بخش مسکن از مهرماه سال جاری اولین واکنش‌های روانی به امضای برجام را نشان داد و تعداد معاملات این بخش در هر ماه با افزایش نسبی مواجه بود؛ با این حال کارشناسان معتقدند این مساله یک شوک روانی است و اثرات ماندگار، قبل از مهرماه سال آینده در بخش مسکن بروز نخواهد کرد.
افزایش نسبی معاملات مسکن از مهرماه تا بهمن ماه در حالی اتفاق افتاد که بهمن ماه سال جاری قیمت مسکن در کل کشور کاهش ۱٫۹ درصدی نسبت به دی ماه را تجربه کرد و هم‌چنین ۱٫۳ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل ارزان‌تر شد. با این وجود کارشناسان معقدند مسکن باز هم ظرفیت کاهش قیمت دارد؛ چرا که هنوز توان مشتریان به قیمت مسکن نرسیده و افزایش معاملات بیش از آن‌که مربوط به رسیدن قیمت مسکن به کف واقعی باشد، ناشی از اثرات روانی امضای برجام است.
قیمت مسکن در سال ۱۳۹۱ جهش ۳۰۰ درصدی را تجربه کرد و همین عامل باعث رکود این بخش شد. طی سه سال اخیر نیز با لحاظ میانگین تورم ۲۰ درصد می‌توان گفت که حباب مسکن تا حدود ۵۰ درصد خالی شده اما هنوز به نسبت قدرت خرید سال‌های قبل از ۱۳۹۱ در حالت تعادل قرار نگرفته است.
کارشناسان معتقدند بازار، بهترین مکان ارزیابی رونق یا پیش‌رونق مسکن است؛ چرا که اگر توان متقاضیان به قیمت‌ها برسد اولین خریداران وارد بازار می‌شوند اما رصد دفاتر مشاوره املاک تهران حاکی از آن است که بازار مسکن، زمستانی و سرد است. در شهر تهران حدود ۱۲ هزار بنگاه املاک وجود دارد و در بهمن ماه ۱۸ هزار و ۲۲۹ قرارداد خرید و فروش ثبت شده؛ یعنی سهم هر بنگاه ۱٫۵ معامله در ماه بوده است.
یک کارشناس مشاور املاک در این‌باره گفت: الان سه ماه است که هیچ قرارداد خرید و فروشی ننوشته‌ایم و قراردادها بیشتر در بخش اجاره است؛ چرا که مردم توان خرید ندارند اما به هر حال مجبورند در جایی زندگی کنند و تقاضا به سمت بازار اجاره می‌رود.
البته فروش پایین‌تر از نرخ بازار می‌تواند در ماه‌های آینده مقداری معاملات خرید وفروش را افزایش دهد و تحلیل‌هایی که طی روزهای اخیر ارایه می‌شود حاکی از این است که هم‌اکنون بسیاری مالکان بعد از صبر ۳ ساله حاضرند ملک خود را زیر قیمت بفروشند که احمدرضا سرحدی کارشناس مسکن در این خصوص می‌گوید: کسانی که طی سه سال اخیر مقاومت کردند و ملک خود را نفروختند سرانجام ناچارند به دلیل بدهی‌ها و تسهیلاتی که گرفته‌اند در سال آینده املاک خود را زیر قیمت بفروشند، لذا احتمال کاهش قیمت‌ها وجود دارد.
بنابراین گزارش تعداد قراردادهای ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک کشور نشان می‌دهد در مهرماه سال جاری ۷۷ هزار و ۴۵۳ قرارداد خرید و فروش امضا شده است. در آبان‌ماه ۸۱ هزار و ۲۰۰ قرارداد به امضا رسید. در آذرماه ۸۵ هزار و ۱۱۸ قرارداد داشته‌ایم. در دی‌ماه تعداد قراردادهای خرید و فروش ۱۰۷ هزار و ۷۳۸ مورد بود و در بهمن‌ماه به ۱۰۶ هزار و ۴۹۶ قرارداد خرید و فروش رسیدیم. همانطور که آمار و ارقام نشان می‌دهد از مهرماه تا بهمن‌ماه سیر معاملات مسکن صعودی بوده اما این آمار حدود یک دهم معاملات دوران رونق مسکن است که رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران اعتقاد دارد افزایش تعداد معاملات از مهرماه سال جاری تا بهمن ماه به معنای شکستن یخ‌های رکود مسکن نیست و پیش‌بینی می‌کند معاملات مسکن در تابستان سال آینده رونق بگیرد.
حسام عقبایی معتقد است: در اردیبهشت‌ماه ۹۵ بالانس بازار مسکن به وقوع خواهد پیوست. از اوایل خرداد خریداران ورود می‌کنند اما پروسه خرید مسکن زمان‌بر است لذا می‌توان گفت از تابستان شاهد افزایش معاملات خواهیم بود و خیز دوم خروج از رکود در شش ماهه دوم سال آینده اتفاق می‌افتد.
