دکتر محمدجواد حقشناس مدیرکل سیاسی وزارت کشور دولت اصلاحات به مناسبت سالروز درگذشت مرحوم سید احمد خمینی و نقش او در این تحولات و با اشاره به دو برهه تاریخ سیاسی ایران اظهار داشت: آن زمان حضرت امام خمینی مورد وثوق و توجه سیاستمداران قرار گرفتند.
مرحله اول؛ دهه چهل
مدیرمسئول روزنامه اعتمادملی افزود: مرحله اول به اوایل دهه چهل، در پی مخالفت ایشان با کاپیتولاسیون و برنامه اصلاحات ارضی شاه آغاز میشود. این مرحله با قیام خونین ۱۵ خرداد، دستگیری و تبعید امام به ترکیه و عراق به پایان میرسد.
مرحله دوم؛ دهه پنجاه
او مرحله دوم را مقارن با فوت مرحوم مصطفی خمینی در نجف اشرف در سال ۵۶ و واکنش عجیب رژیم شاه نسبت به این موضوع خواند و گفت: این مسئله که منجر به چاپ مقاله اهانتآمیز در روزنامه اطلاعات علیه امام شد که اولین جرقه انقلاب را مشتعل کرد. روند توجهات به حضرت امام تا پیروزی انقلاب و وفات امام در ۱۴ خرداد ۶۸ نهتنها هیچگاه کاسته نشد، بلکه رو به فزونی نیز گذاشت.
انقلاب سال پنجاه و هفت ایران
حقشناس روند حرکت سیاسی امام از ۵۶ تا خرداد ۶۸ که نزدیک به ۱۲ سال به درازا کشیده شد را به دو بخش تقسیم کرد و افزود: دوره نخست از سال ۵۶ تا ۲۲ بهمن ۵۷ که روند مبارزه و رهبری، امام در قامت یک رهبر تمامعیار انقلاب است. دوره دوم از ۲۲ بهمن ۵۷ است که حتی میشود مقطع آغاز آن را از ۱۵ بهمن با صدور حکم ریاست دولت موقت برای مهندس بازرگان دانست تا ۱۴ خرداد ۶۸ ادامه یافت که ایشان در قامت رهبر جمهوری اسلامی بودند. امام در این مقطع ضمن اینکه مراحل تثبیت انقلاب را فراهم میکند، زمینه انتقال یک جنبش انقلابی را به سمت یک نظام مستقر در قالب جمهوری اسلامی، هم بهصورت نظریهپردازی و هم در چارچوب پیاده کردن نظریات در قالب یک ساختار را فراهم میکند که مهمترین آن قانون اساسی است. ایشان زمینه پیاده کردن قانون اساسی و تثبیت نظامی با عنوان جمهوری اسلامی را در این دوره فراهم میآورد.
دوران پس از انقلاب و نقش سید احمد
حقشناس نقش حجتالاسلام سید احمد خمینی را در مرحله دوم پررنگتر خواند و گفت: مرحوم سید احمد خمینی برخلاف مرحله اول که مرحوم سید مصطفی خمینی نزدیکترین همراه امام بود، در خلال سالهای ۴۰ تا ۵۶ به خاطر درگذشت برادر انقلابی، فاضل و دانشمندش، عملاً مبدل به نزدیکترین یار و یاور امام شدند که هم معتمد امام ؛ هم نزدیکترین مشاورشان و در هم دلسوز ایشان در سنین بالا بود بهطوریکه اینک وظیفه ایجاد امکان دسترسی حضرت امام را برای شاگردانش که دیگر امروز در قالب مسئولان نظام امام را همراهی میکردند بر عهده داشت.
سالهای ۵۷ تا ۶۰
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی به وقایع سالهای ۵۷ تا ۶۰ اشاره کرد و گفت: بعد از تغییراتی که بهواسطه تحولات سالهای ۵۹ و ۶۰ رخداده بود و منجر به عزل بنیصدر به خاطر عدمکفایت سیاسی شد و همچنین چالشی که در مقابله با گروهکهای ضدانقلاب مشخصاً مجاهدین خلق در نیمه دوم ۵۹ و نیمه اول ۶۰ وجود داشت و تغییراتی که در کادر رهبری جمهوری اسلامی بعد از وقایع تروریستی هفتتیر و هشت شهریور صورت گرفت، از مهرماه سال ۶۰ تا خرداد ۶۸ شاهد دورهای هستیم که نقش حجتالاسلام سید احمد خمینی در آن رو به افزایش است.
تشکیل شورای پنج نفره با حضور سیداحمد خمینی
او به تشکیل شورای پنج نفره مرکب از روسای سه قوه به علاوه نخست وزیر و مرحوم سید احمد خمینی به عنوان یک شورای عالی اشاره و تصریح کرد: در این شورا اهم امور مسایل کشور مورد بحث و بررسی و تصمیمگیری قرار میگرفت. این شورای پنج نفره ضمن انسجام و هماهنگیای که داشتند به شدت مورد اعتماد و توجه امام بودند و در این میان نقش سیداحمد خمینی بهواسطه اعتمادی که امام به ایشان داشت اهمیت ویژهای داشت؛ این اهمیت زمانی روشن میشود که ایشان نقش رابط با امام را داشتند. به نظر میرسد که موقعیت ایشان در سالهای ۶۴ تا ۶۸ مشخصاً در دوره دوم دولت آقای میرحسین موسوی در مقایسه با دوره اول اهمیت بیشتری داشت.
او در پایان به نقش مرحوم سیداحمد خمینی در رابطه با نحوه معالجات امام پس از مسلم شدن ابتلای ایشان به سرطان اشاره و خاطرنشان کرد: تصمیمسازی و هدایت روند معالجات ایشان در مقام نخست بر عهده شخص مرحوم سیداحمد خمینی بود و پس از رحلت حضرت امام نیز موضوع انتقال قدرت در مجلس خبرگان و قرائت وصیتنامه سیاسی امام توسط مرحوم سید احمد خمینی موید نقش غیر قابل انکار فرزند امام در تحولات سیاسی ایران پس از انقلاب است./ایلنا