وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه شان مردم ایران زمین، بهترین‌هاست و باید برای آنها که همه زندگی‌شان را پای انقلاب گذاشته‌اند، تلاش کرد، می‌گوید: همه نقص و اشکال از ماست، جواب دادن به این همه خوبی مردم خیلی سخت است و خوش به حال کسانی که شب راحت می‌خوابند.
او که از همان سال اول دولت یازدهم عنوان شاگرد اولی کابینه را از آن خود کرد، این روزها از کسانی می‌گوید که به جای آنکه دستش را بگیرند، پایش را کشیدند و البته از دوستانی که برای شروع کار با یکدیگر هم‌قسم شدند اما نیمه راه تنهایش گذاشتند.
هاشمی که اجرای بزرگترین پروژه اجتماعی دولت و سر و سامان دادن به اوضاع نابسامان دارو و درمان مردم را عهده‌دار شد، در اوایل مسوولیتش مدام از همراهی و هماهنگی ارکان مختلف نظام سلامت گفت و کمی بعد انتقاداتش را در لفافه و با احتیاط بیان کرد. اما اخیرا گردشی محسوس در اظهاراتش و گلایه صریح از دوستان نیمه راهی‌اش، حاکی از آن است که به قول معروف کارد به استخوان رسیده و در پاسخ به علت این چرخش در اظهارات، می‌گوید: بالاخره یک جاهایی آدم اگر حرف نزند، دق می‌کند و از طرفی هم طرف مقابل فکر می‌کند که دروغ‌هایش راست است.
وی که کارهای انجام شده را زیاد و از طرفی هم کارهای بر زمین مانده در حوزه بهداشت و درمان مردم را بسیار می‌داند، تاکید می‌کند که همچنان امیدوار است و تلاش می‌کند تا بالاخره آن روز برسد که بیماران رنجی جز بیماری نداشته باشند و در عین حال معتقد است که با همدلی، اتحاد و دست به دست یکدیگر دادن، دستیابی به هدف شدنی است.
قلم ، گفت و گوی ایسنا در آستانه سال نو و آغاز سال ۹۵ با دکتر سیدحسن هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را در ادامه می‌خوانید:
کارم را می‌کنم/ گوشم بدهکار دروغ و انتقادهای نابجا نیست
هاشمی در پاسخ به ایسنا درباره اظهارات پیشین خود که گفته بود “برخی به جای اینکه دستمان را بگیرند، پایمان را می‌کشند”، می‌گوید: «اگر آدم این طور برخوردها را ببیند و هیچ چیز هم نگوید که دق می‌کند؛ وقتی که می‌بینم خلاف می‌گویند، برای رای حرف می‌زنند، اطلاعات نادرست می‌دهند و به جامعه پزشکی ظلم می‌کنند به همکاران ما و به کسانی که طی دو سال گذشته فقط به قصد رضایت مردم شب و روز تلاش کرده‌اند، تصور می‌کنم اگر آدم حرفی نزد آنها با خود فکر خواهند کرد دروغ‌هایی که به خودشان می‌گویند، راست است؛ چراکه معمولا اینگونه است و وقتی انسان یک حرف نادرستی را چندین بار تکرار می‌کند، بعد از مدتی فکر می‌کند که از اصل دروغ‌هایی که می‌گوید راست است. به هرحال من فکر می‌کنم اگر آدم چیزی نگوید دق می‌کند.»
وزیر بهداشت در پاسخ به اصرار خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه دوستانی که از آنها یاد کرده‌اید و اکنون در نیمه راه تنهایتان گذاشته‌اند، چه کسانی هستند؟ می‌افزاید: «بالاخره دوستان به ما وعده‌هایی دادند که بر سر وعده‌های خود نه اینکه نماندند بلکه می‌شود گفت آنطور که روز اول قرار گذاشتیم، کارها پیش نرفت. اما ما از تعهد خود برای مردم کم نگذاشتیم و راهی که برگزیده‌ایم را ادامه هم می‌دهیم. البته بهتر این است که آدم چیزی نگوید یعنی نبیند و نشنود بهتر است.
من کلا سیاستم این است که سرم را بیندازم پایین و کارم را انجام دهم؛ چون اگر انسان بخواهد گوشش بدهکار این چیزها باشد، فرصت از کف می‌رود و تکرار هم نمی‌شود. از طرف دیگر از این حرف‌ها هم برای مردم در این همه سال چیزی در نیامده است؛ مردم هم خسته‌اند. خود این افراد فکر می‌کنند که مردم حرف‌هایشان را قبول می‌کنند، ولی اینطور نیست.
