گروه علمی: بشر سالهاست که در حال کاوش در فضاست و تاکنون ماموریتهای مختلفی به منظور به دست آوردن اطلاعات مختلف به سیارات مختلف فرستاده است برای مثال یکی از ابزارهای ساخت دست بشر که طی این سالها موفق به ثبت تصاویر خیره کنندهای از کهکشانها شده “تلسکوپ فضایی هابل” است. علاوه بر این دانشمندان ماموریتهایی را برای کاوش سیارکها، سیاره سرخ، خورشید و ماه نیز توسعه دادهاند. در ماههای اخیر عکسهای فضایی منحصر به فرد و خاصی منتشر شده است که مناظر عجیب و خارقالعادهای از کیهان را به چشمان ما هدیه دادند. در این خبر قصد داریم تصاویر فضایی جذابی که هر کدام داستان متفاوتی دارند را منتشر کرده و توضیح مختصری درباره آنها بدهیم.
فرود مریخ نورد “استقامت”
مریخنورد استقامت(preserverance) که اندازهای مشابه یک خودرو دارد و پیشرفتهترین رباتی است که تاکنون به سیارهی سرخ فرستاده شده پس از هفت دقیقه ترس و اضطراب در تاریخ ۱۸ فوریه(۳۰ بهمن) ساعت چهار بعدازظهر به وقت منطقهی زمانی شرقی و ۲۱ گرینویچ(۰۰:۳۰ بامداد ایران) به آرامی در دهانهی ۴۵ کیلومتری جزرو فرود آمد. این مریخ نورد دهانه جزرو در مریخ را جستجو خواهد کرد که گمان میرود این ناحیه زمانی میزبان یک دریاچه بوده و به همین دلیل به دنبال نشانههایی از حیات میکروبی در گذشته است. این مریخ نورد نمونههایی از سنگ و خاک مریخ را برای مأموریتهای آینده جمع آوری و ذخیره خواهد کرد تا در آینده این نمونهها توسط مأموریت بازآوری نمونه ناسا و آژانس فضایی اروپا به زمین بازگردانده شوند.
واضحترین تصویر خورشید
در ژانویه سال ۲۰۲۰، دانشمندان “رصدخانه هالیکالا”(Haleakala Observatory) در هاوایی با کمک “تلسکوپ خورشیدی دانیل ک اینوی”(DKIST) که قویترین تلسکوپ خورشیدی است، واضحترین تصویر ثبت شده از خورشید را ارائه دادند. این تصویر، سلولهای پلاسما را نشان میدهد که از درون خورشید برمیخیزند. مرزهای تاریک نشان میدهند که پلاسما در کدام قسمتها در حال خنک شدن و نشست کردن است.
سحابی “ان.جی.سی ۲۰۱۴” از نگاه هابل
سال ۲۰۲۰ “تلسکوپ فضایی هابل”(Hubble Space Telescope) ناسا ۳۰ ساله شد و به مناسبت این رویداد مهم ، تصاویری از ستارگان و کهکشانهای جذاب برای کاربران به اشتراک گذاشته شده است. تلسکوپ فضایی هابل، تلسکوپی است که در سال ۱۹۹۰ توسط شاتل دیسکاوری در مدار گردش قرار گرفت. نام این تلسکوپ از نام کیهان شناسی به نام “ادوین هابل” گرفته شد. اگرچه هابل اولین تلسکوپ فضایی نبود ولی یکی از بزرگترین و پرکاربردترینها به شمار میآید. یکی از تصاویر پربازدیدی که طی این مناسبت منتشر شد تصویر کهکشان “ان.جی.سی ۲۰۱۴” بود. این تصویر، سحابی غولپیکر “NGC ۲۰۱۴” و همسایه آن یعنی “NGC ۲۰۲۰” را نشان میدهد. این دو همسایه به همراه یکدیگر، بخشی از یک ناحیه وسیع تشکیل ستاره را در “ابر بزرگ ماژلانی” (Large Magellanic Cloud) تشکیل میدهند که در کهکشان راه شیری قرار دارد.
