع سود اقتصادی مورد معامله قرار می گیرد. امروز در شهر ما خانه های با کیفیت و قابل استفاده که ۳۰ سال وحتی کمتر عمر دارند تخریب می شوند و جای خود را به ساختمان هم شکل و تکراری می دهند. خانه هایی که هنوز کیفیت فضای زندگی در آنها به مراتب بالاتر از برخی ساختمان های نو ساز است.
اما شهرهای ما را چه کسانی میسازند؟ یکی از مشکلات و مسایل متعدد در حوزه های مختلف جامعه امروزی فقر نظام آموزشی و ضعف در تربیت بدنه کارشناسی فعال و تأثیرگذاراست. نهاد های آموزشی که انتظار می رود از طریق تربیت نیروی متخصص, جامعه را به سمت تعالی پیش ببرند, روز به روز کارایی خود را از دست می دهند. در کنار دیگر کاستی های نظام حرفه ای و مدیریتی معماری, وجود شکاف میان فضای آکادمی و محیط حرفه ای باعث شده تا هویت معمار و معماری در جامعه کمرنگ شده و نیروهای منفعل و غیر متخصص جایگزین آنها شوند که نتیجه آن رو به زوال رفتن کیفیت های فضایی و پدید آمدن شهر های بی اصالت و محله های بی هویت است. از سوی دیگر این انفعال, بی اعتمادی جامعه را نسبت به حرفه معماری دامن می زند و امکان پدید آمدن فرصت برای ایفای نقش از طریق تعامل میان مردم و معماران بیش از پیش تحلیل می رود.
به بیان دیگر، وضعیت نامطلوب معماری حاصل درک انتزاعی دانشجویان از حرفه معماری است. مواجهه غیر اصولی با مسایل واقعی، کمبود نیروی آگاه و متخصص و پایین آمدن کیفیت های مهارتی ریشه در یک سیستم آموزشی ناکار آمد دارد. دانشجویان معماری که مهارت های عَمَلی کافی را در طول دوره‌ی تحصیل خود کسب نکرده اند، بدون تسلط کافی وارد محیط حرفه ای می شوند و از آنجا که بینش، تجربه و تخصص لازم را ندارند، اغلب قادر نیستند تا در حیطه تخصص خود بطور فعال مثمر ثمر باشند. در وضعیتی که فارغ التحصیلان معماری پس از اتمام دوران تحصیل با دست خالی به گودال عمیقی لبریز از بی اعتمادی، بی تجربگی و سردرگمی پرتاب می شوند، دیگر تردیدی در ضرورت بازتعریف مسئله آموزش معماری با رویکردی حرفه ای تر باقی نمی ماند. در این نمایشگاه تلاش شده تا گامی برای رفع این نواقص برداشته شود.