در آن بخشی از حرف‌هایشان که ظلم می‌کنند و می‌آیند در تریبون‌های عمومی می‌گویند که درآمد پزشک چند صد برابر یک شخص معمولی جامعه است، هرکسی باشد دل آزرده می‌شود. اینجا دیگر نمی‌شود سکوت کرد؛ چراکه این بالاتر از یک دروغ یا یک خیانت است؛ موضوعی است ملی تا صنفی و عده‌ای را بد نام می‌کنند که مسوول سلامت مردم هستند. ملتی را دل آزرده می‌کنند؛ این در حالی است که اصلش حقیقت ندارد. البته انتظار این است که دستگاه قضا در این مسائل ورود کند. شکایاتی در این زمینه داشتیم که نتوانستند آن را اثبات کنند و با آن موارد برخورد شد. به عنوان مثال همین بداخلاقی‌هایی که در راستای انتخابات شد را ببینید.
بالاخره یک حرف یا راست است یا دروغ است؛ اگر راست است که زیبنده نظام نیست، اگر دروغ است که خود افراد می‌روند به دستگاه قضایی شکایت می‌کنند و از دستگاه قضایی انتظار برخورد است. نمی‌شود یک کسی داوطلب نمایندگی مجلس باشد و ما هم بیاییم بگوییم که این فرد، فرد صالحی است. بعد از تریبون عمومی هر نسبتی را که دلشان بخواهد به کسانی بدهند که کشور را اداره می‌کنند و بعد هم در هر سمت و جایگاهی هستیم، بنشینیم و نگاه کنیم! به این شکل کار کشور پیش نمی‌رود.»
از هجمه و سریالی که برای پزشکان ساختند تا صبوری که به خرج دادند
در ادامه گفت‌وگو با وزیر بهداشت، گذری هم به بزرگترین پروژه اجتماعی دولت یازدهم یعنی “طرح تحول نظام سلامت” می‌زنم و نقاط ضعف و قوت و چالش‌ها و مشکلاتش؛ از همراهی جامعه پزشکی می‌پرسم و کمبودهای پولی و …وزیر بهداشت در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «جامعه پزشکی شامل پزشکان، پرستاران و ارایه دهندگان خدمات بسیار خوب همراهی کرده‌اند. شما به یک عده معدود نگاه نکنید. جامعه پزشکی جمعیت کثیری دارند که مستقیم به مردم خدمت می‌دهند. اکثریت جامعه پزشکی بسیار کمک کردند. جامعه پزشکی از پزشک و پرستار گرفته تا سایر ارایه دهندگان خدمات، بسیار صبوری کردند آن هم در شرایطی که بیشترین هجمه‌ها به آنها وارد شد؛ از سریالی که برایشان ساختند تا برخی رسانه‌ها که یک طرفه در موردشان قضاوت کردند.
تاکید می‌کنم که میزان تخلف جامعه پزشکی با هیچ صنفی قابل مقایسه نیست، تخلف در این صنف بسیار کمتر از سایر صنوف است و کاش همه صنوف مانند جامعه پزشکی عمل می‌کردند. به همین دلیل از اکثریت جامعه پزشکان و همچنین پرستاران و سایر حرف پزشکی تشکر می‌کنم. البته در صنف پزشکی هم مانند هر صنف دیگری، افرادی هستند که تخلف می‌کنند. در این زمینه نیز ما جلوی متخلفان ایستادیم و این راه را ادامه می‌دهیم.
بر همین اساس به معاونت‌های درمان تاکید شده در برخورد با متخلفینی که در سامانه ۱۶۹۰ ثبت می‌شوند، به هیچ وجه کوتاه نیایند اما باز هم تاکید می‌کنم که میزان تخلف جامعه پزشکی با هیچ صنفی قابل مقایسه نیست. از طرف دیگر حقوق بیماران نیز بسیار مهم است؛ به معاونت‌های درمان دانشگاه‌ها تاکید شده که در این زمینه حضور جدی داشته باشند و به هیچ وجه در حقوق بیماران کوتاهی نکنند. البته حوزه سلامت بسیار حساس است و به همین دلیل بحث اطلاع‌رسانی صحیح و به موقع در حوزه سلامت اهمیت ویژه‌ای دارد.»