کاوشگر چین در ماه
چین ۲۳ نوامبر ۲۰۲۰ ساعت ۱۵:۳۵ به وقت منطقه زمانی شرقی فضاپیمای بدون سرنشین خود موسوم به “چانگ ای۵” را به سمت کره ماه پرتاب کرد. این فضاپیما پس از کاوش در ماه و جمع آوری حدود دو کیلوگرم نمونه از ماه، ۱۶ دسامبر سال ۲۰۲۰ به زمین بازگشت. چین با این ماموریت موفقیت آمیز تبدیل به سومین کشوری شد که نمونههای قمری را چند دهه بعد از ایالات متحده و شوروی سابق به زمین آورده است. آخرین مأموریت بازگرداندن نمونه ماه مربوط به مأموریت” لونا۲۴”(Luna ۲۴)اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۷۶ بود.
تصویری با وضوح بالا از سیاره مشتری
دانشمندان با استفاده از روشی به نام “تصویربرداری لاکی”(Lucky imaging) و با استفاده از تلسکوپ جمنای(Gemini Telescope) هاوایی موفق به ثبت تصویری بینظیر و با وضوح بالا از سیاره مشتری شدند. اخترشناسان تصویر جدید و شگفت انگیزی از مشتری تولید کردهاند و در آن موفق به ردیابی مناطق گرم درخشان این غول گازی که در زیر ابرهای آن کمین کردهاند، شدند. آنها با کمک امواج فروسرخ تلسکوپ جمنای موفق به ثبت این تصویر شدهاند و این تصویر یکی از واضحترین تصاویری است که تاکنون از زمین از این سیاره به دست آمده است. برای دستیابی به تصویری با این وضوح بالا، دانشمندان از تکنیکی بنام “تصویربرداری لاکی” استفاده کردند که میتواند اثر مبهمی که هنگام دیدن مشتری، در اثر جو آشفته زمین ایجاد میشود را از بین ببرد.
نیمه تاریک سیاره زهره
کاوشگر خورشیدی پارکر که برای مطالعه خورشید پرتاب شده است، در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۰ طی پرواز از نزدیک و در حالیکه هفت هزار و ۶۹۳ مایل از سیاره زهره فاصله داشت موفق به ثبت این تصویرخیره کننده از نیمه تاریک سیاره زهره شد. دوربین کاوشگر خورشیدی پارکر یک لبه روشن را در اطراف لبه این سیاره شناسایی کرد که ممکن است شب تاب باشد. شب تاب نوری است که توسط اتمهای اکسیژن در بالای جو منتشر میشود و در شب مجددا با مولکول ترکیب میشود. ویژگی برجسته و تاریک در مرکز تصویر، آفرودیت ترا (Aphrodite Terra) یعنی بزرگترین منطقه کوهساری سطح زهره است.
کاوشگر خورشیدی پارکر
همانطور که کاوشگر خورشیدی پارکر (Parker Solar Probe) به طرز نفسگیری نزدیک به خورشید حرکت میکند، حرارتی نزدیک به ۲۵۰۰ فارنهایت(۱۳۷۱ سانتیگراد) به آن میخورد. این کاوشگر طوری طراحی شده که بتواند در برابر شرایط بسیار سخت مقاومت کند تا ابزارهای آن بتوانند اطلاعات ارزشمند زیادی در مورد پدیدههای خورشیدی که بر روی زمین اثر میگذارند مخابره کنند. از جمله این پدیدهها انفجارهای عظیم انرژی و پلاسما و همچنین بادهای خورشیدی است که در نتیجه آنها میلیاردها تن ذرات باردار با سرعت یک میلیون مایل در ساعت به سمت زمین میآیند. این کاوشگر در هفت ژوئن سال ۲۰۲۰ به فاصله ۱۱.۶ میلیون مایلی سطح خورشید رسید و دو تصویر گرفته شده را در کنار هم قرار داد. شش سیاره در این تصاویر در میدان دید هستند: عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری و زحل. شاید تصور محل قرارگیری آن با توجه به عکس بالا دشوار باشد اما نمودار زیرین آن تصویر میتواند به درک بهتر آن کمک کند. مدار کاوشگر، به وسیلهی حلقههای سبز در نمودار کلی نشان داده شده است، فضاپیما دقیقاً در سمت راست خورشید قرار دارد. همانطور که دیده میشود، سپر حرارتی کاوشگر به سمت خورشید است و ابزار تصویربرداری آن متشکل از تلسکوپهای داخلی و خارجی رو به منظومه شمسی قرار دارند. مناطقی که کمی روشنتر هستند نشاندهندهی بخشهایی است که نمای دو تلسکوپ تداخل پیدا میکنند.