شهر هوشمند (Smart city) به شهری گفته می‌شود که داری شش معیار اصلی زندگی هوشمند جدید از جمله اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند، محیط هوشمند، شهروندان هوشمند، روش زندگی هوشمند و در آخر یک مدیریت اداری هوشمند باشد.
در حال حاضر در سطح دنیا شهرهای مختلفی به این شکل درآمده و رسیدن به این هدف در برنامه بسیاری کشورها قرار دارد. با این وجود در ایران به نظر می رسد همچنان تا زمانی که برنامه‌ها و طرح‌هایی مانند شبکه ملی اطلاعات و تامین زیرساختهای ارتباطی لازم و در کنار آنها مواردی مانند دولت الکترونیک و دولت همراه اجرایی نشده، همچنان پیگیری این موضوع حداقل در اولویت‌های کشور و وزارت ارتباطات قرار نمی گیرد.
با این حال چندی پیش شاهد برگزاری همایش دو روزه‌ای با این عنوان بودیم که در قالب آن وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور توضیحاتی در این خصوص ارائه کرد و در عین حال طبق آخرین تصمیمات اتخاذ شده پنج شهر ارومیه، اصفهان، تبریز، تهران و مشهد به عنوان شهرهای هوشمند در نظر گرفته شدند.
محمود واعظی در این همایش با تاکید بر این که وظیفه دولت تامین زیرساختهای پروژه شهر هوشمند است، متذکر شد: اکنون که موضوعی نظیر شهرهای هوشمند مطرح شده خودمان باید به سمت هوشمندسازی شهرها رفته تا از تمامی مزایای آن بهره‌مند شویم در غیر این صورت تنها هزینه‌هایش به ما تحمیل می‌شود و مزیتی در بر نخواهد داشت.
وی در عین حال به لزوم حضور و فعالیت بخشهای مختلف در این زمینه تاکید کرد و گفت: علاوه بر بخشهای دولتی، بانک‌ها نیز در این زمینه بسیار دخیل هستند زیرا اگر آنها پول نیاورند چنین پروژه عظیمی اجرایی نخواهد شد؛ این را هم بدانیم اگر در گذشته بانک‌ها، بیمه‌ها و شرکت‌های نفتی جزو ۱۰ شرکت اول کشورها به حساب می‌آمدند اما الان جای خود را به شرکت‌های آی تی داده و از این لحاظ بانک‌ها جهت سرمایه‌گذاری در شهر هوشمند برای درآمدهای آتی تضمین هستند.
واعظی همچنین یادآور شد: تاکید جدی شهر هوشمند به تهیه زیرساخت‌هاست که در بخش ارتباطی آن وزارت ارتباطات و در سایر بخش‌ها شهر، محیط زیست و وزارتخانه‌های راه و کشور نیز دخیل خواهند بود.
وی افزود: علاوه بر سرمایه‌گذارانی که ذکر شد دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان، مخابرات، شرکت‌های اینترنتی و اپراتورهای موبایل نیز باید در این بخش فعال گردند تا شهر هوشمند حاصل شود.
وزیر ارتباطات در ادامه از اختصاص وام وجوه اداره شده برای حمایت از این پروژه خبر داد و گفت: حتی برای تهیه سند راهبردی در این زمینه حاضریم موانع پیش روی آن را که نیاز به مصوبه مجلس یا شورای عالی فضای مجازی دارد پیگیری کنیم.
اما زمانی که بحث شهر هوشمند مطرح می‌شود به این معناست که می‌توانیم با زیرساختهای آی.تی و پهنای باند، ذینفعان مختلف این صنعت را کنار یکدیگر قرار دهیم تا هر نهاد در رسیدن به این هدف وظایفی را بر عهده گیرد.
در این میان دسترسی به فیبر نوری از اهمیت بسزایی برخوردار است.اما منظور از زیرساختهای مناسب این بخش تنها فیبر نوری و وایرلس نیست چراکه باید در شهر لایه‌های با سیم و بی‌سیم فراهم شود تا تمام اپلیکیشن‌ها و وسایل مختلف بدین ترتیب به یکدیگر متصل شوند تا بتوان معماری شهر هوشمند را پیاده کرد.
در شهری که لایه‌های مختلف زیرساخت وایرلس وجود دارد، ارتباطات ماشین به ماشین برقرار شده و تمام اطلاعات حمل و نقل(کنترل اتوبوس، مترو، ترافیک و اطلاع‌رسانی به مردم)، امنیت در شهر (زیرساخت، محتوا)، انرژی (استفاده بهینه از اطلاعات کنتور آب و برق و گاز)، کمک‌های فوری (بهداشت، آتش نشانی و پلیس برای کمک رسانی) و… در ابر (cloud) جمع خواهند شد و به یک مرکز که شهر هوشمند را کنترل می‌کند، متصل خواهند شد.
با توجه به تمام این تفاسیر و در عین حال با توجه به فعالیت اپراتور چهارم ارتباطی که اپراتور فیبر نوری نام دارد امید می رود طی سال های آتی گام های جدی‌تری در این زمینه برداشته شود.