“بیمه”، “پول” و “تولیت”
از داستان ادامه‌دار “بیمه”، “کمبودهای پولی” و بویژه بحث “تولیت نظام سلامت” پرسیدم و وزیر بهداشت در این باره می‌گوید:« مشکل عمده ما در اجرای طرح تحول، بحث اعتبارات است؛ یعنی پایدار بودن منابع ما و بیمه‌ها که در هر دو مورد مشکل داریم و داشته‌ایم. البته نظام پرداخت ما مشکل دارد؛ چراکه نظام پرداخت ما “فی فر سرویس” است و از آنجا که ۲۶ – ۲۷ سال پیش پایه آن را گذاشتند، به این راحتی قابل تغییر نیست. اگر بتوانیم خدمات دولتی را تکثیر کنیم و گسترش دهیم، شاید بشود این نظام پرداخت را نیز اصلاح کرد. در عین حال بخش خصوصی هم در صورتی بیشتر همراهی خواهد کرد که هم آزادی عمل بیشتری داشته باشد و هم رقیب بیشتری؛ که این مورد هم نیازمند زمان است.
مشکل ما همین دو مورد است؛ منابع و بیمه‌ها. در موضوع بهداشت هم مشکل اصلی من تولیت است؛ چراکه تولیت سلامت دست وزارت بهداشت نیست و وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مختلفی هستند که روی سلامت مردم اثرگذارند و متاسفانه تبعیت هم نمی‌کنند. به عنوان مثال موضوع آلودگی هوا حتما به ما مربوط می‌شود ولی کسانی که در ایجاد آلودگی مقصر هستند، هیچ گاه پاسخگو نیستند. حتی طبق قانون هم پاسخگوی حوزه سلامت نیستند. همچنین موضوع اعتیاد، غذا، جهاد کشاورزی، صنعت، راه و شهرسازی، مباحث مطرح در صدا و سیما، مباحث مربوط به اشتغال و … هر کدام در سلامت مردم و همچنین سلامت روان آنها اثرگذارند. بر همین اساس است که در حوزه بهداشت خیلی کم توانیم؛ چراکه با دستگاه‌های مختلف در ارتباطیم اما فقط خودمان خدمات ارائه می‌دهیم.
شاید مهم‌ترین بند سیاست‌های کلی نظام سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری هم همین بحث تولیت است، اما متاسفانه اتفاقی در این زمینه نیفتاده و ساز و کاری هم تا کنون برایش در نظر گرفته نشده است. امیدواریم مجلس دهم می‌آید، شرایطی را در قالب برنامه ششم توسعه فراهم کند که شرایط بهتر از آنچه هستیم، باشد.»
ناامید نیستم و همچنان تلاش می‌کنم
وزیر بهداشت از کسانی است که در هشت سال دفاع مقدس فعال بوده و از موسسان جهاد سازندگی است. کمتر یا شاید بهتر باشد بگوییم ندیده‌ایم که وزیری در بازدیدها و سفرهای استانی‌اش، در مناطق محروم دست به تیغ شود و دیدارهایی هم داشته باشد که شاید چندان به حیطه کاری‌اش ارتباطی نداشته باشد؛ بی‌تردید این نشان از آن دارد که همچنان حال و هوای جهاد و سازندگی و … را در سر دارد. از وزیر بهداشت پرسیدیم بر اساس دیدگاه و تفکر شما در دوران جنگ تحمیلی و همچنین روزهای سازندگی، چه کارهایی در حوزه بهداشت و درمان مردم هنوز بر زمین مانده که نیازمند عزمی راسخ و اقدامی جدی است؟
هاشمی در این باره می‌گوید: «کارهایی که مانده کم نیست، البته کارهایی که انجام شده هم بسیار زیاد است که باید برای هرکدام تشکر کرد؛ اما هر وقت بیماران رنجی غیر از رنج بیماری‌شان نداشتند، نشان می‌دهد که نظام وظیفه‌اش را در حوزه سلامت در حق مردم انجام داده است. در بخش درمان هر وقت بار بیماری‌های ما نسبت به گذشته کاهش پیدا کرد و هزینه‌ها کاهش پیدا کرد، نشان می‌دهد که در امر بهداشت هم موفق بوده‌ایم. در حوزه آموزش و پژوهش نیز هرگاه توانستیم مرجعیت این دو حوزه را از منطقه، به خارج از مرزهای جغرافیایی منطقه ببریم و در سطح جهانی مرجعیت دهیم، نشان می‌دهد که کارمان را خوب انجام داده‌ایم.
با وجود تمام کارهای انجام شده، اما با آرمان‌ها و ایده‌آل‌هایمان فاصله بسیاری داریم، ولی ناامید نیستیم، هنوز داریم تلاش می‌کنیم و معتقدیم که اگر اجزای این سیستم در حکومت، هماهنگ با هم عمل کنند، وحدت داشته باشند و هدف‌شان صرفا جلب رضایت مردم باشد که رضای خدا نیز در این است، موفق می‌شویم. من امید دارم و معتقدم که این اهداف دور از دسترس نیست و محقق می‌شود.
خوش به حال کسانی که شب راحت می‌خوابند
هاشمی در شرایطی به اصرار رییس جمهور و البته تاکیدهای همسرش بر کرسی وزارت بهداشت نشست که نه به شهرت نیازی داشت و نه ثروت و البته از جمله وزرای دولت یازدهم است که عنوان “وزیر محبوب” را از آن خود کرد. از او پرسیدیم در سفرهای استانی و مناطق محروم، چه بازخوردی از مردم می‌بینید؟ و وی در پاسخ می‌گوید: مردم ما را خجالت زده می‌کنند. البته من معتقد هستم که این محبت مردم به اعتبار اعتمادی است که مردم به مسوولان نظام جمهوری اسلامی دارند. مردم همیشه خوب هستند فقط اشکال در ما است. من سفرهای زیادی داشته‌ام (قبل از دوران وزارت) و به جاهای مختلف سفر کرده‌ام، انصافا نمی‌توانید مردمی به این خوبی در هیچ جای دنیا پیدا کنید.
همه نقص و اشکال از ماست و جواب دادن به این همه خوبی مردم خیلی سخت است. خوش به حال کسانی که شب راحت می‌خوابند. این مردم همه زندگی‌شان را پای انقلاب گذاشتند و حقشان هم بیشتر از اینها است. آنچه باید گفت این است که آنچه تا الان انجام داده‌ایم که انجام داده‌ایم ولی بعد از این باید دست به دست هم دهیم و با وحدت و همدلی و البته توکل بر خدا کارها را پیش بریم.
برجام ۲ مهم‌تر از برجام ۱
من هنوز برجام به نتیجه نرسیده بود، گفتم که برجام یک ان‌شاءالله به نتیجه می‌رسد اما مهم‌تر از برجام یک، برجام ۲ است. همواره راجع به نفوذ صحبت شده است اما سوال این است که دشمن در این نفوذ طمع به که دارد؟ به افرادی دارد که لباس خودی پوشیده‌اند ولی سست عنصرند؛ من فکر نمی‌کنم که در جمهوری اسلامی کسی این افراد را نشناسد و این خیلی بعید است. آنجایی “نفوذ” اتفاق می‌افتد که شکاف و اختلاف وجود دارد. بنابراین مردم انتظارشان از مسوولان این است که با اختلاف‌افکنی و ایجاد شکاف به دلیل خودخواهی و قدرت طلبی و خود محوری، ابزار نفوذ را فراهم نکنند. می‌خواهم بگویم که اگر نفوذ هم در کشور اتفاق افتد در سایه عدم وحدت و اتحاد بین قوای مختلف و مسوولان کشور است. اگر اینها چسبیده به هم عمل کنند و یک هدف داشه باشند، می‌توانند در فرصت پس از برجام وضعیت ممتازی را خلق کنند که مشکلات معیشتی مردم، گرفتاری‌های روزمره مردم در زمینه آسیب‌های خانوادگی و اجتماعی که از آن ناراحت هستند، سامان یابد.»
کار ظریف دولت برای علم و فناوری
و اما درباره سهمی که برجام می‌تواند در بین‌المللی کردن پزشکی ایران و همچنین تامین و کاهش قیمت دارو داشته باشد هم پرسیدم و وی در این باره می‌گوید: «واقعیت این است که آقای رییس جمهور،آقای دکتر ظریف، آقای دکتر صالحی و در مجموع تیم هسته‌ای کار بزرگی برای حوزه علم و فناوری انجام دادند. اگر آنها را خدا کمک نمی‌کرد و رهبری معظم حمایت نمی‌کرد و موفق نمی‌شدند، ما شرایط سختی داشتیم.
ما امکان ارتباط‌مان با خارج تقریبا صفر بود؛ به ما مجله نمی‌دادند، مقاله و مواد اولیه نمی‌دادند، تجهیزات پیشرفته و ویزا برای حضور در مجامع‌شان نمی‌دادند و این درحالیست که پیشرفت علم از همین راه‌ها میسر است. الان تحریم‌ها برداشته شده و امکان رفت و آمد هست، امکان ارتباط میان دانشگاه‌های ما با دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی هست، امکان استفاده از تجربیات آنها هست و امکان اعزام متخصصان و دانشجویان به خارج از کشور فراهم شده است. انسان همیشه محتاج آموختن است و خیلی چیزها هم برای آموختن در دنیا وجود دارد که ما از آن محروم بودیم و اکنون این فرصت ایجاد شده است.
به دنبال اجرایی شدن برجام، امکان سرمایه‌گذاری‌های مشترک برقرار شده؛ به ویژه در همین صنعت دارو؛ ما نباید تنها به بازار ایران توجه کنیم، می‌تواینم بازار منطقه را در اختیار گیریم، نیروی تخصصی که در ایران وجود دارد در هیچ جای منطقه وجود ندارد و در دنیا هم کم نظیر است. شما فاصله علمی ما با ترکیه را ببینید و این فاصله با دیگر همسایگانی نظیر عربستان و پاکستان که اصلا قابل طرح نیست و در این زمینه از همسایگان‌مان بسیار جلوتر هستیم. در شرایط جدید امکان بسیار زیادی برای این موارد در حال فراهم شدن است که امیدواریم که همه قدر شرایط جدید را بدانند و به دستاوردهای آن بیاندیشند نه اضطراب‌هایی که نسبت به آینده دارند.»
اولویت‌های وزیر بهداشت برای ۹۵
وزیر بهداشت در ادامه صحبت‌هایش گریزی هم به مهم‌ترین‌های اولویت‌های وزارتخانه متبوعش در سال ۹۵ می‌زند و در این باره به ایسنا می‌گوید: «مهم‌ترین اولویت‌مان در سال آینده، حفظ دستاوردهای فعلی است و ارتقای کیفی خدماتی که اکنون ارایه می‌دهیم. نظارت‌هایمان بویژه در حوزه غذا و آشامیدنی‌ها جدی‌تر می‌شود. بحث الکترونیکی شدن برخی از خدمات‌مان حتما انجام می‌شود و در این زمینه امیدواریم برای نیمی از ایرانیان بتوانیم پرونده الکترونیک سلامت را راه‌اندازی کنیم. در عین حال برنامه ششم توسعه و تصویب آن بسیار مهم است. موضوع بیمه‌ها و پایدار شدن منابع مالی برای ادامه طرح تحول نظام سلامت بسیار مهم است.
شخصا بسیار علاقه‌مند هستم که این کارها تنها مربوط به این دولت نشود و مربوط به افرادی که اکنون هستند، نشود و بعد از ما خیلی بهتر و موفق‌تر انجام شود. این بیشترین نگرانی است که این روزها و از روزی که کارمان را شروع کرده‌ایم، داشته‌ام. امیدواریم بتوانیم سال ۹۵ نگرانی خود را در این حوزه کاهش دهیم.
کار بسیار مهم سال ۹۵ سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی است که در داخل و خارج بتوانیم برای حوزه سلامت سرمایه‌های قابل توجهی را جذب کنیم که البته این کار بسیار کار سختی است تا سیاست‌گذاران متقاعد شوند که تعرفه‌ها را به نحوی تعریف کنند که سرمایه‌گذاری در این حوزه معنی‌دار شود. این کار سختی است و مطمئنم که این اقدام نیز با حمایت رییس جمهور حتما اتفاق خواهد افتاد.
سازمان اورژانس هم امیدواریم در سال ۹۵ تشکیل شود و ما بتوانیم تعدادی بالگرد را از جنس آمبولانس هوایی در آسمان زیبای ایران داشته باشیم. ناوگان زمینی اورژانس را تقویت کنیم. در حوزه آموزش و پژوهش هم بسیار کار داریم که مفصل است و ان‌شاء الله به وقت خود اعلام می‌شود و ثمرات آن در جهت استقلال و پیشرفت ایران بسیار خوب است.»
“حول حالنا”ی وزیر بهداشت برای ایران و ایرانی
وزیر بهداشت در پایان صحبت‌هایش عید نوروز را به ملت ایران تبریک می‌گوید و می‌افزاید: «در لحظه تحویل سال برای خودمان عاقبت بخیری و برای ملت ایران نیز همه ساله سلامت، سربلندی، شادی و نشاط همراه با رفاه و آسایش را خواسته‌ایم و امسال هم تکرار می‌کنیم. امیدوارم خداوند کمک کند که ایران عزیزمان بیش از گذشته بتواند ضمن اخلاق‌مداری، مسیر پیشرفت و توسعه را طی کند تا بدین ترتیب تمام اقشار جامعه بویژه محرومین و اقشار کم درآمد نیز در رفاه باشند. ان‌شاءالله همه ملت ایران سالم باشند و هیچ‌گاه بیمار نشوند.
برای ایران عزیز پیشرفت و عزت و سربلندی را در قامت استقلال کشور و شعارهای انقلاب، آرزو می‌کنم.»
گفت‌وگو: زهرا روزبروزی / ایسنا
